maasstad ft Kolonisten van Catan Virtuele ijspret op website van het schaatsenmuseum SLE Journalistiek Make-up STREEK-Gezelschapspellen worden steeds populairder. Onder het genot van een spel- letje leuk met elkaar samen- zijn, steeds meer mensen vin- den dat leuk. Sinds een jaar of zeven is er een spel op de markt dat naast Monopoly, Risk en Triviant een klassie- ker lijkt te worden, of dat zelfs al is: de Kolonisten van Catan. Een ware hype dat wellicht nog het beste is af te lezen uit het aantal fan sites op internet en de kostbare uurtjes slaap die nog wel eens verloren wil- len gaan bij het spelen van dit spelletje. Maandag 30 december 2002 111 '%KtW cx22 Parijs, juli 1998. Mariette ontmoette ik voor het eerst in het Visserijmuseum in Vlaardingen, ergens begin 1996. Ik stond bij het aquarium naar een schol te kijken toen een meisje met kort bruin haar snel naar binnen- liep. Ze zag emit alsof ze zo uit bed was komen rollen, haar in de war, slaperige ogen. Haar naam kende ik al uit het Rotterdams Dagblad, Mariette Olsthoom, en ik zag hoe ze praatte met iemand van de Ha- venloods. Er volgde een korte pre- sentatie van een nieuwe fietsroute, en ze krabbelde haastig wat in haar notitieblokje. En toen was ze weer weggevlogen. Ik bleef nog lang hangen, probeerde iedereen te spreken te krijgen. 's Avonds lukte het me met heel veel moeite een leesbaar stukje te schrijven voor de Maaspost, waar ik toen als corres pondent voor werkte. De volgende dag opende ik het Rotterdams Dagblad en zag een perfect stuk. Mooi gekozen zinnen, alle infor- matie had ze keurig gerangschikt en het was nog een leuk vlot ver- haal ook. Ik was zwaar onder de indruk. Twee jaar later gingen we voor het eerst samen naar de film. We had- den elkaar zo nu en dan ontmoet, tijdens persconferenties en kunst- manifestaties, en ik vond haar echt een aardige meid. Iemand met een open blik, hartelijk en oprecht ge- interesseerd in mensen.Tijdens een kunstveiling in 't Paard in Schie dam -ik schreef snel wat op- voelde ik opeens haar hand op mijn rug. „Weet jij al wat jij hier van gaat maken?", vroeg ze plagerig. Ma riette, ik heb geen idee." „0 Hjal- mar, wat moet er toch van jou te- rechtkomen?", en we gingen zit ten aan een tafeltje. Later kwam haar nichtje en vriendin Marieke Olsthoom erbij zitten, en voor het eerst praatte ik wat langer dan nor- maal met Mariette. Vlak voor Oud en Nieuw 1997 stuurde ik haar een mailtje: Mariette: ik krijg opeens een wilde ingeving. Als Wilde in Lantaren Het Venster komt: samen gaan? Lijkt me wel leuk. Het was geloof ik het eerste e-mail- tje dat ik ooit verstuurde en ik wachtte af. Niets hoorde ik, dagen- lang geen reactie. Mijn humeur werd slechter en slechter, ik be- greep er niets van. Een beetje ver- ontwaardigd vroeg ik haar ten slot- te of ze mijn mailtje had ontvan- gen. Mailtje? Ik kijk nooit in mijn mailbox! Ik wist niet eens dat ik 'm had", en ze lachte. Maar die film over Oscar Wilde wilde ze graag zien. „Gaan we dan ook wat eten van te voren?" We spraken af bij 'het vlaggetje' van Rotterdam Centraal en liepen druk pratend naar het Nighttown- caf6. Ze deed een imitatie van San- ne Wallis de Vries na, over man- nen die alleen maar gei'nteresseerd zijn in bier en voetbal, en ik moest lachen. Nadat ze haar pasta had op- gegeten, vroeg ze om een glas wa ter: „Even m'n medicijnen weg- spoelen." Ik wist dat ze een chro- nische ziekte had, je kon het ook wel aan haar zien. Haar gezicht was iets dikker, haar haar wat dun- ner. Bij de balie van ons kantoor (de redactie