maasstad
Schiedams bedrijf verzorgde
audio tijdens bijzetting Juliana
'Hoe Adile naar Nederland
kwam en leerde fietsen'
42 km
op je sloffen
SHOARMA HERZILYA
010 -473 21 73
Thermen Holiday
in Schiedam
nodigt u uit!
Gezinszak
Kibbeling
595
visgilde
NOBODY ELSE!)!
Bijeenkomst
overveiliger
Schiedam
Muzikale
uitwisseling
Sint Radboud
We gebruiken wel achthonderd
meter kabel in de kerk
Boekje over Turkse gastarbeiders in Schiedam
AANBIEDINC
jj||
www.audiocontrol.nl
Medicijnen
verloren
OPENINGSTIJDEN
WIJBEZORGEN VAN
16.00 UUR
TOT SLUITINGSTIJO
Roogstraat 146 Schiedam
V..
Thermen Holiday®
Woensdag31 maart 2004
maasstad
weekbladen
SCHIEDAM
INZENDTERMIJN
ADVERTENTIES:
SCHIEDAM - Niks treintjes
of voetbalschoenen. Sol-
deerbouten en draaitafels
was wat vroeger de klok
sloeg toen Andre Pruijssers
nog thuis woonde. Van
jongs af aan was hij al hele-
maal gek van geluidsappara-
tuur. Nu is ie 44 en verzorg
de zijn bedrijf, Audio Con
trol, het geluid in de Grote
Kerk van Delft tijdens de
bijzetting van Prins Claus en
deed dat gisteren opnieuw
tijdens de bijzetting van
prinses Juliana.
SCHIEDAM - Adile Asa
werd in 1935 geboren in het
dorpje Kisas. Een boerenge-
zin met zes kinderen. Al voor
het alfabet was geleerd moest
zij van school. Zij trouwde in
1954 met dorpsgenoot Ali.
Ook een boer. Het leven was
hard en eenvoudig: geen
elektriciteit en geen stromend
water. Zonder regen mislukte
de oogst voor dat jaar. Een
tractor zou de redding zijn
voor dit boerenbedrijf. Daar-
om kwam haar man in 1964
met een plan. Hij zou gaan
werken voor die tractor in het
buitenland. Ali kwam in
Schiedam terecht bij de glas-
fabriek en jaren later kwam
de droom 'de tractor' uit.
Maar nu zij zelf kinderen en
kleinkinderen hebben kun
nen zij niet meer weg uit
Schiedam. Wat is beter? Ver-
trekken of achterblijven?
Wat is beter, vertrekken
of achterblijven?
visgilde Voordeel
gezinszak
MILIEUKLACHTEN UIT UW REGIO
i FORTIS MARATHON
A* ROTTERDAM
Zondag t/m donderdag
14.00 t/m 02.00 uur
Vrijdag t/m zaterdag
14.00 tot 05.00 uur
Wij bezorgen vanaf 7,50
Verwenbon
Beautybon
www.thermenholiday.nl
0*
XQ52
SCHIEDAM - Schiedammers zijn
woensdag 7 april vanaf 19.30 uur
welkom in de Aleidazaal van het
Stadskantoor om hun mening te
geven over veiligheid. Hoe denkt u
over de veiligheid in onze stad,
welke problemen ervaart u en hebt
u suggesties voor oplossingen?
Deze vragen zullen aan de orde ko-
men. De uitkomsten worden opge-
nomen in de nota integraal veilig-
heidsbeleid.
De bijeenkomst op 7 april is zo op-
gezet dat iedereen aan bod komt.
Iedere bezoeker krijgt de gelegen-
heid om via de computer zijn of
haar mening kenbaar te maken.
Daarvoor is geen computerkennis
nodig; Via een druk op de knop
kan men een mening kenbaar ma
ken. Dit betekent dat ook mensen
die wat minder gemakkelijk naar
de microfoon grijpen op deze ma-
nier hun stem kunnen laten horen.
Op eep groot scherm wordt steeds
heel snel weergegeven hoe de
standpunten in de zaal verdeeld
zijn.
Een gespreksleider brengt vervol-
gens de discussie hierover op
gang. Tijdens de bijeenkomst zal
de veiligheid zo breed mogelijk
worden behandeld. Welke onvei-
ligheidsgevoelens zijn er? Voelt u
zich thuis onveilig, op straat, in uw
buurt, in het openbaar vervoer, op
uw werk of tijdens het winkelen?
Maar belangrijk is natuurlijk ook
de vraag hoe we samen de stad vei-
liger kunnen maken.
