'Onze vuilnisbakken krijgen beter te eten dan de meeste Afrikaanse gezinnen'
Overal in de wereld zetten or-
ganisaties zich in voor een
beter leven van de minder be-
deelde medemens. Dat wordt
voornamelijk gedaan met fi-
nanciele hulp. Helaas lukt het
veel stichtingen die geld bij-
een sprokkelen niet om al dat
geld, de voile honderd pro-
cent, te doen toekomen aan
de daadwerkelijke, directe
hulp. Daarom pakte Stichting
Onvoki het anders aan.
Woensdag 16 februari 2005
Kinderen Rotterdamse Openluchtschool zetten
zich in voor kinderen in Afrika
toch, en toch vinden die kinderen
zichzelf niet zielig. Ze redden het
alleen niet. Ze hebben hulp nodig.
En die hulp kwam. Van de Stich-
ting Onvoki en van de kinderen
van de Rotterdamse Open Lucht-
school. Maar dat is een heel ver-
haal:
Marinus t' Hart is huisarts. Idealist
ook. Voorheen voorzitter van een
Internationale Stichting boven-
dien. Een Stichting die zich inzette
voor scholing voor kinderen van
gemarginaliseerde bergstammen in
Zuidoost Azie. 't Hart: „Een
groots opgezette stichting, met lan-
ge lijnen tussen donateurs en de
doelgroep. En hoe langer de lijnen,
hoe meer kans op ruis, hoe kleiner
het percentage hulp dat daadwer-
kelijk het doel bereikt. De malheur
waar overigens veel instellingen
mee te kampen hebben. Op grond
van de persoonlijke voorkeur van
enkele bestuursleden werden de
gelden niet harmonisch onder de
verschillende bergstammen ver-
deeld, ik wilde me hieraan niet
te leren, maar slechts 81 kinderen
kondennaar school." TeruginNe-
derland deed hij z'n verhaal, bij fa-
milie, kennissen, collega's, en ie-
dereen wilde wel een kindje finan-
cieel onder z'n hoede nemen. „Het
werden er zoveel, dat we besloten
een stichting op te richten. Maar
dan anders! Niet te groot en met
hele korte lijnen. Een stichting die
zich richt op basisonderwijs aan
kinderen."
Stichting Onvoki (ONderwijs
VOor Kinderen) wordt in 2002 op-
gericht en steunt op twee peilers:
Donateurs kunnen geld geven of-
wel aan het individuele kind dat
hierdoor basisonderwijs kan vol-
gen. Danwel aan de school voor
verbeteringen, uitbreidingen en
betere salarissen voor onderwijs-
krachten. De Stichting is niet
groot, maar wel daadkrachtig. Het
bestuur onder aanvoering van Ma
rinus 't Hart waakt erover dat al het
geld, zonder afkalving, het doel
werkelijk bereikt. De bestuursle
den gaan geregeld, 't Hart zelfs
dikwijls, op eigen kosten naar To-
Kinderen in Ablogome hebben dankzij Onvoki een beter toekomstperspectief.
Deden de kinderen voorheen hun behoefte buiten in hetzand, voortaan kunnen ze dat doen in
het moderne toiletgebouw waarin 5 toiletten en een douche zitten.
lijk. Maar dat het vaak misgaat en
de honger naar macht en bezit de
noodzakelijke democratisering en
ontwikkeling torpedeert staat als
een paal boven water. Het zijn de
Afrikaanse vrouwen die een we-
zenlijke rol kunnen gaan spelen.
Die vrouwen zijn echte doorzet-
ters: op straat gezet door hun over-
spelige man, besmet met het HIV-
virus, geen dak boven hun hoofd,
geen inkomen, geen plek om heen
te gaan en een sliert kinderen aan
hun rokken. Toch zullen ze nooit
opgeven en elkaar altijd blijven
steunen. Hun sociale bewustzijn is
groot. We moeten alles op alles
zetten om de positie van de Afri
kaanse vrouwen te verbeteren. Het
is van groot belang dat ze een we-
zenlijke rol gaan spelen in bestuur-
lijk opzicht, zij zijn het die de neer-
waartse spiraal waarin Afrika zich
bevindt kunnen ombuigen. Dit is
de reden waarom de leerlingen op
de door Onvoki geexploiteerde
scholen tenminste voor zestig pro-
cent uit meisjes moeten bestaan."
Maar voor de neerwaartse spiraal
kan worden omgebogen, is er veel
hulp en veel geld, heel veel geld
nodig.