van het Rotterdams Dagblad was in 1997 bij ons inge- trokken) had ik haar wel eens met iemand horen praten over haar ziekte, maar ik kon het niet goed verstaan. Ook dronk ze die avond geen alcohol, alleen maar appel- sap. Zou ze geen alcohol mogen drinken, vanwege haar ziekte? Ik besloot solidair te zijn en bestelde een tonic. Na 'Wilde' te hebben gezien in Lantaarn/Het Venster zijn we naar De Consul gegaan. Ze hield van flipperen! Later zouden we dat nog heel vaak doen, ze kon er helemaal in opgaan, ook in poo- len. We pakten de nachtbus en om 4 uur 's nachts stapte ik uit op het Rubensplein in Schiedam. Mariet te pakte mijn arm vast en zei: „Ik heb een heel leuke avond ge- had..." Een week later vertelde ze me thuis wat haar ziekte SLE, Systemische Lupus Erythematosus, inhield. „Zodat je tenminste meteen kon wegrennen als je het niet met een SLE-patientje zag zitten'legde ze later lachend uit wanneer we herin- neringen ophaalden aan onze be- gintijd. SLE is een auto-immuun- ziekte waardoor het eigen afweer- UK «S| /it Les Baux de Provence, September2001Arno legt Marieke en Mariette de werking van een camera uit. systeem in de war is geraakt. Het afweersysteem begint het eigen li- chaam aan te vallen, en hierdoor kan elk orgaan onstoken raken. Huid, nieren, longen, hart: alles kan in principe door de SLE wor- den aangetast. SLE treft vooral jonge vrouwen, zij kreeg het op haar vijftiende. Met medicijnen als prednison kan dat te veel aan af weer worden onderdrukt. „Ik vond het zo erg om prednison te moeten slikken, je lichaam verandert er enorin door", zei ze terwijl ze in haar keukentje in de Billitonlaan met een pollepel in de pan roerde. Ze werd er erg onzeker door, op de middelbare school en op straat werd ze soms uitgescholden 'van wege mijn bolle koppie'. Ondanks haar ziekte slaagde ze er toch in om de middelbare school af te ronden, en later de School voor Journalistiek. Ze zette het eten op tafel en vertelde verder over de rest van haar medicijnen. Dat ze dage- lijks diclofenac, een sterke pijnstil- ler, moet slikken omdat ze anders de dag niet door kon komen. Ik vroeg haar wat voor pijn ze dan had. Ze liet haar rood ontstoken vingertopjes zien. „Het is net alsof iemand constant met naalden in je vingers prikt", vertelde ze op een toon alsof ze een nieuwe broek had gekocht. Verder had ze gewrichts- pijn, pijn in haar longen, benen, voeten en vaak voelde ze zich moe en uitgeput. En o ja, ze had een constante ruis in haar linkeroor, maar dat vertelde ze pas een jaar later. Ze nam een hap pasta en schonk wat wijn in. ,.Dus je mag toch alcohol drinken?" „Nou ei- genlijk niet, maar daar stoor ik me niet aan. Als ik me aan alles zou moeten houden..." en ze schoot in de lach. En zo leefde ze. Was het soms eigenlijk verstandiger om het rustig aan te doen, dan koos ze er toch voor om een avondje te gaan stappen, om de prijs de volgende dag, en de dagen daarna, te moeten betalen. Op 2 februari 1998 kwam het er dan eindelijk van. We waren net naar het openingsfeest van het Zeepaard geweest, een filmhuis in Vlaardingen. Het was snijdend koud, en Mariette -die de hele avond met iedereen had gedanst behalve met mij- kondigde kordaat aan 'ik ga je een zoen geven'. En dat deed ze. Het begin van een re- latie die precies vier jaar zou du- ren. We gingen weekendjes weg, naar Brugge en Parijs (een verrassing van haar) en ik leerde haar snel goed kennen. Heel onzeker was ze over haar lichaam, na al die opmer- kingen die ze op straat soms naar haar hoofd kreeg toegeslingerd. Doodsbang was ze om haar gezicht zonder make-up te laten zien, bang dat ik op haar zou afknappen. „Ik gebruik een gezichtsmasker om ontstoken adertjes te bedekken. Ik zie er echt niet uit" en ze liep schuchter haar huiskamertje bin- nen, maar ik kon niets bijzonders ontdekken. „Het maakt toch ook niet uit hoe je eruit ziet?", zei ik „maar in elk geval vind ik je hart- stikke mooi." 