Voorkomen is altijd
beter dan bestrijden
Alle ins en outs van het gevreesde en geviert
ie Bureau Halt
Criteria die gelden voor
een verwijzing naar Halt
zZ2i
Woertsdag 24 September 2003
Geen strafblad
J JI
„Kim (15) heeft genoeg van het karige zakgeld dat haar ouders
haar geven en zoekt een bijbaantje. Achter de kassa in een su
permarkt. Niets aan de hand, totdat haar vriendin, die er al een
tijdje werkt, vertelt over het 'fooigeld' uit de kassa. Iedere keer
wanneer er een kasverschil is in het voordeel van de super
markt, stopt zij het als fooi in haar eigen zak. Natuurlijk weten
ze allebei dat het strafbaar is, maar wat extra geld is nooit weg.
En ach, wie komt daar nu achter? Maar daarin vergissen de
meiden zich. De bedrijfsleider heeft door dat het tweetal iets in
hun schild voert. Hij houdt hen in de gaten en komt zo achter
hun illegale bijverdiensten. Kim blijkt voor 100 euro ont-
vreemd te hebben."
Halt-procedure
'M
m ^m-%'
gMf. i
leer dan papiertjes pri
kken alleen'
Niet alle jongeren komen in aanmerking voor een Halt-afdoening.
Bureau Hall hanteert enkele criteria. Pas wanneer de jongere aan
onderstaande criteria voldoet. wordt hij of zij door de politie door-
verwezen naar Halt.
1De jongere moet tussen de 12 en 18 jaar zijn
2. Hij of zij heeft zich schuldig gemaakt aan:
- openlijke geweldpleging tegen goederen
- eenvoudige vernielingen (inclusief graffiti)
- eenvoudige vormen van brandstichting
- (poging tot) diefstal/verduistering tot een bedrag van 115 euro
- heling, kopen of verkopen van gestolen goederen
- verwisselen van prijskaartjes
- straatschenderij; baldadig gedrag in het openbaar
- het zich bevinden op verboden terrein
- bezit van illegaal vuurwerk
- afsteken van legaal en illegaal vuurwerk buiten de toegestane tijd
- bezit van vuurwerk buiten de periode dat vuurwerk verkocht mag
worden
- bezit van meer dan 10 kilo vuurwerk in de periode dat vuurwerk
verkocht ntag worden
- strafbare feiten in plaatselijke verorderingen die betrekking heb-
ben op vuurwerk of baldadig gedrag
3. De jongere bekent het gepleegde feit.
4. De jongere is maximaal eenmaal eerder bij Halt geweest en dat
moet minstens een jaar geleden zijn.
5. De jongere stemt in met de verwijzing naar Halt.
Wanneer er niet aan deze vijf criteria wordt voldaan, mag de politie
alleen naar Halt verwijzen met toestemming van de officier van Jus-
titie. De coordinatoren van Halt beslissen tijdens het gesprek met de
jongere of hij of zij voor een Halt-afdoening in aanmerking komt of
niet. Voor de Stop-reactie (onder de 12 jaar) gelden dezelfde crite
ria. Alleen moeten hierbij de ouders schriftelijk instemmen met de
verwijzing naar Halt. Bij Stop krijgen de kinderen ook geen werk-
straf, maar een leerstraf, die geheel vrijblijvend is.
maken heeft met het gepleegde de
lict en het betalen van een schade-
vergoeding. Bureau Halt heeft een
speciale schaderegeling zodat dit
direct via hun kan worden gere-
geld. Het verschilt per bureau hoe
de werkstraf wordt uitgevoerd. Zo
heeft Spijkenisse enkele adressen
waar de jongeren aan het werk
kunnen, zoals de plantsoendienst
en lokale supermarkten. Bureau
Rijnmond-Zuid daarentegen heeft
dit niet. „Het ligt er maar net aan
hoe groot het gebied is", legt De
Regt uit. „Wij gaan iedere zater-
dagochtend met een groep tegelijk
op pad om bladeren te vegen of
iets anders wat nodig gebeuren
moet."
Het uitvoeren van de werkstraf
vindt altijd onder begeleiding van
een volwassene plaats. Wanneer
de jongere de straf uitvoert in bij-
voorbeeld een supermarkt, dan le-
vert de bedrijfsleider aan het einde
een werkverklaring in met daarop
aangegeven hoe goed de jongere
heeft gewerkt. Bij de werkzaamhe-
den in groepsverband houdt een
volwassene toezicht die is inge-
schakeld door Halt. Voor het wer-
ken bij Bureau Halt is een relevan-
te HBO-opleiding zeker wel ver-
eist. Medewerkers kunnen ook
cursussen volgen bij Halt-Neder-
land. „De laatste jaren komen er
veel mensen van opleidingen als
Sociaal Pedagogisch Werk (SPW)
of uit het vakgebied. Zelf ben ik ja-
renlang politie agent geweest in
Rotterdam", vertelt De Regt.