De kinderen van de Rotterdamse
Openluchtschool geven ftnapcieel
een beetje lucht aan de kinderen in
Togo. Maandenlang zijn ze aan het
werk geweest, onder aanvoering
van lerares Viola Kellenbach,
eveneens bestuurslid van Onvoki.
Tijdens het knutselen ontsproot het
ene na het andere kunstwerkje uit
de kinderhanden. Die kunstwerk-
jes gingen gretig van de hand tij
dens een door de school gehouden
markt. De kinderen hebben maar
liefst 630 euro binnen gahaald en
met trots overhandigd aan het be
stuur van Onvoki. „Voor de kinde
ren daar..."
De school blijft zich inzetten voor
goede doelen. De kinderen van
Ablogome, ver weg maar onder
dezelfde zon, krijgen hierbij een
ereplaats.
Voor informatie: www.onvoki.nl
door Irene Boonekamp
maar gewoon in een slaapzaaltje.
Je zou kunnen zeggen dat deze
kinderen zielig zijn: Zo ver van
huis op school en daardoor thuis
minder vriendjes. Altijd maar weer
dat medicijn gebruik en altijd weer
die confrontatie dat ze sommige
dingen niet kunnen wat gezonde
kinderen wel kunnen. Sommigen
ziektes gaan gepaard met pijn, veel
pijn. Je zou kunnen zeggen dat ze
zielig zijn, maar zelf vinden ze
zichzelf helemaal niet zielig. „Zij,
wennen. Het zijn gewone, gezonde
kinderen, dat wel. Maar met heel
weinig toekomstperspectief.
Ooit, heel lang geleden, was het le
ven in hun dorp nog een stuk beter.
Toen het binnenhalen van de vis-
vangst nog het ritme van de dag
bepaalde. De mannen konden met
de visvangst de gezinnen onder-
houden, in hun primitieve bootjes
en met primitieve methoden. Maar
toen kwam de grote boze wolf,
toen kwamen de Europeanen. Met
basisonderwijs kunnen volgen.
Basisonderwijs is van fundamen-
teel belang in dit land. Het is de
hoogste tijd dat het intellectuele
kader opgebouwd wordt en daar-
voor moet je aan de basis begin-
nen. Alle kinderen moeten kunnen
lezen, rekenen, schrijven enzo-
voort. Onvoki zorgt voor de
kweekbak, het basisonderwijs.
Voor de verticale ontwikkeling,
het vervolgonderwijs, zijn we in
overleg met andere Nederlandse
Stichtingen die deze kar gaan trek-
den over moord en doodslag, el-
lendige ziektes en honger op de
voorgrond. Hierdoor wordt het an
dere Afrika, het Afrika van vrien-
delijkheid, vrolijkheid, gastvrij-
heid, muziek, cultuur en reservoir
van talent en intellect over het
hoofd gezien. Wanneer elke och-
tend als je opstaat de dag een
nieuw vraagteken is, raken begrip-
pen als liefde, medeleven en dank-
baarheid toch op de achtergrond en
liggen conflicten en etnische ex-
cessen voortdurend op de loer: zo-
De Rotterdamse Openluchtschool.
In Rotterdam is de Openlucht
school gevestigd, al 75 jaar. In
1929 opgericht ten behoeve van de
vele TBC patientjes, die veel bui-
tenlucht nodig hadden. Tegen-
woordig wordt de school bezocht
door kinderen die, vanwege hun
chronische ziekte, niet in staat zijn
regulier onderwijs te volgen. Ze
hebben astma, suikerziekte, cara,
epilepsie, suikerziekte of iets an
ders. De nadruk bij het onderwijs
ligt op het verbeteren van de licha-
melijke conditie van de leerlingen
en het zoveel mogelijk beperken
van ziekzijn.
De school bekleedt een regiofunc-
tie, in alle vroegte worden kinde
ren met de taxi naar school ge-
bracht. Kinderen die dikwijls een
leerachterstand hebben door hun
ziekte of medicijngebruik. Ze wor
den naar school gebracht, sommi
gen inclusief rolstoel en zuurstof-
fles. Ze volgen aangepast onder
wijs, ontbijten op school, gebrui-
ken er de warme maaltijd en pas
om 15.30 uur gaan ze weer met de
taxi naar huis. Tussen aankomst en
vertrek hebben ze zeven maal een
kwartier buiten gespeeld; om ener-
gie op te doen, om sterker te wor
den en omdat de meesten de con-
centratie niet langer dan een uur
kunnen vasthouden. Voor sommi
ge kinderen wordt in het program-
ma een rust- of slaapuur ingelast.