's Avonds was het meestal een ge- vecht om de computer. Ik woonde al feitelijk bij haar in, en vaak kwam het voor dat we allebei over hetzelfde onderwerp moesten schrijven. Zij voor het Rotterdams Dagblad, ik voor de Maaspost. Naast haar lagen meestal wat snoeppapiertjes, en smakkend tikte ze haar verhalen in. In die tijd, eind 1998, ging het heel slecht met de GGD Nieuwe Waterweg Noord, en er was veel kritiek op de toen- malige directeur. Haar verhalen werden gevreesd door de GGD, en ik vond het altijd fantastisch om naar haar te kijken wanneer ze haar GGD-stukjes schreef. Was de di recteur van de GGD bang voor dit meisje, dat met een vrolijk gezicht en haar mond vol met Langejans aan het tikken was op een ramme- lend toetsenbord? Echt de macht van het woord! We besloten al heel snel te gaan samenwonen, nadat ik door haar kat Brutus was geaccep- teerd, in een Vlaardingse volks- wijk. Maar haar verhuizing uit de Billitonlaan verliep per ambulan ce. Een salmonellavergiftiging, en een paar dagen lag ze op de inten sive care. Eigenlijk is ze daarna nooit meer lichamelijk de oude ge- worden. Ze vocht zich terug, maar moest ook accepteren dat ze haar negentien redactie-uren op de krant eigenlijk niet aankon. Haar stuk- ken ging ze steeds meer thuis schrijven, en dat zat haar soms dwars. Schuldgevoel ten opzichte van haar collega's. Toch probeerde ze te genieten van het leven, van vriendschappen, haar familie, haar liefde voor Bram, het zoontje van haar zus Linda. En ze genoot van de kleine dingen, van gezellig win- kelen, muziek luisteren en heerlijk eten. Tijdens vakanties hield ze een reisdagboek bij: Maandag 14 mei 2001, Rome. Ik draai de dag om, want dat over- heerlijke maal op een zwoele lente- avond middenin Rome maakte al les goed. We schoven aan in een of ander achteraf straatje en vanaf dat moment kregen we steeds al- lerlei gerechtjes voorgeschoteld. Het ging achter elkaar door. Bouillon met risotto, pasta (mmm), kalfsvlees met tomaat, ui en salie, varkensham. We hoopten op dat moment dat we 'finito' waren, maar we kregen er nog een gange- tje achteraan van die vriendelijke ober: dit moesten we ook nog even proberen. Echt alles was lekker en ik genoot. We sloten af nokki vol met een espresso. Wat een verwen- nerij. „Maandag 17 September 2001, Saint-Re'my-de-Provence. Om 11.45 uur stonden we bij de ingang van Les Jardins, op de uitkijk naar Marieke en Arno. En ja hoor, daar kwamen ze, wat is het leuk om hen hier tijdens de vakantie te ontmoe- ten. Marieke had al allerlei plan- nen zitten maken, maar natuurlijk vroegen ze ook wat wij wilden zien. We noemden Les Baux en Aries. We praatten bij, dronken koffie en gingen toen op pad. Wat heerlijk met de auto. „Les Baux ligt bovenop een berg: een kasteel, ofliever gezegd wat er van over is, en allerlei smalle straatjes met keitjes en souvenir- winkeltjes. We lunchten er in een restaurantje, binnen, want hoewel de zon schijnt is het behoorlijk fris. Daarna op zoek gegaan naar een wijncave, en we vonden uiteinde- lijk een van de mooiere, een echt chateau. Een schitterend huis, om- geven door een gigantisch land- goed met natuurlijk wijngaarden. Naast wijn