maas<5tati
1- .su,:r f-i. - Sfjggs
-
Vtsi en ztkm ken! y eniii or&kti* k
iT'Ds
Met OK-punten moet hulp vragen
en geven weer normaal worden
Het Stadhuis doet vanafhet begin mee aan de campagne. Meerdere bodes hebben de training gevolgd.
foto: Dick Sluijter
door Wouter Scheepstra
ROTTERDAM - Na eerdere
spraakmakende publiciteits-
campagnes als 'Weet wat je
te doen staat als het om ge-
weld gaat', start de Stichting
Meld Geweld een nieuwe
campagne: de OK-punten.
Dat zijn plekken in de stad
waar mensen naar binnen
kunnen gaan als zij zich on-
veilig voelen of bedreigd,
slachtoffer zijn of getuige
van geweld op straat. In ieder
geval dertig horecagelegen-
heden doen mee en het Stad
huis.
Horecagelegenheden, winkels, be-
drijven of instellingen die in een
OK-punt (uitspreken als OKE-
punt) willen worden, moeten aan
twee voorwaarden voldoen. Het
moeten veilige locaties zijn, bij
voorkeur lid van een koepelorgani-
satie als Horeca Nederland. En
minstens een medewerker moet
een cursus volgen, die speciaal
voor de campagne is ontwikkeld.
In een halve dag wordt onder meer
gejeerd hoe het best kan worden
gereageerd op iemand die net een
tranmatische ervaring heeft gehad.
..Wanneer iemand verdriet heeft,
hehben mensen de neiging diegene
aan te halen, zo van: 'Kom maar
hier'", vertelt Jacqueline de Jong,
oprichtster van de Stichting Meld
geweld. „Maar iemand die zojuist
is geslagen of betast, moet je niet
aanraken. Dat zijn hele simpele
dingen die je best in een halve dag
kunt leren."
Als de locatie een veiligheidsga-
rantie kan bieden en een medewer
ker de cursus heeft gehaald, wordt
de plek officieel geregistreerd. Een
rond bord waar OK opstaat, mag
aan de gevel worden opgehangen.
„Het is een statement", zegt De
Jong. „Er wordt mee gezegd: 'Wij
helpen actief mee aan een veiliger
Rotterdam'."
Tijdens het ontwikkelen van de
campagne hoorde de Stichting
Meld Geweld het verhaal van een
meisje, die vanaf de Coolsingel tot
aan de Schiedamsedijk was achter-
volgd en uiteindelijk werd ver-
kracht. „Ze passeerde tijdens haar
vlucht verschillende horecagele
genheden", vertelt De Jong.
straat. „Het gebeurde op 28 no-
vember 1997. Samen met mijn
man liep ik op de Nieuwe Binnen-
weg, toen iemand ons begon uit te
schelden. Hij pakte mijn man in de
kraag en riep: 'Blijf met je tering-
poten van mijn spullen af.' Voor-
dat ik het wist lagen we allebei op
de grond; we werden geschopt en
geslagen. Achteraf hoorden we
van de politie dat we per ongeluk
tegen het mobieltje van die man
hadden aangeschopt, die hij had
verloren na een jolige stoeipartij
met een vriend,"
Waar De Jong: het meest last van
„Maar ze ging nergens naar bin- had, was'dat eetl groot aantal men-
nen. Met de introductie van de
OK-punten moet hulp vragen en
geven weer normaal worden. De
Jong: „Want we vragen niet meer
om hulp. En omdat we het niet vra
gen, wordt die niet gegeven."
Maar De Jong is realist genoeg om
te weten dat Rotterdam niet plots-
klaps veiliger zal worden. „Door
de jaren heen is er een cultuur van
afzijdigheid ontstaan. Die cultuur
ombuigen naar een cultuur van be-
trokkenheid kost tijd."
De OK-punten is de derde publici-
teitscampagne van de Stichting
Meld Geweld in Rotterdam. Onder
het motto 'Weet wat je te doen
staat als het om geweld gaat' werd
eerder ingezet op tips voor omstan-
ders van zinloos geweld en tips
voor daderherkenning. Deze Rot-
terdamse publiciteitscampagnes
vormden de basis voor landelijke
campagnes, die in 2001 en 2002 in
samenwerking met het Ministerie
van Binnenlandse Zaken en Justi-
tie werden gevoerd. Uit onderzoek
bleek dat 97 Procent van de vol-
wassen bevolking een of meer tips
had onthouden.
