Wanneer de husky's witte stiltes aan flarden blaffen
Practische informatie
Husky's
Sneeuwscooteren
Ice-dipping
IJsvissen
•L
door Irene Boonekamp
Langzaam zet de piloot de lan
ding in, de witte grond komt
steeds dichterbij. „Sneeuw,
overal sneeuw. De dikke
sneeuwlaag reduceert het ge-
ronk van de motoren tot fluiste-
ren. Trap af en in een oorverdo-
vende stilte zien we alleen maar
sneeuwwitte verten. Op het la-
vendelblauwe gebouwtje 'air
port Kuusamo', na. Waar de
stilte zich binnen voortzet Het
enige vliegtuig voor vandaag.
Langzaam sluiten de deuren
van de luchthaven zich achter
ons, het vliegtuig van Finnair
blijft achter, in de witte stilte.
Door afgelegen conglomeraten
rijden we, medio februari, door
grootse natuur naar Salla, een
klein plaatsje in het noordoosten
van Fins Lapland, 14 km van de
Russische grens. De lucht is
prachtig: roze-bruin gekleurd, en
streperig. Hier en daar staan, weg-
gedoken in de sneeuw, enkele ge-
le, blauwe of groene houten huis-
jes. Van de auto's is slechts de bo-
venkant zichtbaar, de motoren
van de auto's staan aan het infuus.
De temperatuur is min 35 graden.
Wintersport in Fins Lapland, wie
eens op een heel andere manier
wil wintersporten, moet naar Lap
land. Wintersport tussen- en met
de dieren, in een overweldigende
witte natuur.
Rustig liggen ze te wachten in de
sneeuw. Wanneer ze ons echter
horen aankomen, worden ze wild,
kunnen niet wachten. Ze huilen.
blaffen, bekvechten, snauwen
naar elkaar en springen omhoog
voorzover hun tuig dat toelaat.
Aatu, Zorro, Sergei, Igor, Moona
en Nelli willen zo verschrikkelijk
graag door de sneeuw rennen.
Hun tuig wordt aan het houten
bakje vastgebonden, waar. mijn
reisgenote in gaat zitten. Ze wordt
heen en weer getrokken door de
beesten die ik, staande achterop
de slee, met moeite in bedwang
kan houden. Op het moment dat ik
mijn voet van de rem haal moet ik
als een speer op de slee springen,
we gaan er met een rotgang van-
door. De husky's zijn meteen stil,
slechts het glijden door de sneeuw
en het tevreden gehijg van de hon-
den is hoorbaar. De lucht is diep-
blauw, witte steppen strekken zich
voor ons uit. Wat een ervaring, ril-
lingen
De honden kennen hun plek,
Droombestemming Lapland
voordringen is er niet bij. In de
volgorde waarin ze zijn opgesteld,
zo staan ze ook bij hun hokken en
in die volgorde slapen ze ook.
Moona is de hoofdleider, die naast
Igor loopt, de, zeg maar, hulplei-
der. Samen the leading dogs, dag
en nacht dus aan kop, gevolgd
door de twee zogeheten speed-
dogs en de achterste twee, the
wheeldogs. Niet de sterkste, maar
de intelligentste van de roedel is
de leider. Ook is het belangrijk dat
de zes dieren die met elkaar ren
nen, goed met elkaar overweg
kunnen. Vechten mag er niet bij
zijn, dan komen de touwen hope-
loos in de knoop.
Terwiji ze 'vrolijk' doorrennen
vliegen de hondendrollen in flar
den door de lucht; denk maar niet
dat de beesten zich de tijd gunnen
voor een sanitaire stop. Ze willen
helemaal niet stoppen, ze hebben
het geweldig naar de zin. Heuvel-
tjes op, heuveltjes af, scherp
bochtenwerk en maar rennen. Na
een haf uur stoppen we in de luw-
te van wat bomen. Een paar bege-
leiders zijn al vooruit gegaan en
hebben een vuur gestookt. Terwiji
de honden zich rollend door de
sneeuw afkoelen, bakken we
worstjes en zetten thee van bos-
bessen, die we uit de kuksa, de
houten
nap, drin-
ken. Weg
valt giste-
ren en een
morgen is
er al hele
maal niet.
Zelden
zo'n mooi
moment
meege-
maakt!
Op de te-
rugweg
begint het
langzaam
te scheme-
ren, rond
17.00 uur
verschijnt
in deze
maanden
dagelijks
een blau
we gloed
over de
sneeuw, de
Lappen
noemen dit
Blue Hour.
