ad
re
P
o
Boeiend en bloeiend graafschap
it
tekst en foto's: Irene Boonekamp
De mooiste tuinen van Europa zijn te vinden in het Engelse
graafschap Kent. Wie door deze wereldberoemde tuinen
struint, zal het beamen. Kent heeft het grootste aantal voor pu-
bliek opengestelde tuinen per vierkante meter ter wereld. Van
correct symmetrisch tot weelderige woestenij.Kent wordt dan
ook wel de tuin van Engeland genoemd. Niet alleen vanwege
de vele fraaie tuinen. In de Medway Valley en in het noorden
vinden we volop hoog opschietend hop, in Romney Marsh
staan bollen- en bloemenvelden en in het voorjaar wordt deze
streek overspoeld door de bloesems van de fruitboomgaarden.
ifiRWii
Eesthuizen
Victoriaanse
stoomtrein
Penshurst
Place Gardens
Leeds Castle
Middeleeuws
Canterbury
Garden of
Queen-Mum
r
wan*-
|i§
Woensdag 22 juni 2005
cx
32
Struinen door de tuinen van Kent
In een schitterend Victoriaans stoomtreintje door een even
schitterend landschap tuffen. foto: Bill oates
Wie in Kent woont, maakt iets
moois van zijn tuin, op feestdagen
dragen de dames enorme hoeden
hoog opgetooid met bloemen en in
Kent spreken de dames, met bloe-
mennamen als Hyacinth, wel erg
beschaafd engels! Kent, de oudst
vermelde streeknaam van Groot
Brittanie, zindert van historie met
beroemde namen als Julius Cae-
sear, Winston Churchill, Jane Aus
ten, Charles Dickens en Geoffrey
Chaucer. De vele oude kastelen,
fraaie landhuizen en Victoriaanse
'eesthuizen' -met opvallende ke-
gelvormige daken waarin de hop
werd en wordt gedroogd- zorgen
voor een aangename afwisseling
tussen de vele tuinen en landerijen.
Je kunt er wekenlang doorbrengen,
maar Kent is ook ideaal voor een
korte vakantie. Maasstad Week-
bladen was er vier dagen. Na
slechts anderhalf uur met de ferry
vanaf Calais worden we begroet
door de schitterende, veel bezon-
gen White Cliffs of Dover. Onder-
deel van de kust waar Julius Caesar
landde en waarboven eeuwen later
de slag om Engeland werd bevoch-
ten. Vanaf de kade in Dover ben je
in ongeveer anderhalf uur west-
waarts rijden bij de eerste tuin van
naam: Sissinghurst Castle Garden.
We maakten een ommetje om via
Ashford bij Beltring de grootste
verzameling eesthuizen (oasthou-
ses) ter wereld te bekijken, indruk-
met informele beplanting. Sprook-
jesachtig mooi: Onder boogjes, en
via oude stenen trappetjes kom je
van de ene sfeertuin in de andere,
ieder met een eigen identiteit: een
kakafonie van kleuren in een para-
dijs met veel bekende, maar ook
onbekende bloemen en planten. Je
dwaalt, bewondert, verwondert,
ruikt en vergeet de tijd. De verlei-
ding om te plukken is met moeite
te beteugelen. Juist de verschei-
denheid aan verschillende tuinen
maken het boeiend; zo is er een
white garden en in de cottage gar
den, een op het oog lijkende ver-
wildering, overheersen in bonte
bloei de kleuren rood, geel en
oranje. De rozentuin is een van de
mooiste van de wereld, er bloeien
tig soorten heerlijk geurende rozen
tegen oude, verweerde muren.
Vanuit de toren heb je een gewel-
dig uitzicht over de symmetrische
Lower Courtyard. Sissinghurst
Castle werd in de zestiende eeuw
verbouwd tot Elizabethaans land-
huis, waarvan nog een deel te be-
zichtigen is. Vooral de schrijfka-
mer in de toren is de klim naar bo-
ven waard, met prachtig uitzicht
over de tuinen. Vlakbij de ingang
van de tuinen staan nog enkele tra-
ditionele eesthuizen.