De Jong richtte de Stichting Meld
Geweld op nadat zij zelf slachtof
fer was geworden van geweld op
sen hadden toegekeken en twee
jongens geftlmd. Niemand had wat
gedaan. „Ik kan me goed herinne-
ren dat ik op de grond lag en dacht:
'Ik ga nu dood'. Die man zei het
ook: 'Wil je dood.' Op dat moment
keek ik recht in de ogen van een
van de omstanders: een vrouw met
twee boodschappentassen. Het was
zo'n type, ze had de moeder van
iedereen kunnen zijn. Ze keek me
aan met een blik van: je verstoord
mijn rustige vrijdagavond." Na
het voorval voelde De Jong zich
eenzaam. „Want ik was het niet
waard om te worden geholpen. Ik
was minder dan een vuilniszak, die
zet je tenminste op de stoep."
In maart 1999 richtte De Jong de
Stichting Meld Geweld op met
10.000 gulden die zij als schade-
vergoeding en smartengeld had
ontvangen. Haar doel was en is:
burgers ervan bewust maken dat
zij met elkaar iets kunnen doen te
gen geweld op straat. De Jong:
„Zoveel mensen denken dat er
maar twee opties zijn: ertussen
springen of weglopen. Maar een
oma van zeventig die achter de ge
raniums zit, kan best een dader
herkennen."
Waar de Stichting Meld Geweld
op hamert, is het gebruiken van het
gezonde verstand. Dus: spring er
niet tussenin als er een vechtpartij
plaatsvindt. „Want bij de pleger
van een geweldsdelict komt de
adrenaline welhaast uit zijn oren",
vertelt De Jong. „Bovendien gaat
alles zo snel, dat het moeilijk is om
in te schatten wie die de dader is en
wie het slachtoffer. Als je er zon-
der nadenken tussen springt, is de
kans groot dat je gewond raakt.
Daar is niemand bij gebaat, ook het
slachtoffer niet."
Er zijn vqlgens De Jong genoeg al-
ternatieven: „ll2 Bellen is wel het
minste dat je kunt doen. Of roep
iets onverwachts als 'brand' of
'politie'. Wat je in ieder geval niet
moet doen, is doorlopen. Kijk naar
de dader: hoe ziet hij eruit? Zijn er
wapens in het spel? En als die er
niet zijn, probeer samen met mede-
omstanders de dader te isoleren.
Als de een een hoofd pakt en de
ander een voet, kun je hoogstens
een klap krijgen. Nou, daar kom je
wel overheen. Verder moet je, je
altijd melden bij de politie als ge
tuige. Veel mensen hebben de nei
ging om te zeggen: 'Ja dag, dan zit
ik een halve dag op het politiebu-
reau.' Die mensen moeten zich af-
vragen wat zij ervan zouden vin-
den als anderen geen uurtje voor
hen overhebben, als zij in een ver-
gelijkbare situatie terechtkomen."
De Jong heeft niet de illusie dat zij
met haar Stichting het geweld kan
uitbannen: „Geweld is van alle tij-
den. In het Stenen Tijdperk sloe-
gen mensen elkaar de hersenen in
met knotsen en werden vrouwen
aan hun haren een hoi in ge-
sleurd." Maar ze denkt wel dat de
Stichting kan bijdragen aan een
meer betrokken samenleving: „97
Procent van de volwassen bevol
king kent een of meer tips. Dat be-
tekent dat zij een keus hebben: ver-
Dozen met OK-buttons liggen klaar om uitgedeeld te worden.
foto: Dick Sluijter
Jacqueline de Jong van Stichting Meld Geweld over de campagne met de OK-punten: „Het is een statement. Er wordt mee gezegd:
'Wij helpen actief mee aan een veiliger Rotterdam. foto: Dick sluijter
Sinds kort staan er in Rotterdam reclamezuilen die de OK-punten campagne bij het grote publiek bekendmaken. foto: Dick sluijter
antwoordelijkheid nemen of de
maatschappij laten verworden tot
een politiestaat."
De campagne met de OK-punten is
voor de Jong weer een stap in de
goede richting op weg naar een
meer betrokken samenleving. Aan
het slagen van de campagne twij-
felt ze niet. „Alle kantoren van de
Dienst Stadstoezicht worden OK-
punten, dat zijn ongeveer vijftig
locaties. Verder is de Dienst Sport
Recreatie op dit moment aan het
onderzoeken welke wijkaccom-
modaties, en andere locaties van de
Dienst, geschikt zijn als OK-pun
ten. Daarnaast heb ik sinds de in
troductie, een maand geleden, ver
schillende spontane readies gehad.
Zoals van de Thuiszorg en het
ROC Zadkine dat zeventig vesti-
gen heeft in Rotterdam. Maar ook
van winkeliers als kapper Christi-
aan aan de Nieuwe Binnenweg.
Het is de bedoeling dat je straks
van OK-punt naar OK-punt kunt
lopen. Dan is de campagne ge-
slaagd."