De uitkomsten worden verwerkt in
een allesomvattend plan, de nota
integraal veiligheidsbeleid. Het
plan moet de komende zomer klaar
zijn. Dan wordt het aan de ge-
meenteraad voorgelegd. Hierna
wordt een uitvoeringsplan ge-
schreven en kan de uitvoering ter
hand worden genomen.
SCHIEDAM - Muziekvereniging
Sint Radboud organiseert zaterdag
3 april een muzikale uitwisseling
met muziekvereniging Excelsior
uit Gemert. Excelsior is de vereni-
ging waar Chris Leenders, dirigent
van Radboud, is begonnen als mu-
zikant.
Zaterdagavond vanaf 19.00 zullen
het orkest en het koor van Sint
Radboud een concert gdven. Bei-
den zullen ieder apart twee num-
mers uitvoeren. Het orkest zal we-
derom het muzikaal verhaal De
Minpins van Roald Dahl spelen
met verteller Rob van Klaarwater.
Samen geven het koor en orkest
ook alvast een klein voorproefje op
de Schiedam Proms, die op 14 en
15 mei gehouden worden. Na de
pauze zal Excelsior een concert ge
ven. Het concert wordt gehouden
in de aula van Scholengemeen-
schap Spieringshoek aan de Van
der Brugghenlaan en de toegang is
gratis. Aanvang: 19.00 uur.
I
KANTOOR:
Westblaak 180
Postbus 1162
3000BD Rotterdam
Telefoon 010 4004434
Fax 010 4128449
Geopend
ma. t/mvr. 8.30-17.00 uur.
BEZORGING:
Netwerk VSP
Telefoon 0900 2020299
(10euroct. p.min.)
ma. t/mvr. 08.30-17.00uur
DIRECTIE:
R. M. de Koning
HOOFD
ADVERTENTIE VERKOOP:
H. Wirtz
Telefoon 0104004276
VERTEGENWOORDIGERS:
S. Verzendaal
Telefoon 010 4004286
of 0610921026
J. van Merwijk
Telefoon 010 4004391
of 06 10920979
Totdinsdag 10.00 uur
IM/VP advertenties
tot maandag 16.00 uur
REDACTIE:
Westblaak 180
Postbus 1685
3000 BR Rotterdam
Fax 010 4004366
K.Moerman- vanderKnaap
Telefoon 0104004322
E. Meijer
Telefoon 010 4004401
CHEF-REDACTIE:
H. Mulder
Telefoon 010 4004490
MANAGER
HUIS-AAN-HUIS-BLADEN AMG
D. Captein
Telefoon 010 4004485
FOTOGRAFIE:
Voor nabestellingen
Telefoon 06 51562210
INZENDTERMIJN
REDACTIE-KOPIJ:
Tot maandag 12.00 uur
UITGEVER:
Rotterdams Dagblad b.v.
Alte auteursrechten en databankrechten
ten aanzien van (de inhoud van) deze
uitgave worden uitdrukkelijk
voorbehouden. Deze rechten berusten
bij Rotterdams Dagblad b.v.,
c.q. de betreffende auteur
door Henk van Gameren
Het zat er van jongs af aan al in,
vertelt hij. Zijn kamer was tot de
nok toe gevuld met draaitafels,
mengpanelen, bedrading in alle
soorten en soldeerbouten. Hoe
dat nu eigenlijk kwam en waarom
ie naast het solderen en prutsen
met versterkers, weerstanden en
condensatoren alleen nog wel
eens een boek van Arendsoog in-
keek is voor hem zelf ook een
raadsel. Maar niemand in zijn
omgeving vond het vreemd dat
hij 'in het geluid' ging.
We spreken de eigenaar van Au
dio Control een paar dagen voor
de bijzetting. Andre is veertien
jaar geleden voor zichzelf begon
nen met Audio Control. Daarvoor
had ie, na de MTS, bij KPN Tele
com gewerkt. „Ook leuk, heb er
een tijdlang lesgegeven." Maar
hij wilde meer. „Ik ben eerst met
een partner begonnen, maar ben
na een tijdje alleen verder gegaan.
Hij verzorgt al jaren het geluid in
de kerk in Delft. „Dat doen we bij
veel kerken. Bij zo'n zeventig per
jaar vervangen we de geluidsin-
stallatie inclusief de ringleiding.