Wanneer de jongere zijn werkstraf
netjes heeft voltooid, zich aan alle
afspraken heeft gehouden en een
eventuele schadevergoeding heeft
betaald, zit het er op voor Halt. Zij
zijn dan geslaagd in hun opzet. De
goede afloop wordt aan de politie
gerapporteerd waarna de zij de
zaak seponeren. Met andere woor-
-
'Bureau Halt is meer dan alleen papier prikken.
den, dit betekent dat er geen pro-
ces-verbaal naar de officier van
Justitie wordt gestuurd. De jongere
kan zo een strafblad ontlopen.
„Overigens houden wij wel alles in
ons bestand", zegt De Regt. „Voor
het geval de jongere weer in aanra-
king komt met de politie. Gebeurt
dat niet dan gooien wij na zijn
achttiende gooien alles weg. Dan
hebben wij als Halt niets meer met
hem te maken."
Mocht de jongere zich niet aan de
afspraken houden of wordt de pro-
cedure tussentijds afgebroken, dan
is de Halt-afdoening mislukt. Het
Halt-bureau rapporteert hierover
aan de politie en die stuurt een pro-
ces-verbaal naar de Officier van
Justitie. Deze beslist dan over de
verdere afhandeling van de zaak
en de jongere heeft dan wel kans
op het krijgen van een aantekening
in de justitiele documentatie.
De voordelen van een straf bij Bu
reau Halt is dat de afdoening een
pedagogisch verantwoord alterna-
tief is voor de traditionele strafver-
volging van Justitie. Het is voorna-
melijk bedoeld om de jongere met
de neus op de feiten te drukken,
zodat hij zijn lesje leert). Boven-
dien is de straf eerder gegeven
dankzij het lik-op-stuk beleid.
Daarnaast wordt de schadevergoe
ding in de procedure meegenomen
en volgt er geen registratie van de
jongere. „Halt werkt zeker", zegt
De Regt met trots. „Nog geen tien
procent keert weer bij ons terug en
slechts vier tot vijf procent van de
verwijzingen mislukt.
Naast het uitvoeren van de Halt-af
doening hebben de Halt-bureaus
ook nog een preventieve taak en
houden zij zich bezig met signale-
ring en advies. „Bij het gesprek
met de jongere geven wij hem of
haar een vragenlijst mee", vertelt
Vermeulen. „Op die manier probe-
ren wij achter de achtergrond van
de jongere te komen. Wij kunnen
ze dan, naast onze straf, ook nog
doorverwijzen naar andere instan
ces die kunnen helpen bij eventue
le problemen. Daarnaast geeft Halt
voorlichting op scholen, over Halt
zelf en over vuurwerk en vandalis-
me. Tegen de jaarwisseling aan
starten wij, in samenwerking met
de politie, altijd weer met vuur-
werkcampagnes. En samen met
Connexxion geven wij, met behulp
van een oude, vernielde bus, voor
lichting over vandalisme en de
consequenties daarvan.
En de 15-jarige Kim? Zij werd ont-
slagen bij de supermarkt waar zij
werkte. Nadat de politie haar naar
Bureau Halt doorstuurde, werd
haar straf vastgesteld op twaalf uur
werken. Werken in een andere fili-
aal van de supermarkt om zo het
gestolen bedrag terug te verdienen.
De volgende keer zal ze zeker wel
wat beter nadenken voor ze weer
iets uithaalt.
Als laatste houdt Halt zich be
zig met het uitvoeren van de zo-
geheten Stop-reactie. Op 1 mei
1999 zijn alle bureaus begon-
nen met een reactie op het de-
lictgedrag van jongeren onder
de twaalf jaar. De Stop-reactie
begon als een experiment, maar
sinds 1 augustus 2001 hoort het
tot de vaste taken van een Halt-
bureau. „Het is een pedagogi-
sche handreiking aan de ou
ders", legt De Regt uit. „Wij
spreken als officiele instantie de
jongeren aan, zodat zij leren
van hun fouten. Het is puur een
leerstraf. Immers, de kinderen
mogen op die leeftijd sowieso
niet werken. In samenwerking
met een psycholoog hebben wij
een lesprogramma samenge-
steld. De kinderen krijgen dan
twee keer anderhalf uur les. Zo
hopen wij ze wat bij te bren-
gen."
De ouders moeten wel schrifte
lijk instemmen met de Stop-re
actie, want het is niet verplicht.
Ook wanneer iemand niet komt
opdagen tijdens de les, brengt
dit geen gevolgen met zich
mee. Halt is van mening dat de
grootste verantwoordelijkheid
bij de ouders ligt. Het bureau
wil alleen een handje helpen.
„Zodra de politie er achter komt
dat het kind ernstige problemen
heeft, dan kan hij niet bij Stop
terecht komen, maar stuurt de
politie hem eventueel door naar
een hulpverlenende instantie.
Vaak is het zo dat kinderen der-
gelijk baldadig gedrag gaan
vertonen omdat er iets mis is",
aldus De Regt. Overigens gel
den wat het delict betreft de
zelfde criteria als bij de gewone
Halt-afdoening.
Voorkomen is beter dan bestrijden. Een toneelstuk om te leren wat wel kan en wat niet.