We sla-
lommen
tussen bo
men, over
heuveltjes en over de vlakte, je
zou willen dat er geen eind aan
komt.
Later bezoeken we de huskyfarm
van Miia Pulkkinen, ver weg van
de bewoonde wereld. Miia is een
met haar 50 husky's. „Husky's
willen werken, rennen. Zo tussen
de min 25 en min 40 graden vin-
den ze het lekkerst, dan rennen ze
met een snelheid van 5 tot 8 kilo
meter per uur, tussen de 50 en 150
kilometer per dag. Warmer moet
het niet
worden
hoor."
Maar hoe
kan het
dan dat er
Husky's
in Hol
land kun
nen le-
ven? „Je
kunt ze
aan de
warmte
laten
wennen
en ook aan een werkeloos be-
staan. Dan worden ze vanzelf wel
lui, na twee jaar krijg je ze zelfs
nooit meer voor de slee. Ik vind
het heel erg dat mensen in Neder-
land en zeker ook in Belgie alleen
een husky met blauwe ogen wil
len, voor de show. De husky's die
in Belgie geboren worden en geen
blauwe ogen hebben, worden
doodgemaakt, dat is wel even
tachtig procent. De rassen zijn in
de lage landen ook nooit meer he
lemaal zuiver, in Lapland wordt
nog met zuivere rassen gefokt."
Nog meer kennis: „Van alle hon
den staat de Syberian husky uit
Alaska het dichts bij de wolven en
husky's beginnen met rennen
vanaf 6 maanden en houden dat
vol tot een jaar of 14."
Voor mij hoefde een scootertocht
eigenlijk niet zo in die mooie stille
natuur met al die dieren. Zo'n ge-
motoriseerd lawaaiding vond ik
hier helemaal niet bij horen. En
toch, en toch vond ik achteraf de
tocht op de sneeuwscooter het
meest intrigerend omdat ik toen
de natuur op z'n mooist, op z'n bi-
zarst heb gezien.
Zwaar ingepakt en uiteraard met
grote helm glijden we langzaam
door de sneeuw, op sommige
vlakten halen we 60 kilometer per
uur. IJskristallen dansen door de
lucht en beklijven mijn gezicht,
pikkelen m'n huid. In de felle zon
staan we even stilover de vlakte
naderen huskysledes: betoverend
plaatje! Het kan nog mooier: op
het punt waar de meeste
sneeuwscooters weer omdraaien
gaan we nog een stukje verder,
stijl omhoog laveren we tussen de
magistrale witte bomen die zo dik
onder de sneeuw zitten dat ze de-
formeren tot grillige stalagmieten,
tot grillige sculpturen. We zijn be-
land op een onbekende planeet, zo
lijkt het.
Het laatste stukje lopen we en
klimmen via een levensgevaarlijk
besneeuwde trap naar een uitkijk-
toren: het zonovergoten uitzicht
overtreft alles wat ik ooit gezien
heb. Feeeriek en bizar: een land-
schap vol dikbesneeuwde stand-
beelden en prehistorische, gieche-
lende monsters.
Eenmaal weer met beide benen op
de grond genieten we op de terug-
weg van een Lapse lunch: een
bord vol gerookt rendiervlees gar
ni. Rendiervlees is erg lekker,
heeft iets van biefstuk, maar is pit-
tiger van smaak en vetvrij.
De werkloosheid in Lapland is
Voigt Travel, info@voigt-travel.nl, vliegt als enige maatschappij
rechtstreeks op Kuusamo, in 3 uur en 15 minuten. De organisatie
biedt aantrekkelijke activiteitenreizen, waarbij deelname aan een
of meerdere activiteiten al in Nederland (voordeligst) geboekt
kunnen worden.
Beste reistijd wintersport: februari maart april, ook de maanden
waarin het noorderlicht frequent te zien is. (Reken op min 40 gra
den, kan het alleen maar meevallen) In Salla en Ruka kunnen au-
thentieke houten huisjes gehuurd worden, inclusief een sauna.
Drankprijzen in de hotels en restaurants zijn normaal, in de win-
kels erg hoog. In de winter is het niet de hele dag donker in Lap
land, de sneeuw weerkaatst het daglicht. Overdag is het een flink
aantal ureti licht en de zon schijnt frequent.