We hebben geen geheim, maar
wel speciale eigen apparatuur die
maar weinig andere bedrijven
Andre Pruijssers (links op de foto) kijkt altijd even, als er een kerk op TV is, of hij zijn apparatuur ziet. En vaak is dat zo. Foto Roger
vanderKraan
kunnen leveren. Belangrijk plus-
punt bij onze apparatuur is dat
wanneer er een microfoon ge-
bruikt wordt, de andere automa-
tisch worden uitgeschakeld. Dat
voorkomt storing. Zo'n ringlei
ding, die we nu
ook in de Gro
te Kerk in
Delft aanleg-
gen is een
magnetisch
veld, waarbin-
nen bezoekers
met een ontvangertje alles wat er
gesproken wordt versterkt kun
nen horen. Waar we goed op let-
ten is dat we geen last hebben van
allerlei elektriciteitskabels van de
NOB, want die verstoren het
magnetische veld en dan gaat het
mis.
Er komt veel bij kijken, de be-
staande opstelling in de kerk is
helemaal veranderd. Alle banken
zijn er uitgehaald en er is een
nieuwe, tijdelijke, indeling. De
tekening, die vertrouwelijk is,
heeft Audio Control van de Rijks-
gebouwendienst. Want bij zo'n
gebeurtenis als een bijzetting, is
de kerk tijdelijk een Rijksaange-
legenheid. „Rond die nieuwe in-
deling van de zitplaatsen leggen
we dan een magnetisch veld aan
voor de ringleiding. We gebrui
ken zeker wel achthonderd meter
kabel in de kerk."
Andre kijkt ook nog wel eens
naar het
programma
'Nederland
Zingt'. Niet
zozeer van-
uit de be-
hoefte om
mee te zin-
gen, maar om een heel andere re-
den. „Ik kijk altijd of ik de kerk
herken en onze apparatuur zie. Ja,
dat kan ik niet laten hoor." Maar
Audio Control levert niet alleen
de geluidsapparatuur voor ker
ken. „We leveren ook veel aan
voetbalstadions, rechtbanken.
maar ook de apparatuur in de Ca-
landtunnel hebben we geleverd.
Alle FNV-kantoren hebben onze
geluidsapparatuur en niet te ver-
geten de Humanitas-instellin-
gen." Maar nu moet Andre op-
schieten, hij moet weer naar
Delft. „We zijn nog lang niet
klaar, er moet nog veel gebeuren.
Het is ook geen kleine klus hoor.
Je moet bedenken dat er wel
tweeduizend zitplaatsen zijn. En
alles moet kloppen, er mag im-
mers niks fout gaan dinsdag."
Op de website van Audio Control
staat de slogan: 'We dromen ge
luid, wij denken geluid, wij doen
geluid' en die klopt helemaal,
want Andrd Pruijssers doet niet
anders, de hele dag door.
door Frank Willemse
Het roerende verhaal van Adile
Asa is een voorbeeld van de vele
verhalen van de eerste Turkse gast
arbeiders die huis en haard verlie-
ten om in West Europa hun geluk
te beproeven. Een beter bestaan op
te bouwen. En allemaal van plan
om met tractor of een eigen huis
daar terug te keren. Deze verhalen
en geschiedenissen van de eerste
gastarbeiders zijn slecht of niet be-
waard gebleven. In het Schiedam-
se archief zijn er maar sporadische
brieven, foto's of officiele stukken
over. Daarom organiseerde de Ge-
meente Schiedam begin dit jaar
een tentoonstelling over dit onder-
Adile Asa werd in 1935 geboren in bet dor® Ksas in de provinde Jantiurfe.
Zii icwat* uit een boerengedn met its kinderen. At voardat it het complete
alfabet had geteerd, baalde vadet haar van school. En 1954 trouwde zij met
At, Asa. Hear echtqenoot kwam uit heuetfdo dorp sis zij. Nadat zij
getrouwd was, ging zij bij haar schooflfamitie wonen, een stukje verderop.
haar man was net als haar vsder bom. Op hun velden van tien tot twintlg
ate groot taaiden »j tarwe en liozen. Oaama was het wachten op regen.
A&ifc Asa iff fcsf
met gratis saus
„.™»r regen zou de oogst van de gewassen mislukken. Dan louden te de
rest van dat jaar een zware tijd hebben. Er was in bet dorp geen elektr 1
ritert en geen stromend water. Over de akkers reden geen tractoren. Sues
Verhalen als die van Adile Asa zijn te vinden in het speciale boek '40 jaar in Schiedam'. Foto Roger
van der Kraan
werp. En is nu een boekje uitgeko-
men dat '40 jaar in Schiedam; van
Turkse gastarbeider tot stadsge-
noot' heet.
Hoe verging het Adile Asa verder
in dat verre en koude Nederland?