en olijfolie verkochten ze er ook allerlei mooie spullen waar Marieke en ik niet op uitge- keken raakten en waar we ontzet- tend hebberig van werden. Wijn geproefd, heel professioneel, en meteen eenfles gekocht (75 fr). Op naar de volgende, we hadden de smaak te pakken! De laatste twee jaar kreeg ze steeds meer last van haar linkerbeen. Een ader was verstopt, en er werd be sloten om een by-pass uit te voe- ren. Na de operatie op vrijdag 11 januari 2002 kwam ik haar kamer binnen en ze was helemaal bij ken- nis en liet trots haar ingepakte been zien. Een dag later probeerde ze al te lopen, en na twee dagen hoopte ze al weer snel naar huis te kunnen gaan.Toen kreeg ze problemen met haar nieren, ze kreeg een chemo- kuur en moest meteen haar choco- lade en Pringles inleveren. „Neem maar mee, ik heb er toch niets meer aan." Ik keek haar am en zag geen spoor van verdriet of teleur- stelling. Ik moest huilen en ze troostte me: „Laat maar gewoon gam." Maar, zoals ze altijd zei, ze was geen SLE-patiente. Ze was in de eerste plaats Mariette, iemand die toevallig ook nog eens een chroni- sche ziekte had. Op 2 februari 2002 overleed Ma riette om negen uur 's ochtends in het Dijkzigtziekenhuis. Vier jaar nadat wij elkaar voor het eerst had den gekust voor de deur vm de Stadsgehoorzaal in Vlaardingen. Twee uur later liep ik naar buiten, samen met haar familie en zag hoe de Nederlandse vlag wapperde voor het huwelijk vm Willem- Alexander en Maxima. Het was een stralende dag. Voor mij bestaat er geen moediger vrouw dm Mariette. Hjalmar Teunissen Saint-Remy-de-Provence, September2001. HJI i door Jorina Haspels Het spel is bedacht door een Duitse tandtechnicus Klaus Teuber. Daar kwam het spel in 1995 op de markt eninmiddelsspelenzo'n 12miljoen mensen bij onze oosterburen het spel. IN Nederlmd kreeg dit spel in 1999 de eretitelspel van het jaar'. Het doel vm dit bordspel is eenvou- dig: er is lmd dat gekoloniseerd moet worden. Daar kunnen punten mee behaald worden. De speler die het eerste tien punten heeft, wint. Die punten zijn niet te behalen door het voeren van een oorlog, zoals bij Risk. „Ik houd niet van oorlog in spellen omdat dat voor een versto- ring zorgt voor afbraak'zei de be- denker vm het spel in een inter view. „en waarom zou je iets imite- ren wat mensen al honderden jaren fouthebben gedaan." Puntenzijnte verkrij gen door het bou wen van ste- den en dorpen. Voor het bouwen vm een stad of een dorp zijn een aantal grondstoffen nodig die be- paalde lmdschappen leveren. De dobbelsteen bepaalt welk land- schap deze beurt grondstoffen zul- len leveren. De speler die een neder- zetting heeft aan dit lmdschap krijgt de grondstoffen in bezit. Doordat de dobbelstenen bepalen welke grond stoffen je krijgt, zal het vaak voor- komen dat je niet de grondstoffen hebt die je wilt. Om ze te verkrijgen km er met elkaar onderhandelt wor den. „En dat maakt het spel ook zo leuk", deelt een fanatieke speler mee. „Tactiek en de kunst van het onderhandelen wordt zo een be- langrijk onderdeel vm het spel. Met geluk alleen kom je er niet, zoals dat nog wel eens het geval is met Risk en Monopoly." „Het is ook nooit saai", vultzeaan. „geen spel is het zelfde. Het spelbord ligt door de los- se kaartjes steeds mders, de num- mertjes op de landschappen liggen verschillend en doordat je altijd alert bent of je met iemmd vm grondstoffen km ruilen, ben je de hele tijd bij het spel betrokken, ook al ben je niet am de beurt. Om de spelers aan het spelen te hou den, komen de uitgever en bedenker met steeds