Consumentenbond houdt
tv-markt scherp in de gaten
m
u
Digitale tv
cool"
IS
De opkomst van de
c ombipakke tt en
Tv-kijken
toen en nn
Binnen vijf jaar
heeft iedereen een
platte beeldbuis"
Hoe kijkt Nederland tv?
i
m
Het tv-aanbod in Nederland
"Meer concurrentie kan de hoge prijzen voor kabel-tv tegen gaan"
Van hark-antenne tot digitale tv
Een vergelijking
m
De tv-kijkgewoonten van Michael (41),
getrouwd, vader van 2 kinderen
De tv-kijkgewoonten van Matthijs (26), samenwonend
De tv-kijkgewoonten van Jeanne (50) en Kees (55),
getrouwd, 2 kinderen uitwonend
Week 37
CXI
"Ik ben de buitensporige prijsverhogingen voor kabeltelevisie beu!"
Dit voorjaar overhandigde de Consumentenbond een petitie met
deze boodschap aan de Tweede Kamer. De tv-markt moet veranderen,
vindt de bond. "Wij pleiten voor regels om de hoge tarieven tegen
te gaan", aid us Machiel van der Velde, beleidsmedewerker bij de
Consumentenbond. "Reele alternatieven voor de kabel kunnen
ook een interessante oplossing zijn."
Machiel van der Velde, beleidsmedewerker bij de Consumentenbond
De Consumentenbond volgt de ontwikke-
lingen in de tv-markt op de voet. Op dit
moment speelt de kabel daarin de hoofdrol.
"90% van de huishoudens kijkt tv via de
kabel", vertelt Machiel van der Velde.
"Er zijn nu slechts enkele alternatieven,
zoals satelliet-tv en Digitenne."
Monopolisten
De Consumentenbond is er niet blij mee
dat kabelbedrijven nu kunnen optreden
als regionale monopolisten. Van der Velde:
"Zij bepalen het aanbod van tv-zenders
(deels samen met de programmaraad)
en de tarieven in een bepaalde regio.
Met name de grote kabelaars hebben hun
tarieven de afgelopen jaren behoorlijk
verhoogd, zonder dat daar een uitbreiding
van het zenderaanbod of betere dienst-
verlening tegenover staat. Soms is er zelfs
sprake van een prijsstijging van 50% in
4 jaar. Consumenten kunnen daar weinig
tegen doen, omdat ze nu nog weinig keus
hebben. Ze kunnen geen ander kabelbedrijf
nemen. En overstappen op satelliet-tv
kan duur zijn en is niet altijd makkelijk.
In stedelijke gebieden bijvoorbeeld is het
moeilijk een schotel te plaatsen, helemaal
als de woningbouwvereniging of vereniging
van eigenaren daar eisen aan stelt."
Nieuwe concurrentie
Hoe kunnen de prijsstijgingen worden
tegengegaan? Van der Velde: "Wij pleiten
voor wetten die de prijzen aan banden
leggen. De komst van nog meer vormen
van tv-kijken, zoals digitale tv, kan ook van
invloed zijn. Concurrentie kan een gunstig
effect op de prijs en de kwaliteit van de
dienstverlening hebben. Het zou een
reden kunnen zijn voor kabelbedrijven om
hun positie opnieuw te bepalen en hun
tarieven te verlagen." De alternatieven voor
kabel-tv moeten wel reeel zijn, vindt de
Consumentenbond. "Dat wil zeggen:
ze moeten makkelijk werken, de aanbieding
moet interessant zijn, en er moet ook geen
sprake zijn van hoge instapkosten", aldus
Van der Velde. "Als die alternatieven er zijn,
zullen wij consumenten zo goed mogelijk
informeren, zodat ze op basis daarvan zelf
een keuze kunnen maken."
Toekomst
Digitale tv en andere vormen van tv-kijken
beginnen nu langzaam hun intrede te doen.
Waarschijnlijk zullen er naast nieuwe tv-
vormen nog meer veranderingen optreden.
Volgens Van der Velde worden diensten
steeds belangrijker. "Denk bijvoorbeeld aan
snel internet, zodat tv-programma's van het
net kunnen worden gehaald, en telefoneren
over internet. En het hokjes-denken wordt
steeds minder. Nu heb je vast (niet-mobiel)
bellen, tv en internet. In de toekomst gaat
dat allemaal over bdn draadje. Dat is
efficienter en goedkoper aan te bieden.