Haar man werkte bij de Vereenig-
de Glasfabrieken. Hij woonde op
de pensionboot aan de Buitenha-
venweg, samen met zo'n honderd
andere Turkse mannen. Na een
jaar was het duidelijk dat hij niet
terug kon komen. Daarom vroeg
hij zijn vrouw Adile of zij naar
hem toekwam. Een dilemma; zij
moest kiezen tussen man en fami-
lie. Zij koos voor haar man. In
1968 vonden zij een huis -inwo-
ning- waar zij met zijn tweeen
Complete surroundset
bestaande uit: DVD/reciever, I
Van 3.698,- voor 2.895," 1^^'
Kijk voor meer details op:
Jan van Galenstraat 28 - Schiedam - Tel. 010-2 460 460
konden gaan wonen.
In de Jacob Marisstraat was het
pension en kreeg zij een cultuur-
schok bij haar aankomst in Neder
land. „Onze reis duurde drie da
gen. Het eerste wat mij aan Neder
land opviel waren de verlichte hui-
zen en straten. Wij hadden geen
elektriciteit in ons dorp. En dan dat
jonge stel dat aan het kussen was,
toen ik uit de trein stapte. Het was
de eerste keer in mijn leven dat ik
mensen op straat zag kussen. Ali
trok me mee aan de arm en zei:
'Niet kijken Adile, dat hoort niet,
het is onbeleefd."
In 1964 werd een wervingsverdrag
gesloten tussen Turkije en Neder
land. Door gebrek aan arbeiders
gingen bedrijven als de Glasfabrie
ken en Wilton Fijenoord actief
gastarbeiders halen uit landen rond
de Middellandse Zee. Eerst Span-
jaarden en Italianen en nu dus Tur-
ken en later Marokkanen. Zij
woonden in pensions van erbarme-
lijk kwaliteit en werden uitgebuit.
Ze zouden toch maar enkele jaren
blijven en dan terugkeren met een
zak geld. Langzaam werden de ar-
beids- en woonomstandigheden
beter. En in de jaren zeventig
kwam de gezinshereniging en was
duidelijk dat de gastarbeiders
voortaan 'medelanders' zouden
worden.
Ook Adile kreeg werk bij wasserij
Nico Bijmaan. Na anderhalve
maand thuis zitten met huilbuien
en niet op straat durven. Het wer
ken deed haar goed en zij kon min
der denken aan haar zoontje wat zij
achter had moeten laten in Turkije
bij haar moeder. Toen zij in de Ma-
riastraat eindelijk een eigen huur-
huis kregen waar zij veertien jaar
zou wonen en waar zij haar kinde
ren groot kon brengen. Langzaam-
aan werd het gezelliger met een
Turkse gemeenschap met feestjes
en spulletjes uit hun geboorteland.
„In 1978 hoorde ik van de fietscur-
sus. Ik ging er meteen naar toe om
me in te schrijven. Ik had nog nooit
op een fiets gezeten. Wat was dat
moeilijk! Mijn Nederlandse bege-
leider hield mij vast en zorgde
voor steun. Elke keer dat ik viel
schaamde ik mij een beetje. Tot ik
het een beetje had geleerd." Het
boekje 40 jaar in Schiedam is zo-
wel in het Turks als het Nederlands
geschreven en uitgegeven door het
Gemeentearchief van Schiedam.
Het telt vijf gesprekken met Schie-
damse Turken die een goed beeld
geven van de vergeten geschiede-
nis van deze medelanders.
Visgilde Schiedam
W.C. Spaland, Hof van Spaland 65,3121CA
SCHIEDAM-NOORD, Telefoon 010 247 0190
fax 010 247 0191, www.visgilde.nl
SCHIEDAM - Ergens tussen de
wijken Nieuwland en Woudhoek
heeft iemand zondag 28 maart
rond 23.00 uur medicijnen verlo
ren. Het gaat om het slaapmiddel
Diazepam.
De hypnotica is verpakt in drie
doosjes, met in ieder doosje dertig
pillen (drie strips). De pillen zijn
blauw van kleur. Op de pillen staat
het cijfer 10 en de tekst 'Diaze
pam' vermeld. De doosjes zaten in
een zakje van Apotheek Woud
hoek. Bij het innemen van meer
dan vijf pillen, kan men het be-
wustzijn verliezen.
Degene die het medicijn vindt,
wordt verzocht deze af te geven bij
de betreffende apotheek of het po-
litiebureau aan het Bijdorpplein 1.
De DCMR Milieudienst Rijnmond behandelt
klachten over stank, stof, lawaai en andere
overlast van bedrijven in het Rijnmondgebied.
Hieronder leest u een toelichting op een aantal
klachten van de afgelopen week.
