r
d ^iL2
maasstad
'De Korenbeurs wordt niet gesloopt en
Jan des Bouvrie krijgt geen natte voeten'
De Van der Schalks: handelaars, weldoeners,
branders, magistraten en regenten
Oogverblindend
m
Zeker uw stijl
tapi
LI'
krant
Bewonersvereniging wil Oude
Sluis in oude glorie herstellen
Boek over Schiedamse familie
EERSTE EN TWEEDE PAASDAG GEOPEND
mum
www.wonen.rotterdam.nl
Woensdag 27 maart 2002
maasstad
weekbladen
SCHIEDAM
Daarom nu UV-proof glazen cadeau
bij een zonnebril op sterkte.
Zi en mag gezie n worden
Paasdrankie gratis! I'u*0,02k73/3
ff ill
-
NIEUWBOUWPLANNEN
DIGITAAL!
MILIEUKLACHTEN UIT UW REGIO
Hervormde Gemeente
Magnalia Dei Kerk, Alberdastraat.
zo 10.00 uur. dhr A.F. Ruijl.
Chr. Scholengemeenschap
Aquamarijn
zo 10.00 uur. ds G.C. Kunz.
(Gereformeerde Bond)
Magnalia Dei Kerk, Alberdastraat.
zo 17.00 uur. ds A.P. Voets.
(Gereformeerde Bond)
Bethelkapel, Nieuwe Maasstraat.
10.00 uur. ds G. de Lang.
Hervormde Gemeente
Kethel en Spaland
Dorpskerk, Noordeinde.
10.00 uur. ds J.J.A. vd Peppel,
doopdienst.
19.00 uur. avondmuziek.
De Ark, Hargplein.
10.00 uur. ds W.R. van Wieren.
Gereformeerde Kerk
Magnalia Dei Kerk, Alberdastraat.
zon 10.00 uur dhr. A.F. Ruijl.
Vlietland Ziekenhuis
Hal polikliniek
zo. gesloten.
Nederlands
Gereformeerde Kerk
Westvest 30.
09.30 uur. ds F.H. Blokhuis.
16.30 uur. ds Blokhuis.
Christelijke
Gereformeerde Kerk
Hoek Warande/BK-laan.
09.30 uur. leesdienst.
11.15 uur. zanguur, passie/pasen.
18.45 uur. ds drs J.M.J. Kieviet.
Evangelisch Lutherse Gemeente
Lange Nieuwstraat 219.
10.00 uur. ds W.W. Verhoeff.
H.H. Jacobus en Martinus
Jacobuskerk, Kerkweg.
zo 9.30 uur. euch.viering, voor-
ganger J.J. Bol.
Martinuskerk, W. Andriessenlaan.
zo 11.00 uur. euch. viering, voor-
ganger J.J. Bol.
Parochiekerk
St. Jan de Doper/Visitatie
Mgr. Nolenslaan 99
zo 10.30 uur. zondagsviering met
koor- en samenzang.
za 17.00 uur en wo 09.15 uur.
Oud-Katholieke Kerk
Dam 30
do 20.00 uur. euch. viering, witte
donderdag.
Basiliek van de H. Liduina
en OLV Rozenkrans
Singel 106.
wo 19.30 uur oliewijding in de ka-
thedrale kerk
RK Parochiekerk
van het Heilige Hart
Lekstraat55
10.00 uur. euch. viering.
V rijzinnige Geloofsgemeenschap
NPB Schiedam
Westvest 90-92.
10.30 uur. ds J.F. Klijnsma.
Havenkerk
Lange Haven 70.
zo 10.00 uur. eredienst.
vr 20.00 uur. bidstond.
za 18.30 uur. jeugddienst.
Plantagekerk
Lange Nieuwstraat 61 -63
zo 10.00 en 17.00 uur.
ds N. v/d Want.
Leger des Heils
Lange Haven 27.
10.00 uur.
Pinkstergemeente
Morgenstond
De Ark, Hargplein.
zo 13.30 uur.
wo 20.00 uur.
Jehova's Getuigen
Nieuwe Haven 155a
za,17.30 uur.
zo 10.00 uur.
Kerk der Zevendedags
Adventisten
Magnalia Dei Kerk, Alberdastraat.
za. 10.00 uur. predikant Bert Nab.
GKIN, Indonesisch-Nederlands
Christelijke Kerk
Magnalia Dei Kerk, Alberdastraat.
Elke tweede en vierde zondag van
dexnaand.