nieuwe varianten op de markt die een aanvulling zijn op het basisspel Kolonisten. Zo gaan de spelers in 'Zeevaarders' ook varen en koloniseren ze naast het grote ei- land ook kleine eilandjes. Voor de echte die hards zijn er dm ook nog 'historische scenario's' en km er ook met 'steden en ridders' ge- speeld worden. Deze laatste variant geniet de laatste tijd zo'n populari- teit dat niemand dit spel als cadeau in de schoen heeft kunnen krijgen: in heel Nederlmd totaal uitver- kocht. In Duitslmd waar dit spel al langer bestaat is men nog veel verder met dit spelEr zijn daar al een aantal ac cessories te koop die in Nederland nog maar heel kort te verkrijgen zijn. Zo kunnen er ook punten be haald worden met edelstenen of met het boren naar olie. Het kaartspel, ongeveer hetzelfde als het hierbo- ven beschreven bordspel, maar dm geschikt voor slechts twee perso- nen, kent daar al veel meer uitbrei- dingen dm in Nederland. Maar ook met het bordspel zijn ze al veel ver der. Daar bestaat al jaren een ruim- telijke variant die volgend jaar pas in Nederlmd gepresenteerd zal worden onder de titel: 'kosmonau- ten vm Catan'. In tegenstelling tot het basisspel Kolonisten van Catan bestaat dit spel wel uit een vast speelbord. Maar een echte fm zou een echte fm niet zijn als hij zich op den duur niet met de spelletjesbe- denker zou gaan bemoeien: zij heb ben nu een variant bedacht waar door dit spel toch weer uit losse te- gels bestaat. En half oktober werd in Duitslmd alweer een nieuwe pri- meur bekendgemaakt: 'Avontuur Mensheid'Thema is het ontstaan en de ontwikkeling vm de mens heid. Het speelbord bestaat uit een grote wereldkaard die geheel is sa- mengesteld uit catmtegeltjes. Iede- re speler begint met drie stammen, die starten op het Afrikaanse conti nent De nomaden verspreiden zich vervolgens langzamerhand over de wereld. De struikrover wordt in dit avontuur overgenomen door een Neandertaler. Ruilen en onderhan delen km ook nog steeds: nu niet meer voor grondstoffen maar vlees km geruild worden voor huiden en vuursteen. Hoewel Duitslmd dus nog voorop- loopt, hebben de Catm verkopen dit jaar in Nederland alles overstegen en op de wereldkampioenschappen vm dit jaar, jawel echt waar: erzijn regionale, nationale en wereldkam pioenschappen, won een Nederlan- der de bronzen plak. Langzamer hand ontdekken de media ook het belmg vm dit spel voor het sociale leven vm de iets ouderejeugd. OP 4 december heeft het actualiteiten- programma Netwerk de bedenker vm het spel geinterviewd. Ook de Volkskrant heeft er al eens een stuk am ge wij d. Maar het meest ver ging de VARA. Zij organiseerde op het VOC schip dat in Amsterdam bij het Scheepvaartmuseum ligt een twee- tal toemooien: een voor amateurs en de voorronde voor het Wereld- kampioenschap 2003. De avond heette de 'Kolonisten vm de Gou- den eeuw' en heel exclusief kregen de 134 deelnemers voor het ama- teurtoemooi en de 64 deelnemers voor de WK kwalificatieronde een uitbreiding van het kaartspel mee naar huis: 'Goud en piraten'. Deze editie met Vara opdruk is alleen maar op deze avond uitgegeven. Wie meer info wil: www.kolonis- ten.nl is een goede site en er zijn ge- noeg links naar mdere (leuke) sites met bij voorbeeld tips om te winnen. door Marielle vm de Wetering NIEUWERKERK - De afge- lopen drie maanden werkte de gepensioneerde Bert van Voorbergen dag en nacht aan zijn uit de hand gelopen ver- zamelhobby. Het resultaat is te bewonderen op www- .schaatsenmuseum.nl. Wat dat is? Een geheel vernieuwd virtueel schaatsenmuseum. De expositie