maasstad mmmmmmmmmmmmmmmmmm 2007: Michiel de Ruyterjaar Het j a a r 2007 is uit- geroe- pen tot Michiel de Ruy- terjaar. Op vrijdag 23 maart was Koningin Beatrix in de Sint Jacobskerk in Vlis- singen aanwezig bij de officiele openingen van het De Ruy terjaar. De grootste zeeheld die Nederland en wellicht de wereld ooit heeft gekend werd 400 jaar geleden in Vlissingen geboren als Michiel Adriaens- zoon. Prins Maurits Oorlog Het herdenkingsjaar is inmid- dels officieel geopend en het programma in de diverse plaat- sen is in voile gang. Lande- lijk zal er door boekwinkels aandacht geschonken worden aan alle uitgaven, boeken en stripverhalen die in het kader van de herdenking van Michiel De Ruyter verschenen zijn en zullen verschijnen. Een lande- lijke uitgeverij brengt voor de jeugd een stripverhaal uit over De Ruyter. Een deel van de opbrengst gaat naar een goed doel voor de jeugd. Hellevoetsluis iUL Van draaiersjongen tot zeeheld door Ank Herstel De toevoeging De Ruyter is later gekomen. Als vijfde kind van een bierdrager zag zijn toekomst er niet al te zonnig uit. Michiel groeide op als een kwajongen die als tienjarige de torenspits van de kerk beklom. Hij werd na deze baldadigheid van school gestuurd. Voor een week- loon van zes stuivers werd Michiel "draaiersjongen' in een touwslagerij (daaraan hebben we waarschijnlijk het oer-Nederlandse lied 'In een blauwgeruite kiel draaide hij aan 't grote wiel' te danken), totdat hij werd ontslagen. Hij had een sterk verlangen naar de zee en op elfjarige leeftijd, het was monsterde het als hoogbootsmans- jongen aan op het schip 'De Haen'. In de Nederlandse Gouden Eeuw waarin Michiel opgroeide deden zich op allerlei gebied grote kansen voor. In Nederland bracht de tijd grote geesten voort als Maarten Tromp. Constantijn Huijgens, Rem brandt, Frans Hals, Leeghwater, Vondel, Hugo de Groot en vele andere bekende namen uit de vader- landse geschiedenisboeken. Na de ontdekkingsreizen was 'expansie' een modewoord in die tijd. Michiel de Ruyter zou zelfs als bemannings- lid van een bewapende koopvaarder (dat soort schepen waren indertijd voorzien van een kapersbrief) mee- gevaren hebben naar Zuid-Amerika en naar het Caraibisch gebied. Als vijftienjarige besloot Michiel in dienst te treden van het leger van Prins Maurits. Hij werd daar busschieter (kanonnier). Hij heeft een eigen paard en onderscheidt zich in het leger door zijn dapper- heid als ruiter. Zijn moeders naam is De Ruyter en een broer van haar die Michiel in het leger onder zijn hoede nam heette uiteraard ook zo. Hieraan ontleent Michiel later de naam De Ruyter. Van de periode tot 1631 is niet veel bckend over de handel en wandel van de toekomstige zee- held. Mogelijk werkte hij als boekhouder of handelsagent. De zee bleef trekken en Mi chiel wordt in 1633 stuurman op de Walvisvaart. Michiel verdiepte zich in allerlei za- ken en bleef zich alsmaar ontwikkelen. Hij klom steeds verder in rang op. In 1637 diende hij zelfs weer als kaper-kapitein in een smaldeel van twee schepen. De jaren erna voer hij over alle wereldzeeen en bracht hij uit alle uithoeken van de wereld pro- ducten mee. Zijn tweede vrouw eeltje Engels (de eerste was na een jaar in het kraambed samen met haar dochtertje gestorven), behartigde tijdens zijn af- wezigheid als zoveel zee- mansvrouwen zijn zaken en zorgde daar- naast voor hun vier kinderen. Tot aan 1652 heeft Mi chiel de Ruyter uiteen- lopende banen op zee. In 1644 is hij v a r e n d koopman en schipper/ei- genaar van zijn schip Salamander. In 1650 overlijdt Neeltje Engel en twee jaar later trouwt Michiel voor de derde keer. Annetje van Gelder schenkt hem nog twee kinderen. Mi chiel zegt de zee vaarwel en blijft aan wal. Hij is een familieman in hart en nieren. Het is 1652 als de Eerste Engelse Oorlog