Een typisch voorbeeld van een de
lict waarbij wordt doorverwezen
naar Bureau Halt. Een vanzelfspre-
kendheid voor hen die weten wat
Halt precies inhoudt. Maar voor
het gros van Nederland heerst er
onduidelijk over wanneer een
jeugddelinquent wordt doorverwe
zen naar dit bureau. Laat staan dat
deze mensen weten welke straf-
maat wordt gehanteerd. De hoog-
ste tijd dus om eens uit de doeken
te doen wat en waar deze instelling
voor staat. Want Halt is meer dan
die groep jongeren die je op zater-
dagochtend papiertjes ziet prikken.
Het eerste Halt-bureau ging in
1981 in Rotterdam van start. Al
snel volgden andere gemeenten dit
voorbeeld en is het aantal instellin-
gen in Nederland inmiddels uitge-
groeid tot 62. Halt is een initiatief
van het Ministerie van Justitie, ge
meenten en politie. Bedoeld om
een bijdrage te leveren aan crimi-
licht niet zo erg, maar gezien de
achterliggende gewelddadigheid
van het vergrijp heb ik hem toen
toch teruggestuurd naar de poli
tie."
Even temg naar de 15-jarige Kim.
Wat leeftijd betreft valt zij binnen
de categorie. Het delict dat zij
heeft gepleegd (diefstal tot 115 eu
ro) valt ook binnen de criteria.
Maar pas na verhoor op het politie-
bureau wordt bekeken of ze baat
heeft bij Halt of niet. Bekent zij de
diefstal, dan wordt Kim doorver
wezen naar Halt. Doet zij dat niet
dan wordt het een zaak voor de po
litie. En al wordt Kim doorverwe
zen, geldt dit nog niet voor haar
vriendin. Zij is immers al twee
keer eerder aangehouden voor
winkeldiefstal. En, zoals Vermeu
len zegt: „Wanneer iemand in her-
haling treedt, is een verwijzing
naar Halt niet meer mogelijk. Dan
blijkt dat diegene toch niet heeft
De bus van Bureau Halt trekt door het land om jongeren normen en waarden aan te leren.
De doelgroep van Bureau Halt: jongeren tussen de twaalf en achttien jaar.
naliteitsbestrijding en -preventie
bij jongeren van twaalf tot achttien
jaar. Deze bureaus zijn onderver-
deeld in verschillende arrondisse-
menten. Voor de regio Rotterdam
zijn dit er zeven.
Wanneer een jongere tussen de
twaalf en achttien jaar door de po
litie wordt aangehouden, heeft hij
recht op een zogeheten Halt-afdoe
ning (werkstraf bij Bureau Halt,
red.). Het gaat hier onder andere
over het plegen van vandalisme,
een lichte vorm van vermogenscri-
minaliteit (diefstal) of een vuur-
werkdelict. „Het moet wel om
lichte vergrijpen gaan", zegt Paul
Vermeulen van arrondissement
Spijkenisse/De Eilanden. jonge
ren die het te bont hebben ge
maakt, kunnen wij niet helpen. Ter
illustratie: ooit kwam er een jon-
gen voor me die zijn klasgenootjes
op het schoolplein had bedreigd
met een aansteker. Dat lijkt wel-
geleerd van onze straf."
Eenmaal "in de klauwen'van Bu
reau Halt wordt de jongere uitge-
nodigd voor een gesprek. „Wij
hanteren het lik-op-stuk beleid",
vertelt Peter de Regt van Bureau
Rijnmond-Zuid. jongeren wor
den via een brief uitgenodigd,
waarna de Halt-afdoening zo snel
mogelijk moet plaatsvinden. An
ders heeft het geen effect." Voor
het gesprek worden ook de ouders
uitgenodigd. „Wij laten de jongere
altijd eerst zijn of haar verhaal
doen", vult Vermeulen aan. „We
vragen hoe het verhoor bij de poli
tie was en hoe de ouders op het
vergrijp reageerden. Want voor de
onervaren "crimineel" zijn dat
vaak al straffen op zich." Ook
wordt de Halt-procedure uitgelegd
en krijgt de jongere gelegenheid te
kiezen of hij daarmee akkoord gaat
of toch liever wil worden doorge-
stuurd naar de Officier van Justitie.
„Maar voor dat laatste kiezen ze
bijna nooit", Weet De Regt. „Halt
wint het keer op keer."
Sinds September 1995 heeft de
Halt-afdoening een wettelijke ba
sis in artikel 77e van het Wetboek
van Strafrecht gekregen. In een al-
gemene maatregel van bestuur zijn
de strafbare feiten aangewezen die
voor een Halt-afdoening in aan
merking komen. Daarnaast bestaan
er landelijke richtlijnen voor de
Halt-procedure. „We hebben richt
lijnen van het Openbaar Ministerie
voor de duur van een werkstraf',
zegt De Regt. „De werkstraf mag
maximaal twintig uur bedragen, en
mag alleen uitgevoerd worden na
schooltijd, in de schoolvakanties
en in het weekeind."De straf die
de jongere krijgt opgelegd bestaat
meestal uit een werkstraf die te
Jeugdige crimineeltjes worden door Halt tot nuttig werk veroordeeld.