Misschien ontstaan er wel allerlei voordelige
combipakketten. Je kunt wellicht over een
paar jaar kiezen tussen een tv-aanbieder
die naast het basispakket ook wedstrijden
van het Nederlands elftal aanbiedt en
een aanbieder die de Champions League
en documentaires in het pakket heeft,
allebei over hetzelfde draadje. Hoe snel dat
mogelijk wordt, is nog even afwachten."
Wat is cool? Puma of Prada? MTV of Discovery Channel? CoolBrands probeert daarin
inzicht te krijgen met de verkiezing van de meest coole merken van Nederland. Op de
website van CoolBrands kunnen bezoekers aangeven welk merk zij het meest inspirerend,
uitdagend, innovatief en origineel vinden. Bovendien krijgen ze een aantal stellingen
voorgelegd. Bijvoorbeeld: 'Zijn danceparty's cool?' en 'Is daten via internet cool?' Onlangs
konden bezoekers ook reageren op de stelling 'Is digitale tv cool?' Het antwoord is ja.
77% is het met de stelling eens. Vooral mannen zien digitale tv wel zitten. Ook jongeren
onder de 24 jaar zijn behoorlijk gecharmeerd van digitale tv. Van hen vindt 82% digitale
tv cool. In totaal hebben 1200 mensen meegedaan aan de stemming.
Waarom naar de bakker, groenteboer en slager gaan als je al je boodschappen in ben keer
in de supermarkt kunt doen? Dat kan een hoop tijd en moeite schelen. Voor internet,
tv en telefonie geldt min of meer hetzelfde. Voorheen moest je voor tv bij een kabelbedrijf
zijn, voor internet bij een provider en voor telefonie bij KPN of een andere telefoon-
aanbieder. Maar steeds vaker kun je voor tv, internet en telefonie terecht bij ben aanbieder.
Dat kan interessante voordelen opleveren. Zoals korting op je ADSL-abonnement als je
digitale tv wilt gaan kijken. Of lagere telefoontarieven als je tegelijkertijd met je telefoon-
abonnement internettoegang aanvraagt. Waarschijnlijk wordt het in de toekomst de
gewoonste zaak van de wereld om tv, internet en telefonie in een pakket aan te schaffen.
Dat wordt combineren en profiteren.
Het begon met een antenne op het dak. Daaraa gingen we tv-kijken via de
kabel. Vervolgens kwam daar de schotelantenne als alteraatief bij. En nu is
er een geheel nieuwe vorm van tv-kijken: digitale tv. Draadloze tv met veel
voordelen. Zoals tv-beelden van hoge kwaliteit en de mogelijkheid om tv
te kijken waar je maar wilt.
De eerste officiele tv-uitzending in
Nederland vond plaats op 12 oktoberl951.
Op het programma stonden twee filmpjes
en een toneelstuk. Alleen een select
gezelschap heeft deze historische uitzending
gezien. Want een tv was nog niet voor
iedereen weggelegd. En de uitzendingen
waren slechts in een beperkt deel van
Nederland te ontvangen, omdat er nog
niet genoeg zendmasten waren. Pas in
1960 was het zenderpark voltooid en kon
in heel Nederland tv worden gekeken.
Hark, kabel en schotel
Het tv-aanbod is sinds die begintijd
uitgegroeid van een zender met een paar
uurtjes tv per week naar tientallen zenders
met bijna 24 uur per dag tv. Maar het
principe is nog steeds hetzelfde. Een tv-
station, bijvoorbeeld Nederland 1 of RTL
5, zendt tv-beelden uit in de vorm van
signalen. Een zendmast vangt de signalen
op en stuurt ze door naar de kijkers thuis.
Daar worden ze opgevangen en weer
omgezet in tv-beelden. De signalen werden
in de beginjaren van de tv opgepikt door
een harkvormige antenne op het dak
van de tv-bezitter. Naarmate er meer tv-
toestellen werden aangeschaft, verschenen
ook meer antennes op het dak. Om een
woud van harken te vermijden, gingen
gemeentes in de jaren tachtig centrale
antennes neerzetten. Vanaf die antenne
werd een kabel getrokken naar elk huis.
Dat betekende minder antennes en
tegelijkertijd meer zenders. De centrale
antenne kon namelijk behalve Nederlandse
en Belgische zenders ook zenders uit
andere West-Europese landen ontvangen.
De volgende stap was de komst van de
satelhetontvanger oftewel schotelantenne.
Daarmee werden zenders uit nog verder
weg gelegen landen toegankelijk.
Digitale tv
Op dit moment kijkt ruim 90% van de
Nederlandse huishoudens tv via de kabel
en 7% via de satelliet. Sinds kort is er
nog een derde mogelijkheid: digitale tv.