uitbreekt. De vloot werd versterkt en er moesten een Zeeuw en een Fries aangewezen worden om het evenwicht te brengen in de verdeling van de officiersfunc- ties. Aanvan- kelijk werd voor de Zeeuw geko- zen voor admiraai Witte de With. He- laas (voor hemzelf) was deze man zo impopulair bij zowel zijn eigen mensen als bij de an- Volop activiteiten dere officieren dat men de keus liet vallen op de schipper die eigenlijk het liefst thuis bij zijn gezin wilde blijven: Michiel de Ruyter. Na lang beraad liet De Ruyter zich overha- len om een nieuwe stap in zijn loop- baan te zetten. Uiteindelijk werd hij bekend als de grootste militair ter zee die de wereld ooit kende. Michiel De Ruyter was indertijd bij- zonder geliefd onder zijn matrozen. Hij had hart voor de gewone man en vocht tegen de onderdrukking. Zijn mening was dat welvaart voor het hardwerkende volk uitsluitend mogelijk was via vrije handel. En handel stond indertijd gelijk aan scheepvaart. Van zijn matro zen kreeg hij de eretitel 'beste- vaer'. De betekenis hiervan is 'grootvader' maar eveneens dat het met niemand beter varen was als De Ruyter. De Ruyter was een man, die naast een militair genie over vele hoogstaande eigenschap- pen beschikte. Discriminatie op huidskleur was hem eveneens vreemd. In zijn jeugd was hij dikbevriend met de zwarte Jan Kompagne. Jan was als verste- keiing op een slaven- schip in Vlis singen t e - rechtge- komen en had bij De Ruyter op school gezeten waar ze harts- vrienden waren. Voor die tijd was het onge- woon dat blan- ken en zwarten vriendschappen onderhielden. Toen vice-admi- raal De Ruyter in 1664 naar een van de Afrikaanse handelsposten werd gestuurd die door de En- gelsen op Nederland waren buit- gemaakt, werd hij bij een bezoek aan een dorpje door de onder Vlis- sings aangesproken. Jan Kompagne, zijn jeugdvriend was teruggekeerd naar Afrika en stond opeens voor de neus van De Ruyter. Op 16 augustus 1675 verlaat De Ruyter met zijn schip De Eendracht de haven van Hellevoetsluis om de Spanjaarden terzijde te staan in hun strijd tegen de Franse koning Lode- wijk XIV. Op 22 april 1676 raakte De Ruyter tijdens een zeelsag bij de vulkaan de Etna zwaar gewond. Hij sterft aan zijn verwoningen op 29 april 1676. De thuisreis begon eindelijk voor De Ruyter op 18 no- vember. Voor de Franse kust werd op bevel van diezelfde Lodewijk XIV een eresaluut aan het stoffelijk overschot van De Ruyter gebracht bij het langs varen van de Een dracht. Na ruim drie weken kwam de Nederlandse kust in zicht. Maar er was nog geen einde gekomen aan de beproeving die het schip moest doorstaan. Door strenge vorst en zware ijsgang bleek het onmogelijk binnen te vallen. Ten einde raad voer Van Almonde toen naar de Engelse kust; eerst naar de baai van St. Helens bij Wight en vervolgens naar de rede van Portsmouth. Het leek alsof het lichaam van De Ruyter nog eenmaal in Engelse wateren wilde verkeren. Pas op 24 januari 1677 dooide het voldoende om weer uit te zeilen. Mist en harde wind hid den de terugkeer van de Eendracht daarna opnieuw enkele dagen op. Van Almonde arriveerde tenslotte op 30 januari met de Eendracht voor Hellevoetsluis. Twee dagen later kwamen Engel De Ruyter en zijn zwager Somer aan boord om het stoffelijk overschot van hun vader en schoonvader af te ha- len. Op 4 februari 1677 werd het stoffelijk overschot van De Ruyter van de Eendracht naar een speeiaal ingericht rouwjacht van de Rotter- damse Admiraliteit overgebracht. Onder ereschoten van de schepen die voor Hellevoetsluis lagen, en van het fort, ging het rouwjacht op weg naar Rotterdam. Op 18 maart 1676 kreeg Michiel De Ruyter een heldenafscheid met een massale op- komst in Amsterdam. De carillons in Nederland zullen veelal aangepaste liederen spelen. Vanaf 5 juni 2007 tot en met 7 januari 2008 is