KANTOOR:
Westblaak 180
Postbus 1162
3000BD Rotterdam
Telefoon 010 4004434
Fax 010 4128449
Emailadres:
stadsgroepadv@rotterdamsdagbtadnf
Geopend
ma. t/m vr. 8.30-17.00 uur.
BEZORGING:
Netwerk VSP
Telefoon 0900 2020299
(lOeuroct p mtn
ma. t/m vr 08.30-17.00 uur
DIRECTIE:
R M. de Koning
HOOFD
ADVERTENTIE GROEP:
G. de Boer
Telefoon 010 4004290
VERKOOPLEIDER REGIO:
H Wirtz
Telefoon 010-4004276
VERTEGENWOORDIGERS:
S. Verzendaal
Telefoon 010 4004286
of 06 10921026
J. van Merwijk
Telefoon 010 4004391
of 06 10920979
M. Anganois
Telefoon 010 4004399
of 06 10921027
INZENDTERMIJN
ADVERTENTIES:
Totdinsdag 10 00 uur
IM/VP advertenties
tot maandag 16 00 uur
REDACTIE:
Postbus 1685
3000 BR Rotterdam
Telefoon 010 4736543
Fax 0104731589
K.Moerman- van der Knaap
J Teunissen
CHEF-REOACTIE:
H. Mulder
Telefoon 010 4004490
D. Captein (plv.)
Telefoon 010 4004485
FOTOGRAFIE:
Voor nabestelllngen
Telefoon 010 04736543
INZENDTERMIJN
REDACTIE-KOPIJ:
Tot maandag 12 00 uur
UITGEVER:
Rotterdams Dagblad b.v.
XQ52
Door Frank Willemse
SCHIEDAM - Moet Jan des
Bouvrie zich zorgen maken
over de sioop van zijn Koren
beurs? „Nee, hij krijgt zelfs
geen natte voeten", zegt voor-
zitter Leo Uiterwijk van bewo-
ners en ondernemersvereniging
BOB van de BrandersbuurL
Het herstellen van de Oude
Sluis in ere, en dus de waterver-
binding tussen Schie en Korte
Haven weer 'achterlangs' te
graven: precies zoals de verbin-
ding was voordat de nieuwe
sluizen werden gebouwd rond
1800. Gelukkig niet precies als
vroeger maar wel een doorgang
(doorbraak) van de kolk door
de Dam naar de Korte Haven.
Een ambitieus idee.
Volgende week bestaat de BOB
precies een jaar. Een bijzondere
vereniging alleen al omdat zowel
bewoners als middenstanders van
de Dam met elkaar samenwerken.
Meer dan dertig procent van be
woners van de Brandersbuurt is
lid en de vereniging en de club la-
ten geducht van zich horen. Bijna
wekelijks krijgt de gemeente en
de media wel een brief op de
vloermat. Met suggesties, klach-
ten en nu dus met het idee om de
oude waterverbinding tussen
Schie en Korte Haven weer te
gaan graven. „Wij stellen u
voor", zo schrijft BOB. „de rij-
weg van de Oude Sluis (de trot-
toirs blijven in tact) uit te graven,
waardoor er weer een waterver
binding ontstaat tussen de kom
van de Schie (bij cafe Zeeman) en
de Korte Haven (achter Het Arse-
naal)."
Hoe is dit idee ontstaan? Leo Ui
terwijk, een 59 jarige ex-ambte-
naar uit Den Haag, die sinds twee
jaar in een gerestaureerd oude
Branderij op hoek Oude Sluis en
Dam woont, legt het plan uit.
Schiedam is ontstaan op deze
plek toen omstreeks 1250 een
dam werd gelegd in het riviertje
de Schie. Later werd op deze plek
een sluis gemaakt om de schepen
naar Delft te laten varen. Volgens
kaarten die de voorzitter van
BOB in het archief heeft bestu-
deerd liep het water en de sluis
toen vanuit de Schie rechtdoor en
dus onder de Korenbeurs. „Nee,
die oude loop kan niet meer en
dus behoeft Jan des Bouvrie niet
bang te zijn voor natte voeten",
zegt hij.
dan dwars door de dam een nieuw
kanaal moeten worden gegraven.
En zo weer een grachtje erbij ach
ter Het Arsenaal waar de mooi
langs kan varen. Het kanaal zal
Daarom is
ook die
kom ont
staan toen
de Nieuwe
sluizen in
1779 zijn gebouwd en tevens de
Korenbeurs werd opgericht. Nu
wil BOB dat de kolk of kom niet
langer zal doodlopen maar recht-
streeks zal worden verbonden
met de Korte Haven. Hiervoor zal
zo'n 4 4 5 meter breed worden en
geschat op 150 meter lengte.