Dat is tv met dvd-kwaliteit, dus met
haarscherpe beelden. En het is draadloze
tv. Er hoeft geen rekening te worden
gehouden met een vaste kabel- of
schotelaansluiting. Daarnaast biedt digitale
tv veel extra mogelijkheden, zoals een
Bijna iedereen heeft een tv. Maar gebruikt iedereen de tv op dezelfde manier? Staat hij een halfiuur aan of de
hele dag door? Kijkt men liever Sesamstraat of Studio Sport? En wanneer wordt er gezapt? Vier willekeurige
tv-kijkers geven een beeld van hun kijkgewoonten.
Favoriete zenders:
Favoriete tv-programma's:
Minst favoriete tv-programma's:
Favoriete manier van tv-kijken:
Aantal tv's in huis:
Tv-kijktijd:
Nederland 3
nieuws, sport, Z@ppelin
ik kijk te weinig tv om dat aan te
kunnen geven
in de studeerkamer de tv als nieuwsbron
gebruiken door veel naar het nieuws te
kijken en teletekst te gebruiken
2, in de woonkamer en de studeerkamer
(kabel-tVs)
15 minuten per dag en 2 uur per dag
met de kinderen
USM1
Favoriete zenders:
Favoriete tv-programma's:
Minst favoriete tv-programma's:
Favoriete manier van tv-kijken:
Aantal tv's in huis:
Tv-kijktijd:
Nederland 3 en Discovery Channel
Miami Vice, Tegenlicht en Jiskefet
belspelletjes en alle andere spelletjes
met een kopje koffie op de bank
1in de woonkamer (kabel-tv)
15 minuten per dag
Favoriete zenders:
Favoriete tv-programma's:
Minst favoriete tv-programma's:
Favoriete manier van tv-kijken:
Aantal tv's in huis:
Tv-kijktijd:
Nederland 2, RTL 4, RTL 5 en (voor Kees)
alle zenders met sport
nieuws/journaal, sportprogramma's,
films en actualiteitenrubrieken
Jeanne: sport en realitysoaps; Kees:
realitysoaps en soaps in het algemeen
op de bank met een kopje koffie en iets
lekkers erbij
2, in de woonkamer en de slaapkamer
(kabel-tv's)
2 a 3 uur per dag
elektronische tv-gids op het tv-scherm
en op maat gemaakte pakkerten met
tv-zenders.
Voor digitale tv heb je het volgende nodig:
een digitale ontvanger en een antenne in
de vorm van een spriet, die gewoon binnen
kan worden neergezet. Deze spriet vangt
net als bij de vroegere hark-antenne de
signalen op die een zender via de lucht (de
ether) doorstuurt. Deze signalen gaan naar
de tv via de digitale ontvanger (decoder),
die op de tv moet worden aangesloten.
Om de decoder te activeren is een zogeheten
smartcard nodig. Alles is gemakkelijk
te verplaatsen naar een andere kamer, de
tuin, de caravan of waar dan ook. In
sommige gevallen kan het digitale signaal
worden verstoord door bijvoorbeeld
glas-in-loodramen, dichte metalen luxaflex
of betonwanden met bewapening. Dan kan
een antenne worden gebruikt die buiten
gemonteerd kan worden.
Toekomst
Deze digitale tv via de ether wordt op
dit moment alleen nog aangeboden door
Digitenne, in combinatie met digitale
radio. Binnenkort komt KPN met een
concurrerend aanbod. Daarnaast zijn er
nog enkele andere (niet-draadloze) vormen
van digitale tv. Zo is digitale tv ook via de
satelliet te ontvangen. De kabelbedrijven
UIJ'cJ J^/ik
'Vwi-Tl.TSV
n -«■,
bieden digitale tv via de kabel aan als
aanvulling op het kabelabonnement.
En dan is er ook nog internet-tv, via de ul/
kabel of AL9SL.
In Nederland begint digitale tv langzaam
terrein te winnen. De voordelen van deze
vorm van tv spreken steeds meer mensen
aan. En die voordelen zullen in de toekomst
alleen maar toenemen. Denk bijvoorbeeld
aan een programma bekijken op een zelf
uitgekozen tijdstip of via de tv een video
huren. Wie weet is het zelfs over enige
tijd de gewoonste zaak van de wereld om
zelf een camerapositie te kiezen bij een
voetbalwedstrijd. Met digitale tv wordt
het mogelijk.