A1 sinds de zestiende eeuw wordt
in Kent veelvuldig hop geteeld. De
klimplant groeit snel en hoog. In
de eesthuizen (oasthouses) wordt
de hop gedroogd op hete vloeren,
waaronder de warmte wordt ver-
kregen door houtverbranding. De
opvallende daken van de eesthui
zen hebben kappen die gedraaid
kunnen worden in de wind en
waardoor de hete lucht, nodig voor
het droogproces, kan worden afge-
voerd. Na het drogen wordt de af-
gekoelde hop samengeperst en
naar de bierbrouwerijen gebracht.
De bloemen van de vrouwelijke
hopplanten hebben aromatische
olien die aan hopbier een speciale
smaak geven. Tegenwoordig
Eeuwenoude geschiedenis in de Penshurst Place Gardens.
Veel van de beroemde tuinen zijn
geent op eeuwenlange geschiede
nis, sommigen bloeien op zo'n
vijfhonderd jaar oude wortels. Dat
geeft iets geheimzinnigs, iets onge-
kends aan de tuinen. Je ruikt histo
rie! Ook de bijbehorende kastelen
liggen op een fundament van lang-
durige en veelbewogen geschiede
nis. Zo heeft iedere tuin z'n eigen
stijl en karakter. Van het vroege
voorjaar tot het late najaar, Kent
bekoort.
wekkend!
Sissinghurst Castle Garden is een
van de beroemdste, maar ook
drukstbezochte tuinen. Vroeg in de
morgen of laat in de middag is het
er echter opvallend rustig. In 1930
kochten dichteres Vita Sackville-
West en haar echtgenoot, de aristo-
craat Harold Nicholson, het kasteel
dat in erbarmelijke staat verkeerde.
Het kasteel werd gerestaureerd en
in de omliggende landerijen leg-
den ze een symmetrische tuin aan
wordt de meeste hop gedroogd in
grote hallen, maar de opvallende
eesthuizen kom je nog overal in
Kent tegen. Bent u in de buurt van
Tonbridge (Penshurst place and
garden) dan kun je een bezoek
brengen aan het Hop Farm Coun
try Park. Een dagje uit voor het he-
le gezin, in en rond een authentieke
hopboerderij. Inclusief musea, in-
teractieve exposities, zware trek-
paarden, kinderboerderij en ver
schillende speeltuinen.
Sissinghurst wordt omgeven door
verstilde dorpen, waaronder Bid-
denden met een wereldberoemde
tearoom en de oudste wijngaarden
van Kent. Ook Goudhurst moet je
even aandoen waar het wemelt van
de hopvelden, eesthuizen en maar
liefst 52 kerktorens. Eigenlijk is ie
der dorp de moeite van het stoppen
waard, ook al is er niets bijzonders
te zien. De sfeer, zo Engels, zo an-
ders! Verstilde dorpjes vol rietge-
dakte cottages met te lage voor-
deuren. Dorpjes die de sfeer van
Dickens nooit ontgroeid zijn. Zo-
als Newham en Biddenden, Waar
'vredig' het sleutelwoord is. Waar
de charity-ladies kussentjes bordu-
ren voor de kerkbanken en waar de
postbode nog aanbelt voor de post.
Waar dorpelingen telefoneren in
de rode telefooncel op het pleintje,
naast de tearoom. Waar in geen en
kele tuin onkruid te vinden is, geen
plantje verkeerd staat.
Het dichtsbijzijnde stadje in de
buurt van Sissinghurst is Tenterten
met vele zwart/witte tudorhuizen,
statige bomen in een hoofdstraat
vol pubs, antiekwinkeltjes, souve-
nierwinkels en tearooms. Tenter-
ten is het begin en eindpunt van de
Kent East Sussex Railway: van
af het nostalgische stationnetje uit
1900 boemelen we in vijftig minu-
ten zeventien km voort in een
schitterend Victoriaans stoom
treintje door een even schitterend
landschap. Puffend en hijgend
kruipt het treintje tegen de steilste
hellingen in het spoorwegennet
van Zuid-Engeland. Desgewenst
verzorgt de organisatie een tea in
de trein (van april tot September en
gedurende schoolvakanties).