..Bovendien kunnen de oorspron-
kelijk oude sluisdeuren die nutte-
loos bij de Beursbrug hangen
worden teruggeplaatst", zo
schrijft BOB aan de gemeente.
En natuurlijk een nieuwe, oude
brug boven op de Dam, die moet
er komen.
„Het beste een
replica van de
historische
brug", zegt de
voorzitter
maar ook se-
cretaris vol
trots.
Hij is als ex-Hagenaar best wel
trots wat BOB voor elkaar heeft
gekregen in het eerste jaar. Het
parkeer- en bereikbaarheidsplah
is weliswaar tigmaal veranderd
maar nu, met venstertijden en af-
sluiting van de Beursbmg en Kor
te Havenbrug, tot tevredenheid
van deze bewoners- en onderne-
mersclub.
In een brief aan de gemeente zegt
de vereniging dat de gemeente te-
recht het historische centrum van
Schiedam voor bezoekers, bewo
ners en ondernemers aantrekke-
lijke wil maken. En daarop willen
zij aansluiten met dit 'historische'
idee van een 'doorbraak' van de
Dam. Tot slot meldde zij eerlijk
dat op het eerste gezicht dit idee
'wellicht wat ambitieus is' maar
toch mooi aansluit op de ambitie
van de nieuw gekozen gemeente-
raad.
Door Frank Willemse
SCHIEDAM - De grote familie
en bekende familie Van der
Schalk woonde een lange, lange
tijd aan de Lange Nieuwstraat.
Pal naast het Blauwhuis of het la
tere Stedelijk Gymnasium. Op
die plek -waar nu het Postkan-
toor staat- woonde vanaf 1792 de
familie van der Schalk in een hui-
zencomplex van 5 aaneengeslo-
ten huizen met aaneengesioten
zo'n 11 ramen. Nu is er een boek
verschenen dat over de Schie
damse tak gaat van deze beroem-
de familie. Een familie van indu-
strielen, regenten, magistraten en
grootgrondbezitters.
Hoe belangrijk de familie Van der
Schalk wel was, valt af te meten
aan het bezit van dit waarschijnlijk
grootste huis wat er in Schiedam te
vinden was. Het huis, dat ook on
der de naam Rowallenhuis werd
genoemd, is verschillende keren to-
taal verbouwd en moet samen met
de doorlopende tuin van 50 meter
diep zeker indruk hebben gemaakt.
Alleen het personeel telde al zeven
namen van werkster tot dienstbode
van timmerman tot koetsier in
1913. In dit bijna kasteel woonden
de Van der Schalks van het eind
van de 18e eeuw tot aan de Tweede
Wereldoorlog.
Dit is allemaal opgetekend door Jan
M. Dirkzwager een nakomelingen
van een andere bekend Schiedams
geslacht en bekende naam uit de
Schiedamse jenever historie. Maar
deze biograaf stamt af van de vrou-
welijke lijn Van der Schalk. En
heeft aan de hand van het familie-
archief een leesbaar verhaal ge-
schreven over deze beroemde fa
milie wier geschiedenis in Schie
dam begint.
De familie Van der Schalk heeft
een belangrijke rol gespeeld vanaf
het einde van de 18e eeuw. Met Ja
cob Jansz van der Schalk als eige-
naar van branderijen, mouterijen
en als distillateur. Daarnaast was
hij (ook nog) arts met een drukke
praktijk en was hij als notabel ook
schepen een soort wethouder in die
tijd. Dit werd hij als patriot nadat
een revolutionair comite de oude
vroedschap had afgezet in de Fran-
se Revolutie tijd, de Bataafse Re-
Alles is mooier onder een stralende zon. Daarom krijgt u van
Het Huis Opticiens nu UV-proof glazen cadeau bij uw oogverblindende
zonnebril op sterkte. Zo wordt het een nog mooiere zomer.
O P T 1 C i E N S
HET HUIS RINCK
SCHIEDAM - -S GRAVELANDSEWEG 612 -
TEL. (010) 427 02 69
HET HUIS ARGUS
SCHIEDAM 0RANIESTRAAT 19, (010) 473 87 00,
MAASSLUIS K0NINGSH0EK, (010) 591 90 39,
VLAARDINGEN KORTE H00GSTRAAT 23, (010) 434 84 50.
publiek. Hij kon het zich kon ver-
oorloven om het grote landhuis aan
de Lange Nieuwstraat ('t Nieuwe
Werck) te kopen om zijn hele fa
milie in te herbergen.