Tv-kijken kan op steeds meer
verschillende manieren. Daardoor
verandert er ook steeds meer op
'hardware'-gebied in de tv-speciaal-
zaken. Dit concludeert ook
Sjoerd Moonen, eigenaar van een
elektronicaspeciaalzaak in het
hartje van Amsterdam. Als je een
elektronicazaak binnenstapt,
vallen met name de steeds groter
wordende platte tv-schermen op.
Mooie schermen, volgens Moonen.
"Duurder dat wel, maar ze
hebben vaak wel een veel betere
beeldkwaliteit.
"Je kunt tegenwoordig kiezen of je tv
wilt kijken via de kabel, een schotel of
internet. Of je kunt kiezen voor digitale
tv. Keuzemogelijkheden genoeg dus", legt
Moonen uit. "Alle vier de opties hebben
zo hun voor-en nadelen. Wat je daarnaast
ziet gebeuren, is dat de producenten
van beeldschermen hier ook in meegaan.
Tv's worden aangepast aan de huidige
mogelijkheden van tv-ontvangst. Steeds
meer zie je de platte, grote beeldschermen:
de plasmaschermen en de Icd-schermen.
Het is zelfs zo dat ik mensen adviseer een
plasmascherm of een lcd-scherm te nemen
als ze kiezen voor digitale tv of tv via de
schotel. De beeldkwaliteit is dan gewoon
veel beter."
Moonen verwacht dat binnen nu en vijf
jaar niemand meer tv zal kijken op een
klein beeldscherm. "We zien echt een
verschuiving. Steeds meer mensen kiezen
voor digitale tv of schotel-tv. Daarom
kiezen ook steeds meer mensen voor de
platte beeldbuizen. Ze zijn inderdaad
een stuk groter, maar je creeert wel weer
meer ruimte in je kamer. Ze zijn namelijk
niet zo diep."
De taxichauffeurs in Amsterdam hebben
nog wel een klein beeldscherm, weet
Moonen te vertellen. "Zij hebben digitale
tv ontdekt. Via het beeldscherm van hun
navigatiesysteem kijken ze digitale tv. Ze
hebben vaak een dvd-speler in de wagen en
daar hebben ze de decoder voor digitale tv
op aangesloten. Van dvd'tjes kijken hadden
ze denk ik genoeg!"
Digitaal of niet-digitaal? Draadloos of niet-draadloos? Tv-kijkers hebben tegenwoordig heel wat
mogelijkheden om uit te kiezen. In onderstaand schema zijn ze allemaal op een rijtje gezet.
Signaal
Benodigdheden
Abonnementskosten
per maand
Aantal tv-zenders
Aantal radiozenders
Beeldkwaliteit
Draadloos
Ontvangst
Elektronische
programmagids
kabel-tv: tv via de kabel
kabel-tv digitaal: digitale tv via de kabel
satelliet-tv: tv via een schotelantenne
digitale tv via de ether: draadloze tv via de lucht
internet-tv: tv die wordt uitgezonden via internet en op de pc te bekijken is
tv op je pc: tv via de kabel, die met een speciale kaart wordt omgezet voor de pc
Kabel-tv
Kabel-tv digitaal
Satelliet-tv
Digitale tv (via de ether) Internet-tv
Tv op je pc
analoog via de kebel
kabel
circa 12,50
digitaal via de kabel
kabel, digitale ontvanger,
smartcard
circa 21,50 (circa
12,50 voor verplicht kabel
abonnement circa 9,00
voor digitaal abonnement)
digitaal via de satelliet
schotel met ontvangstkop
(1MB), sateilietontvanger,
smartcard
kosten voor gekozen
circa 15-40 circa 60
{verschSt per gemeente)
circa 35
normaal
nee
in een
Nederland
circa 25
dvd-kwaliteit
nee
in een groot deel van
Nederland
circa 170
dvd-kwaliteit
m heel Nederland
digitaal via de ether
digitale ontvanger,
sprietantenne, smartcard
circa 9,00
circa 25
circa 15
dvd-kwaliteit
ja
in de Randstad
t via een
interoebbreedbandverbinding
computer met Pentium 3 of
boger Windows Media Player
versie 9 Internet Explorer 5.5
of hoger
kosten voor breedbandabonnement
vanaf 200 kb (downloadsnelheid)
alle Nederlandse zenders
mogelijk met juiste apparatus
breedbandabonnees vanaf
200 Kb downstreamsnefieid
analoog via de
kabel naar de pc
kabel, tv-pc-adapter
of tvkaart
kosten
kabelabonnement
zie
kabelabonnement
zie
kabelabonnement
normaal
nee
in vrijwel heel
Nederland
jlO -JL
IS.
nee