Info: www.winterwonderland.nl.
groot, veel jongeren vertrekken
richting Helsinki. Maar er zijn er
ook die blijven. Die, ondanks de
schamele uitkering willen investe-
ren in betere tijden voor hun land,
hun streek. Zoals JannuAarne en
Janni en nog negen vrienden:
„Geen werk, wel een uitkering.
se toeristen, rendiertochten te or-
ganiseren. Met steun van de ge-
meente, bliezen ze het, tot toen,
onrendabele Rendierpark nieuw
leven in. „De rendiertochten sloe-
gen enorm aan, van de winst
kochten we goede materialen als
degelijke thermische overalls en
Net voldoende om onze gezinnen
te onderhouden." Van luttele
spaarcenten kochten we een paar
husky's en een rendier en richtten
in 1996 de cooperatie JOTOS
op." Ze tikten een paar oude hou
ten sledes op de kop, begonnen
voor, toen nog voornamelijk Fin-
andere kleding om de toeristen te
beschermen tegen de helse kou.
Het kan hier makkelijk min 45
graden worden in de winter en
dan moet je op je materiaal kun
nen rekenen."
Alle winst werd geinvesteerd in
de onderneming, de vrienden
bouwden in het rendierpark een
'Rendierhuis' waar gegeten, ge-
dronken en souvenirs gekocht
kunnen worden. Er kwam zelfs
een bescheiden natuurmuseum.
Het gaat goed met JOTOS die in-
middels een rendierstapel van 32
en 72 husky's bezit. Het toerisme
komt op, maar zal in deze uithoek
altijd kleinschalig blijven, dat is
ook de wens van de ondernemen-
de vrienden. Die het 'm toch maar
hebben gelapt: vorig jaar hebben
40.000 toeristen deelgenomen aan
een programma van JOTOS. „We
kunnen er nu van leven, maar ne-
men met weinig genoegen. De
meeste winst investeren we in
kwaliteit voor onze gasten." En
dat is goed te merken, al het mate
riaal, alle zorg is perfect!
De rendieren worden voor de
houten sledes gespannen en onder
een warme lappendeken glij ik,
voortgetrokken door het mooie
rendier Patte, door het grootse
park. Joho, voel me de kerstman!
Alweer die fascinerende gekleur-
de lucht! Vanuit alle hoeken in het
park komen rendieren aanhollen
en blijven uitgelaten achter onze
sleden meerennen. Tot aan de
houten kota, het traditionele on-
derkomen van weleer in Lapland,
waar we om het grote vuur dam-
pende zalmsoep eten. Om hier,
zo midden in de natuur ook een
keer te slapen, het lijkt me gewel
dig. Aanvankelijk wil Jannu er
niets van weten, veel te koud. Na
enig aandringen stemt hij toch
toe. Met nog twee reisgenoten zal
ik die nacht in de kota doorbren-
gen. Met dank aan de extra inzet
van de allervriendelijkste Lappen
en hun professionele materiaal.
's Avonds laat worden we met
een slee naar de kota gebracht, af
en toe duiken opeens een paar
vragende rendierogen uit het
donkere woud op. Over onze kle
ding krijgen we thermische over
alls aan, Jannu heeft voor tot min
50 graden bestendige slaapzakken
en zelfs voor proviand gezorgd.
We moeten buiten hout halen
voor het vuur dat we de gehele
nacht trachten aan te houden. Een
heldere hemel, kans om de revon-
tuli, het noorderlicht, waar te ne-
men. Om het niet te missen gaan
we iedere tien minuten om beur-
ten naar buiten, koud, koud, koud.
De moeite beloond: door de lucht
schieten rond 1.00 uur felgroene
en gelige kleuren, noem het lucht-
kastelen, door de lucht! In de ijs-
koude donkere stilte staren we
naar de revontuli tot we nekkramp
krijgen!
Het vuur houden we niet aan, cog
nac en moeheid zullen we maar
zeggen! Op de rendierhuiden val-
len we in slaap om tegen de och-
tend gewekt te worden door het
gestamp van rendieren in het bos.
Neuzen bevroren en stijve lede-
maten, het was een fantastische,
on vergetelijke nacht
Na een paar dagen beginnen we
aan de kou te wennen. Wat heet!
We wagen ons zelfs aan ice-dip
ping: Aan de rand van een afgele
gen en gedeeltelijk ijsvrij gemaakt
meertje worden we in rubberen
pakken gehesen om vervolgens
het ijskoude water in de glijden.