Vanuit Sissinghurst rijden we via
kleine weggetjes iets verder west-
waarts en dineren en overnachten
in het prestigieuze Hotel Du Vin in
de levendige stad Royal Tunbridge
Wells; zeg maar het Spa van Enge
land. Hotel du Vin is een belevenis
van de hoogste orde is. Een Franse
naam Franse keuken en honder-
den Franse wijnen in een Engels
gebied, het blijkt mogelijk en is ge-
weldig. Stiekem houden de Engel-
sen vast wel van de Fransen. Op de
ongelooflijk uitgebreide wijnkaart
ontbreekt geen enkele Franse wijn
en per streek is er een royale keus
uit diverse kwaliteiten. Tot en met
een paarduizend euro per fles, de
Pouilly fume voor 68 euro was
overigens voortreffelijk. Wat kan
het leven tocli heerlijk zijn! De
royaal bemeten slaapkamers zijn
nostalgisch ingericht maar voor-
zien van hoogstmodern en exclu-
sief comfort. Royal Turnbridge
Wells is een stijlvolle winkelstad
en bekend vanwege de vele speci-
aal- antiek- en designwinkeltjes.
Alleen al in The Pantiles staan 35
antiekwinkeltjes.
Dag twee naar een heel andere
tuin: op steenworp afstand noord-
westwaarts van Royal Tunbridge
Wells is, in een schilderachtig
landschap en omgeven door oude
parken, 650 jaar geschiedenis te
vinden in de Penshurst Place
Gardens. Residentie van Philip
Sidney, burggraaf De Lisle en het
negentiende familielid die de resi
dentie sinds 1339 beheert. Het is
de moeite waard om het familie-
kasteel te bezoeken, de Ridderzaal
is maar liefst 18,9 m lang en 11,9
m breed. Indrukwekkend is het
open houten spandak dat van top
tot teen 18,3 m is en een wonder
van middeleeuwse bouwtechniek.
In de indrukwekkende middel
eeuwse Barons Hall, wordt de
schitterende hoge kastanjehouten
dakconstructie ondersteund door
tien levensgrote figuren. Op het
landgoed vinden we een tuintea-
room met terras, een speeltuin en
in de oude paardenstallen is een
poppen-/speelgoedmuseum geves-
tigd.
De 4,5 hectare grote ommuurde
Tudor tuin behoort tot de oudste
privaattuinen van Engeland en da-
teert uit 1346. Veel van de vroeg-
ste ontwerpen zijn bewaard geble-
ven, heel bijzonder. In de negen
tiende eeuw werd de tuin door
2000 meter statige taxusheggen
verdeeld in een aantal op zichzelf
staande 'tuinkamers', ieder met
een eigen seizoen en eigen beko-
ring. Zo is er een indrukwekkende
Italiaanse tuin, een blauw met gele
border, een zomertuin, lentetuin,
rozentuin, magnoliatuin, noten-
tuin, grijze tuin, een moestuin en
Viscount De Lisle liet een tuin aan-
leggen waar rozen en lavendel de
vlag van Groot Brittanie voorstel-
len. De tuinen hebben formele bor
ders, boomgaarden en er is een na-
tuurwandelpad. Ieder seizoen weer
een andere diversiteit aan bloe
men: vroege voorjaarsbloemen en
appelbloesems, wild bloeiende
kruidenplanten, geurige rozen en
lavendel, rijp herfstfruit en natuur-
lijk de mistletoe. Er worden rond-
leidingen in het Nederlands gege-
ven en in het nieuwe Plantencen-
trum kunnen stekjes van veel van
de bewonderde planten gekocht
worden. Buiten de tuinen liggen
grote landerijen en bossen, waar je
kunt wandelen tot aan het meer.
Nu we toch in de buurt waren, toch
maar even een ommetje maken
naar Chartwell, het buitenverblijf
van Sir Winston Churchill, van
1940 tot 1945 en van 1951 tot
1955 premier van Groot Brittanie.
In dit landhuis bracht hij een deel
van zijn tijd schilderend door; de
sfeer en doorkijkjes zijn indruk
wekkend. Zo'n mooie plek met
zo'n mooi uitzicht, ja zo kan ik het
ook! Vanuit Penshurst een half uur
rijden in noordwestelijke richting,
drie kilometer ten zuiden van Wes-
terham.