Afgelopen week was het rustig op de meldkamer van de DCMR
Milieudienst Rijnmond. In totaal noteerden de medewerkers van de
meldkamer vorige week 258 klachten.
Twee voorvallen waren opvallend:
Vakantievluchten
Afgelopen week klaagden in totaal 103 bewoners uit Rotterdam,
Rhoon, Oud-Beijerland, Bergschenhoek, Vlaardingen, Schiedam,
Bleiswijk, Maassluis en Tlnte over geluidsoverlast van vliegtuigen.
94 Klachten hadden betrekking op verkeersvliegtuigen, de andere
9 op de kleine luchtvaart.
Vrijdagavond 26 maart kwamen er 25 klachten binnen over twee
vakantievluchten naar Antalya. Op 21.08 uur vertrok een Mc Donnell
Douglas 88 (MD88). Dit leverde 12 klachten op. Tien minuten later
vertrok een Airbus 321 waar 13 burgers over klaagden. Het ging
hier om twee relatief zware vliegtuigen. De DCMR heeft met het
RANAMOS-systeem (Rotterdam Airport Noise Monitoring Systeem)
geen verdere bijzonderheden in de aanvliegroute kunnen vinden.
Geluidsoverlast door kleinmaken afvalbakken
Afgelopen week kwamen drie klachten uit Bergschenhoek binnen over
geluidsoverlast bij Irado gelegen aan het Bosland in Bergschenhoek.
Op de gemeentewerf voor klein chemisch afval voor bedrijven en
particulieren was men met een shovel aan de gang om een aantal
afvalbakken klein te maken. Irado is gevestigd op het terrein van
De Leeuwenakker, een composteringsbedrijf. Beiden bedrijven hebben
een gezamenlijke vergunning. Om beter te kunnen handhaven is de
DCMR in gesprek met beide bedrijven om twee aparte vergunningen
te maken.
10 jaar milieu in beeld
Al tien jaar meet het samenwerkingsverband Milieumonitoring
Stadsregio Rotterdam (MSR) het milieu in de regio Rijnmond. In dit
verband werkt de DCMR Milieudienst Rijnmond samen met de water-
schappen, Rijkswaterstaat, Stadsregio Rotterdam, provincie Zuid-
Holland en de gemeente Rotterdam. Door gezamenlijk te kijken of het
milieu verbetert, stabiliseert of verslechtert, houden we de gestelde
milieudoelen scherp in het oog. Waar nodig nemen we maatregelen
om het gewenste effect te bereiken. Op deze manier houden we het
Rijnmondgebied voor burgers en bedrijven leef- en werkbaar.
De milieuklachtentelefoon: (010) 47 33 333 (24 uur per dag).
Of uw klacht via internet: www.dcmr.nl.
De complete hardioopwinket
04-04-04
Volg de marathon met de 1-Dagkaart van de RET en
krijg 10% korting* bij hardloopwinkel Run2Day.
Meer informatie: bel gratis met RET Klantenreacties 0800-6061, ga naar een
van de RET Verkoop- en Informatiepunten of surf naar www.ret.rotterdam.nl
of www.run2day.nl *Vraag bij Run2Day naar de voorwaarden.
Thermen Holiday is ten gloednieuw en luxueus sauna ft beauty-
center in Schiedam. U bent gast in een paradijselijk resort, waar u
een uitnodigend scala van ontspanningsmogelijkheden wacht.
Thermen Holiday biedt u een aantal unieke faciliteiten, zoals de paalsauna, aqua-
riumsauna, de bioscoopsauna, whirlpools, zoutwaterbad, kruidentempel
en zwembaden. Laat u zich in de oogverblindende hammam-ruimte eens ver-
leiden tot een rituele scrubbehandeling, gevolgd door een weldadige zeepmassage...
Elke dag geopend van
10.00 tot 23.30 uur
Elke dinsdag
damesdag
Primeur bij Thermen Holiday:
Entree Thermen Holiday met II- Defiriitieve ontharing
ICO/ Isi-tr+in/i i d.m.v. lichtflitsen, vanaf
\J 10 KOriing 50 per behandeling!
1 1
Deze bon geeft recht op
een gratis, vrijblijvend consult.
Bel voor een afspraak.
(normaal 23,50 nu €19,- p.p.)
Kijk voor verwenarrangementen op
Acties zijn alleen geldig op vertoon van de bonnen op origineel krantenpapier en zijn niet geldig in com-
binatie met arrangementen en/of andere aanbiedingen. Bonnen zijn geldig van 01-04 l/m 3006-'04
Prinses Beatrixlaan 10
3121 JN Schiedam
SAUNA BEAUTY CENTER Afslag Schiedam-Noord