Vreemde gewaarwording maar
niet koud. Dat is het wel wanneer
we, na de sauna in het nabijgele-
gen houten huisje, bloot jazeker,
het door kaarslicht omgeven wa
ter inglij-
den om af
te koelen.
Ik doe het
nooit weer:
de adem
word je af-
gesneden
en alle
spieren
verslap-
pen. Maak
nooit de
fout om
eerst even
aan de kant
te gaan zit
ten om te
denken:
doe-ik-het-
wel-doe-
ik-het-niet,
binnen en
kele secon-
den vries
je hele
maal vast!
En dat doe
je wonder-
wel niet als
je op een
ijsbed in
het ijshotel
ligt. Alles
in de
slaapkamer is van ijs, toch voelt
het behaaglijk. Evenals in het aan-
grenzende ijsrestaurant, waar ta-
fels, stoelen, de bar, ja alles van ijs
is. Ga zitten op een rendiervel en
neem een drankje, ijsblokje erin?
Op weg van Salla naar Ruka, onze
tweede stop, passeren we de
noordpoolcirkel waarde kerstman
huist. Een bezoek aan Santa en
met hem op de foto is leuk, maar
toeristisch. Japanners zijn er dol
op, evenals de Engelsen die in
kersttijd
een dagje
overvlie-
gen voor
een be
zoek aan
Santa en in
de vele
winkeltjes
kerstinko-
pen doen.
Het Santa
dorp heeft
een eigen
postkan-
toor waar
je alvast
kerstkaarten kunt posten voor het
komende kerstfeest.
Ruka ligt dicht bij Kuusamo en
heeft meer wintersport allure dan
Salla. In beide gebieden kan op de
hoge heuvels, tunturi's, goed ge-
skied, gesnowboard en gelang-
lauft worden. Ruka heeft maar
liefst 28 afdalingen, ruim 500 ki
lometer loipen en voor de doorge-
winterde snowboarder 2 halfpi-
pes. Omdat de dagen kort zijn zijn
de meeste pistes sfeervol verlicht.
Skien is leuk, maar naar Lapland
ga je op de eerste plaats voor juist
die andere activiteiten 6a voor de
dieren. We ontmoetten Franse ge
zinnen die thuis in een wintersport
gebied wonen, maar Lapland ver-
kiezen vanwege de kleinschalig-
heid, de voor alle Lappen kenmer-
kende vriendelijkheid en de rust.
Wachten bij een lift is er niet bij.
Voor verstokte golfers een goed
bericht: In Ruka is ook in de win
ter golfen mogelijk, de baan telt 9
holes, een golfbewijs is niet nodig
en voor 15 euro kun je hele dag
golfen met gewone clubs en het
rode balletje dat goed te zien is in
de sneeuw. Enthousiaste ont-
vangst.
Met kruk, hengel en ijsboor lopen
we naar het midden van het meer.
Bij iedere stap zak ik zo'n 50 cen
timeter weg in de sneeuw, ver
schrikkelijk vermoeiend. Midden
op het meer eerst met de boor een
gat boren door 60 centimeter ijs
en dan kan het ijsvissen beginnen.
Leuk???? Mijn jegerkleurige
handschoenen kleuren rood van
het straaltje bloed wanneer ik een
worrnpje aan het haakje probeer te
bevestigen. Haakje aan hengel la-
ten zakken en daar zit je dan op je
kruk: te turen over het sneeuw-
meer en maar wachten of de vis
bijt. Ik hoop vurig van niet. He-
laas, opeens voel ik kleine rukjes
aan de hengel. God wat vreselijk,
ik weet me geen raad. Wil voor
geen prijs dat beestje van de haak
halen, dat diertje bevriest toch ook
I"'
meteen!Misschien zwemt het vis-
je nu nog steeds rond met een
haakje in de bek! IJsvissen, je
moet ervan houden maar voor mij
is het niets!
Leuker vind ik het sneeuwschoen-
wandelen, op zeg maar tennisrac-
kets lopen we een deel van de
berenroute in het nationale park
Oulanka. We stijgen, we dalen,
we glijden en zien schitterendS
meertjes tussen de besneeuwde
bomen. Overal in het bos staan
houtblokken opgestapeld, een
zaag hangt ernaast. Her en der
kom je dan ook mensen tegen die
zich warmen rond een vuurtje,
passanten zijn welkom: kom erbij
en neem een kop bessendrank!
Die Lapse gastvrijheid en vrien
delijkheid, het gehele Lapland
avontuur, onvergetelijk!