Zo chique als Hotel du Vin was het
niet, maar een keer overnachten in
een van de meest luxe bed and
breakfasts, in the middle of the
country, moet je meemaken. Via
Sevenoaks en Maidstone over de
highway 25 pal naar het oosten
ligt, vlak bij Sittingboume, aan de
rand van het beeldige dorpje New-
ham, het gehucht Lynden. Waar
we in landhuis Dadmans geweldig
ontvangen werden. Eigen badka-
mer bij de slaapkamer die uitkijkt
over de landerijen van het land
huis. In de serre staat de witte wijn
voor ons gekoeld, waarna een
wandeling over het landgoed de
eetlust opwekt. De eigenaresse be-
reidt het diner voor het merendeel
van ingredienten uit haar 'tuin'.
Tot en met het lamsvlees toe. Sa-
men met enkele andere gasten en
het echtpaar eten we in de chique
opkamer. Een wekker is niet no-
dig, hanen, kippen, kalkoenen en
pauwen zorgen voor de ochtend-
wake. Na de ochtendwandeling
met de jachthonden over het land
goed, gaat het ontbijt alle perken te
buiten: fruit uit eigen tuin, groene
eieren van de meest exclusieve
kippen, brood en cake door de ei
genaresse zelf gebakken en voor
de slager met de beste bacon bij de
eggs was drie uur omgereden! Na
een bezoek aan het mooie kerkje in
het verstilde gehucht Newham na
men we de tekst op de kerkdeur in
ons op en mee: 'when you leave,
take with you courage for the road
that lies before you'
Vlakbij het lieflijke Maidstone rij
den we via golvende heuvels en
bosrijke valleien het landgoed op
van Leeds Castle, het mooist gele-
gen kasteel ter wereld! Idyllisch
gesitueerd, rijst het kasteel op uit
twee meertjes omgeven door een
oogstrelend parklandschap naar
ontwerp van Capability Brown.
Hoewel erg leuk om te zien, be-
staat het interieur van Leeds Castle
voornamelijk uit reconstructies
van middeleeuwse kamers met
meubelen, schilderijen en wandta-
pijten De burcht, een van de be
roemdste gebouwen van Engeland,
heeft in haar duizendjarig bestaan
veldslagen gadegeslagen, grote lei-
aan de vloedlijn bieden alle restau
rants deze zaligheden der zee aan,
de schelpen leegslurpend moeten
we bekennen: nergens zo lekker!
Mocht u dit plaatsje aandoen dan is
een bed breakfast in het markan-
te Copeland House, direct aan zee
gelegen, een aanrader. Vanuit de
gezellige huis-/slaapkamer hebben
we direct uitzicht op zee. In haar
keukentje bakt eigenaresse Geor-
gina 's morgens eggs and bacon,
terwijl ze aan een stuk door praat
in een mengeling van hoogstbe-
terug. Ieder uur wordt er twee mi-
nuten gebeden vanaf de preekstoel
en kun je, ondanks alle gidsen en
toeristen, een speld horen vallen.
Vooral de gebrandschilderde ra-
men waarin veel lapiz lazuli is ver-
werkt, zijn indrukwekkend en er is
een prachtige kloostergang. Een
ritje met de postkoest door de his-
torische straten van Canterbury is
hier een must en vergeet ook niet
de overdekte markt bij het station
te bezoeken, waar ieder dag de
boeren uit de omgeving hun pro-
Tot aan haar dood in 2002 genoot de Queen-Mum van de tuinen van Walmer.
ders geamuseerd en getroost en
heet nu elk jaar een half miljoen
bezoekers van alle leeftijden wel-
kom. Op de grasgazonnen worden
in de zomer veel concerten gege-
ven, grootse vuurwerken gehou-
den en ook voor kinderen diverse
evenementen georganiseerd. Er
staat een groot restaurant met, on
the top of the hill, een sfeervol ter
ras. Wij verkozen een picknick op
het grasgazon, evenals veel Engel-
sen.
De tuinen van Leeds zijn prachtig,
midden zomer zien we door de ve
le bloemen het kasteel niet meer.
De bloembedden zijn aangelegd in
een informed patroon waar rozen,
anjelieren, lupinen, klaprozen en
citroenkruid worden vermengd
met exotische bloemen om veel
kleur en geur te creeeren. Het ge-
hele domein beslaat ongeveer
tweehonderd hectare en heeft on
der meer een Engelse tuin, een cot-
tagetuin, een wijngaard, vogel-
park, eendenvijver, een doolhof en
er is een museumpje met halsban-
den voor honden. Op het grote ga-
zon voor de vijver zijn in 1840
zeldzame Libanon Cederbomen
geplant en in de cottage tuin vind
je een nationale verzameling ber-
gamotplanten. Aan het eind van de
doolhof van 2400 taxusbomen be-
reiken we via de Grot (een aantal
macabere vormen en afbeeldin-
gen) het verhoogde uitkijkpunt
vanwaar een panoramisch uitzicht
over kasteel en tuinen.