De Van der Schalks waren protes-
tanten en gingen te kerk in de Gro
te of Nederlands-hervormde kerk
aan de Lange Kerkstraat. Natuur
lijk waren zij daar ouderling of za-
ten in de kerkelijke commissies.
De familie verwierf haar kapitaal
vooral in de opkomende jeneverin-
dustrie. Maar ook buiten deze lu-
cratieve bussiness in andere han-
delsondernemingen. Zo is de fami
lie betrokken bij de oprichting van
de stearine kaarsenfabriek De
Apollo' aan de Buitenhavenweg
waar vele vrouwenhanden de fa-
briek groot hebben gemaakt. En
hadden aandelen in de vele Schie
damse molens die de stad telde.
Ook door de graanhandel met ver-
re landen als Riga (Letland) in het
toenmalige Rusland deden zij za-
ken en het boek vertelt vele verha-
len hoe en tegen welke prijs het
graan, rogge of gerst per last werd
ingekocht. Om later weer te wor
den verkocht in de Korenbeurs van
Schiedam. Een ander voordeel het
Baltische hout werd gebruikt voor
beslagbakken en andere vaten.
De familie was gelieerd aan diver
se andere belangrijke families door
huwelijken en samenwerkingsver-
banden. Zoals met de familie Bur-
gerhoudt een andere grote brander-
familie en de dynastieen dan de fa
milie Pigeaud of Du Bois beide
Hugenoten die gevlucht waren
voor de inquisitie in Frankrijk. De
zonen van deze families studeer-
den zonder uitzondering in Leiden
of Delft en kwamen zo ook in aan-
raking met welgestelde families tot
in het buitenland toe. De familie
van der Schalk had bezittingen en
grootgrondbezit in Leiden bij Zoe-
terwoude in Kethel tot in de Betu-
we en in Zeeeland toe. Zo is een la
tere Van der Schalk nog medeop-
richter van Hermes de gegoede
sportvereniging uit 1884 die nog
steeds bestaat.
Ook woonde de uitgebreide fami
lie nog lange tijd in Noordwijk
waar zo rond 1900 tot aan de
Tweede Wereldoorlog zij de villa
Schalksduyn bezaten. Beroemde
nazaat is ook Henriette Roland
Hoist-Van der Schalk die als
schrijfster en als socialiste toch het
zwarte schaap van de familie werd.
Leuk om te weten is dat de Griffi-
oenstraat die van de Lange Haven
naar de Westvest loopt genoemd is
naar de Bierbrouwerij De Griffi-
oen die ook in bezit was van de ge-
broeders Van de Schalk maar die
volgens de schrijver om onduide-
lijke reden waarschijnlijk door
Heineken werd overgenomen en
lam gelegd.
Brocrsvest 9 (Koemarkt)
3111 EA Schiedam
En maak tevens kennis met enze nieuwe dinerkaart. Tel. 010 - 273 53 25
1 3 E-mail: infe@havana-sehiedam.nl
Aan de kinderen is ook gedacht. www.havana-schiodam.nl
BHHH
nfey
BAR RESTAURANT
H T
Naast prachtige meubelen en een
goed advies kunt u bij Woonfacet
ook terecht voor een complete
collectie woontextiel: gordijnstof-
fen, tapijt en vinyl. Er is rekening
gehouden met ieders smaak,
zodat u er zeker kunt slagen.
Voor uw gehele interieur:
Woonfacet, zeker uw stijl
St. Liduinastraat 52
WON INGIN RICHTING 3117CTSchiedam
•aKlltl^lhJICIEIT Tel. 010-4260193
V t KI Im V7 Wl b I b K Vo/opgratisparkeergelegenheid!
DONDERDAG KOOPAVOND
De DCMR Milieudienst Rijnmond behandelt
klachten over stank, stof, lawaai en andere
overlast van bedrijven in het Rijnmondgebied.
Hieronder leest u een toelichting op een aantal
klachten van de afgelopen week.
Stankklachten uit Vlaardingen
Op maandag 18 maart ontving de meldkamer van de DCMR drie klach
ten uit Vlaardingen over een lucht van rotte eieren. De klachten kwamen
tussen kwart over twee en half drie binnen, Na onderzoek door de uit-
rukdienst van de meldkamer bleek dat Shell Nederiand Raffinaderij op
de Vondelingenplaat de klachten veroorzaakte. Een kleine hoeveelheid
mercaptaan was ontsnapt tijdens een storing in het productieproces,
Mercaptaan is een sterk ruikende, maar bij lags concentraftes onge-
vaarlijke geurstof. Mercaptanen worden onder andere gebruikt om het
reukloze aardgas een gaslucht te geven,
Lawaai van mechanische muziek
Wekelijks komen er klachten bij de meldkamer binnen over mechani
sche muziek van de Rotterdamse kledlngzaak Episode. Deze week
voert de DCMR daar geluidmetingen uit. Afhankelijk van de uitkomsten
van deze metingen zullen maatregelen worden getroffen om de gelutds-
overlast te beperken.