Niet meer in de buitenlucht, zoals
de naam doet vermoeden en zoals
in vroeger jaren gebruikelijk was,
Buiten het weggappen van de vis
spelen spelen ook andere factoren
een rol bij de heersende armoede:
De achteruitgang van werkgele-
genheid in de haven en de econo-
mische teloorgang door de op
Westers belangen gerichte eenzij-
dige vorm van economische globa-
lisering. Ondanks de ellendige si-
tuatie waarin ze verkeren, werd 't
Hart geraakt door het enthousias-
me en de vitaliteit van de kinderen.
„Ze hebben een enorme drive om
lang onze vuilnisbakken beter te
eten krijgen dan de meeste Afri
kaanse gezinnen, zullen we toch
voorzichtig moeten zijn met ons
oordeel daarover. Om te kunnen
voldoen aan de normen en waar-
den die ten grondslag liggen aan
onze Westerse samenleving is een
zekere levensstandaard noodzake-
De eerste school draait, de kinde
ren hebben vrijwel allemaal een
adopteur en volgen onderwijs, hoe
nu verder? 't Hart: „Je kunt ervoor
kiezen horizontaal dan wel verti-
kaal verder te gaan. We hebben ge-
kozen voor een horizontaal ver-
volg: we stromen door naar een an
dere basisschool, waardoor nog
meer kinderen, elders in dit gebied,
Er kan weergelachen worden.
De schoolbanken zitten propvol.
daar ver weg, die zijn zielig": Ver
weg in het West-Afrikaanse land
Togo, in het 'bijna' vergeten dorp-
je Ablogome aan zee, lopen kinde
ren de school uit, op zoek naar een
plekje om in het zand te plassen.
Hoewel er onlangs echte toiletten
in hun school zijn geplaatst, kun
nen ze er nog niet zo goed aan
grotere en betere boten, met betere
apparatuur en zonder opgelegd
visquotum. De mannen van Ablo
gome werden van hun zee wegge-
vaagd, werkeloos. Weg visvangst,
weg inkomen, weg middel van be
staan, weg toekomst voor de kin
deren. Geen geld meer voor
school, ga maar de straat op! En
confirmeren omdat ik dat niet te-
genover de donateurs kon verant-
woorden."
Hij zegde de medewerking op
maar bleef wel financieel injecte-
ren: „Ik reisde in die tijd veel op
Afrika, kwam veel in contact met
scholen en had inmiddels zelf al
een aantal kindertjes onder m'n
hoede genomen, die woonden in
de havenwijk Ablogome dichtbij
de hoofdstad Lom6 van het West-
Afrikaanse land Togo. Er heerst
enorme armoede door de tanende
visvangst vanwege de overheer-
sing van Europese vissersboten die
de buit binnenhalen. Nog steeds
brengen de lokale vissers hun
bootjes met een verbluffende tech-
niek door de branding de zee op,
maar hun voornaamste buit bestaat
slechts uit 'Jama Jama', uit restjes.
Door grote boten 's avonds na te-
rugkomst in hun bootjes gekiep-
erd.
In het dorp zitten 206 kinderen op school.
Kinderen voor de ingang van de school.
go om polshoogte te nemen en een
en ander te regelen, op te zetten, of
uit te breiden.
Penningmeester Frans Gips van
Onvoki: „Honderd procent van de
giften komt terecht bij de kinderen
en de school. Waarmee we inmid
dels hebben bereikt dat 206 kinde
ren onderwijs volgen aan de sterk
verbeterde en met vijf extra loka-
len uitgebreide school. Binnenkort
zijn er nog 3 lokalen gereed. Ook
het salaris van de leerkrachten is
opgevijzeld waardoor er meer, be
tere en goed gemotiveerde leer
krachten zijn. We hebben verder
nieuwe schoolboeken kunnen aan-
schaffen en zijn momenteel bezig
met de inrichting van een biblio-
theek. Dankzij medewerking van
de stichtingen Biblionef en Terre
des Hommes en veel scholen in
Nederland hebben we onlangs 400
kilo boeken naar de school verzon-
den. Deden de kinderen voorheen
hun behoefte buiten in het zand,
voortaan kunnen ze dat doen in het
moderne toiletgebouw waarin 5
toiletten en een douche zitten."
ken. Zo krijg je een win-win situa-
tie en zorgen we met elkaar voor
totaal onderwijs tot aan uitoefe-
ning van de professie."
De bevolking van Afrika ligt On
voki na aan het hart. Dokter't Hart
heeft zo zijn eigen visie op de situ-
atie in het land: „Wanneer we aan
Afrika denken dringen snel beel-