Hoewel we nog wel 50 schitteren
de openbare tuinen kunnen bezoe
ken, laten we tijdens dit korte be
zoek de tuinen even achter ons en
rijden richting kust waar we over
nachten in het vissersdorpje
Whistable. Liefhebbers van oesters
komen speciaal naar Whistable,
schaafd en Cockney-Engels. Bu-
ren lopen in en uit en aan onze tafel
schuift de plaatselijke plumber aan
die nieuwe wastafels aanbrengt.
Whistable heeft veel Ieuke winkel-
tjes en na alle tuinen is een wande
ling langs de zee en het haventje
een verfrissende afwisseling.
De vierde en laatste dag. Je gaat
Kent natuurlijk niet verlaten zon-
der een bezoek aan Canterbury,
sinds de bekering van koning
Ethelbert tot het Christendom het
kerkelijk centrum van Engeland.
Hoogtepunt van de stad is de be
roemde kathedraal waar in 1170
aartsbisschop Thomas Becket
werd vermoord. Rond de kathe
draal hangt in de smalle middel
eeuwse winkelstraatjes nog steeds
de sfeer van toen de stad dagelijks
bezocht werd door duizenden pel-
grims. Dichter des vaderlands, Ge
offrey Chaucer, legde in de veer-
tiende eeuw in zijn Canterbury Ta
les de middeleeuwse samenleving
vast in een cyclus van 24 novellen.
Waarin de verhalen worden ver-
teld door pelgrims van diverse
pluimage die op weg zijn naar het
graf van St. Thomas Becket. De
stenen van de trappen van de ka
thedraal zijn ernstig, rondvormig
uitgesleten, moet je voorstellen: de
pelgrims moesten op hun knieen
naar boven. Vlakbij de kathedraal,
in St. Margarett's Street, worden
op audiovisuele wijze vijf van deze
verhalen uitgebeeld. De kathedraal
is vanaf de zesde eeuw herhaalde-
lijk met de grond gelijk gemaakt,
opnieuw gebouwd en verbouwd.
Je vindt er verschillende stijlen in
V
ducten slijten.
Tenslotte: op weg naar de ferry,
vooruit nog eentje dan. Nog een
beroemde tuin, verdorie nog wel
een van de mooisten! Ook de tui
nen van Walmer worden gemar-
keerd door een fraai kasteel dat in
1539 is gebouwd door Hendrik VI-
II als verdediging tegen de Spaan-
se invallen. In 1828 werd het de re
sidentie van de Duke of Welling
ton. Winston Churchill kreeg er de
titel Lord Warren, een titel ver-
leend aan diegenen die zich buiten-
gewoon verdienstelijk had ge
maakt voor het land en een kantoor
had in het kasteel. Van 1978 tot
aan haar dood in 2002 genoot
'Queen-Mum' van deze eretiteL
Het bed van de Koninging-moedef
is nog te bezichtigen, interessanter
zijn haar tuinen, die deel uitmaken
van het terrasvormige tuinencom-
plex en zijn aangelegd ter ere van
haar 95ste veijaardag: Rondom de
langwerpige vijver met lelies vin
den we al haar lievelingsbloemen
en planten.
In het overige deel van de tuinen
vinden we een bos met prachtige
oude bomen, er zijn rijk bloeiende
bloemenborders, een enorme vari-
atie aan planten en in de heerlijk
geurende kruidentuin worden krui-
den geplukt en verpoot. Engeland
op z'n best: de grassprietjes langs
de borders worden met een hand-
schaartje 'bijgeknipt'. We eindi-
gen de vierdaagse Kent-reis met
fish and chips op het grote grasga
zon aan het strand even onder Wal
mer. Heerlijk in het zonnetje. Had-
den we toch bijna de boot gemist!
Kent staat erom bekend over de mooiste tuinen van Europa te beschikken.
Van de ene sfeertuin in de andere in de sprookjesachtige Sissinghurst Castle
Garden.
Het beeldige dorpje Newham.