Klachten over industrielawaai
Donderdag 21 maart kwamen de hele dag klachten binnen over
industrielawaai. De meeste klachten waren afkomstig uit Oostvoorne.
Uit onderzoek van de meldkamer bleek dat het lawaai werd veroorzaakt
door verschillende bronnen. In de Amazonehaven werden schepen
beladen en bij overslagbedrijf EMO op de Maasvlakte werden zeesche-
pen gelost. Ook reden vrachtwagens af en aan en rangeerden goede-
rentreinen. Al deze geluidsbronnen bij elkaar gaven veel geluidsover-
last. Ook het weer speelde een rol. Door grote temperatuurverschillen
ontstond er inversie. Een inversie is een warme luchtlaag boven op een
koudere luchtlaag. Beide luchtlagen mengen zich niet met elkaar. Onder
deze weersomstandigheden wordt als het ware een barriere gevormd,
waardoor het geluid, meer dan normaal, wordt weerkaatst.
www.dcmr.nl
De milieuklachtentelefoon van de DCMR:
(010) 47 33 333 (24 uur per dag).
Groot nieuws: Leefbaar Schiedam wil over twee jaar een referen
dum in Schiedam houden. Zo, zo en waarover dan wel? Nou, dat
kunnen ze nog niet bekend maken oftewel we moeten nog een on-
derwerpje verzinnen. Schoenmakers c.s schreeuwen het van de da-
ken. Want, -en dat is hun Leefbaar-programma punt: 'De Kloof
tussen Burger en bestuur moet gedicht worden'. En hoe doeje dat,
door het referendum -van D66 en de Romeinen- van stal te halen.
Oude wijn in nieuwe zakken.
Lijkt mooi maar is het niet. Want het gaat helemaal niet om de bur
ger bij het beleid te betrekken maar in wezen om beslissingen van
diezelfde overheid te legitimeren. Brood en spelen. Maar de gee-
mancipeerde burger is niet van gister en trapt niet in deze democra-
tische val. De moderne burger wil als consument helemaal niets met
politiek te maken hebben. Behalve als zijn belang in het geding
komt, dan is 'tie' mans genoeg om de dwaling van de politiek even
recht te zetten. Zie Land van Belofte of andere plannen die door las-
tige burgers met succes tot aan de Hoge Raad worden aangevoch-
ten. De moderne burger heeft geld en middelen zat om metjuridi-
sche steun de zaak recht te zetten. En zo bezien is de 'aardschok'
van de electorate winst van alle 'Leefbaren en Fortunisten' ook een
uiting van de zelfstandige burger. Zo van 'we zullen ze even laten
zienen 'Not in my backyard'.
Twee weken geleden werd bij onze buurman een eerste (pilot) refe
rendum gehouden voor een nieuwe burgemeester. Vlaardingen
werd even wereldnieuws en zes cameraploegen versloegen in twee
minuten 'deze Unieke gebeurtenisDe show in de Harmonie kostte
een bom duiten maar was helaas alleen maar door de 'gekende'
honderdvijftig notabelen te zien met een gratis kaartje. Terwijl de
gewone kiezer het moest doen met eenfoldertje en stembiljet. Keuze
uit twee voorgekookte kandidaten. Een keuze van Niks.
Zo ook met dit 'originele' idee voor een referendum in Schiedam
door Leefbaar Schiedam. Mogen we dan echt kiezen of wordt het
weer een schijnkeuze tussen erfpacht met of erfpacht zonder. Tus
sen de A4 met tunnel of eentje zonder dak. Tussen gele of witte
straatverlichting of tussen 2.0 of 2.4 parkeerdruk in de wijken?
Net als het idee van Leefbaar Schiedam om 'speciale' wethouders
aan te stellen. Dus een wethouder die de Kloof tussen burger en
overheid gaat dichten. Often die de (on)Veiligheid gaat aanpak-
ken. Of een wethouder voor Normen en Waarden. Een wethouder
tegen de Hondenpoep of die het Belangen-Parkeren gaat regelen.
Nee, ik geloof er allemaal niets van. En Leefbaar Schiedam moet
eens met originele ideeen aankomen. Bijvoorbeeld: een referendum
of wij wel een referendum willen.
Frank Willemse