omvat circa 170 pagina's met zo'n driehon- derd foto's van schaatsen en alles wat daarmee samen- hangt. Alles maakte Vm Voorbergen zelf; de foto's, de tekst, zelfs de si te. Hij moest er even voor in de boeken duiken, maar uiteindelijk leerde hij de fijne kneepjes over hoe een intemetsite moet worden geprogrammeerd. De meeste schaatsen die op de foto's staan, heeft hij in huis. Al moet niet ge- dacht worden dat hij er duizenden heeft. Tenminste, het is niet zo dat je over de schaatsen valt, zodra je zijn Nieuwerkerkse woning bin- nenstapt. „Dat vindt mijn vrouw niet goed", lacht de verzamelaar. „Alles is op- geslagen in kisten." Alles behalve die paar bijzondere exemplaren na dm, waarmee hij op de foto staat. Inmiddels heeft hij boven de vijf- honderd paar, waarvan er onge veer tweehonderd interessant zijn. „Ik heb drie paar die er echt uit- springen, die zouden nu ongeveer duizend euro per paar opleveren." Sinds 1975 verzamelt Van Voor bergen schaatsen en daarmee aan- verwante zaken zoals prijslijsten, folders, etalagemateriaal en boe ken. Waarom? „Bij mij wordt al snel iets een verzamelingetje. Het zit gewoon in de genen. Zo heb ik ook deurhangers in alle soorten en maten. Ik vind het leuk om te zien hoe iedere ontwerper er weer iets mders vm weet te maken." Tot nu toe wilde de Vm Voorber gen al het interessante wat hij te- genkwam ook hebben. „Maar met de komst vm dit museum is dat toch wel enigszins veranderd. Nu alles op internet staat, is die drang om alles te hebben niet meer zo groot." Dat zijn museum in een behoefte voorziet, blijkt wel uit het amtal bezoekers. „Tussen de tien en zeventig mensen bekijken dage- lijks mijn site. "Veel readies krijgt Bert van Voorbergen, helemaal gek van schaatsen en alles wat daarmee samenhangt. Foto: John Wijntjes hij echter niet. „Je kan emailen, maar dat gebeurt niet vaak. Ik krijg eigenlijk de meeste readies vm studenten, die mijn museum willen gebruiken voor een spreekbeurt. Ze vragen dm meestal of ik voor hen een spreekbeurt in elkaar km zetten, maar daar begin ik niet aan. Ik zit er wel aan te denken om een soort spreekbeurtwijzer te ontwikke- len." In het museum is alles te vin- den over de geschiedenis van de schaats zelf. De sport blijft iet wat achterwege en daar is Vm Voor bergen helemaal niet rouwig om. „Ik kan niet eens schaatsen", geeft hij lachend toe. Wat er voor de rest dan wel is te vinden in zijn expositie? De ver- schillende disciplines worden be- handeld zoals toerschaatsen, hard- rijdschaatsen en zwierschaatsen (sierlijk schaatsen). De kunst- schaatsen, hockeyschaatsen, kin- derschaatsen en bijzondere schaat sen komen uitgebreid am bod. On- dersteund met veel duidelijke fo to's. Verder is er een lijst met kam- pioenen en records en komen veel kleine weetjes aan bod. Wmt van Voorbergen zou Vm Voorbergen niet zijn als hij niet zou koketteren met zijn kennis. „Wist je bijvoorbeeld dat de oud- ste ijsclub in Edinburgh in 1742 werd opgericht? De eerste Olympi- sche winterspelen werden in 1924 in Chamonix gehouden. In 1909 werd in Wenen de eerste kunstijs- baan in de open lucht geopend. De eerste kunstmatige ijsvloer lag in Londen (1876) en was slechts 12 x 7,5 meter groot. En... nou ja, wie meer wil weten, moet de site maar eens bezoeken. Want zo weet je, als je zelf binnenkort de ijzers weer uit het vet kan halen, precies waar die modeme hockeyschaatsen en kunststof kunstschaatsen nu eigen lijk vandaan komen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Maaspost / Maasstad / Maasstad Pers | 2002 | | pagina 6