in het Scheepvaart- museum Amsterdam een expositie te zien waaruit blijkt waarom de admiraai zo succesvol was. Van 17 tot en met 22 augustus wordt de Race2Sail De Ruyter gehouden, een race die start in Den Helder en aankomt in Oostende. Aan boord van de Tall Ships zijn jongelui van 15 tot 25 jaar die meevaren en meewerken om de zeevaart te leren kennen. De Classic Yacht Race van Oost ende naar Vlissingen wordt op 23 augustus gevaren. De vermoede- lijke aankomsttijd in Vlissingen is rond 16.00 uur. In de Nieuwe Kerk in Amsterdam wordt in augustus de tentoonstelling 'Helden' gehouden. De Nationale Vlootdagen in Den Helder die in juni worden gehouden zullen in het teken van Michiel de Ruyter staan en ook de Wereld- havendagen die in Rotterdam van 7 tot en met 9 September worden gehouden, zullen in het teken van de zeeheld staan. Op 7 en 8 September wordt ter ere van de 400ste geboortedag van De Ruyter een zeilrace gehouden van Vlissingen naar Rotterdam. Aan deze Admiraai De Ruyter Home- port Race doen zo'n 150 zeiljachten mee, waaronder voormalige deel- nemers aan de Ocean Race en en kele zogenaamde Tall Ships. Zelfs de nationale Taptoe die van 26 tot en met 30 September in Ahoy Rotterdam wordt gehouden staat in het teken van De Ruyter. Ook in Den Helder staat De Ruyter in Museum Fort Kijkduin volop in de belangstelling. Uiteraard wordt in de geboorteplaats van Michiel De Ruyter, Vlissingen ruimschoots aandacht geschonken aan het De Ruyterjaar. Het Zeeuws Maritiem Muzeeum Vlissingen is het mid- delpunt van de activiteiten. www. muzeeum.nl. Ter gelegenheid van het De Ruy terjaar worden in geheel Nederland diverse activiteiten en tentoonstel- lingen georganiseerd, meestal op plaatsen waar onze zeeheld iets mee te maken heeft gehad. De of ficiele opening van het De Ruy terjaar vond op 23 maart plaats in zijn geboorteplaats Vlissingen en daar wordt ruimschoots aandacht geschonken aan het De Ruyterjaar. Wie het echter dichterbij zoekt kan heel goed in Hellevoetsluis terecht. Deze vestingplaats is van groot belang geweest in de geschiedenis random De Ruyter. Michiel de Ruyter gebruikte Helle voetsluis als haven en rede voor zijn vloot. De Ruyter heeft ongetwijfeld veel tijd in Hellevoetsluis doorge- bracht omdat het in die tijd traditie Ruyterjaar' was dat de opperbevelhebber van een schip vanuit de Admiraliteits- haven Rotterdam een paar weken naar Hellevoetsluis ging om toe- zicht te houden op de bevoorrading en daarvandaan uit te varen. Het vlaggenschip de Zeven Provincien is in Rotterdam gebouwd en voer op 4 September 1665 de haven van Hellevoetsluis in. De Ruyter ging echter pas op 28 maart 1666 voor het eerst aan boord van het nieuwe vlaggenschip om voorbereidingen te treffen voor de confrontatie met de Engelse Vloot in wat later de Vierdaagse Zeeslag zou worden ge- noemd. De tocht naar Chatham, tijdens de Tweede Engelse Oorlog in 1667, is een van de grootste wapenfeiten uit de 17e eeuw. De uit drie eskaders bestaande vloot veroverde onder andere het vlaggenschip de Royal Charles dat in triomf naar Helle voetsluis werd gebracht, waar het nog jaren in de haven lag voor het onder de slopershamer viel. In het museumweekend (14 en 15 april) is op zaterdag 14 april de af- trap gegeven voor een herdenkings-' jaar dat bol staat van de activitei ten. Er was een bijeenkomst in De Veste die in het teken stond van de herdenking van Michiel Adriaans- zoon De Ruyter. Frits de Ruyter de Wildt. een nazaat van De Ruyter heeft de openingshandeling ver- richt. Tijdens de opening heeft Bob Benschop van het streekarchief in Den Briel zijn boek 'Zeehelden in Hellevoetsluis' gepresenteerd. Dit boek is verkrijgbaar via de lokale boekwinkels en via het strekmu- seum Brielle. In het bezoekerscentrum De Veste (Oostzanddijk 3) is een expositie over De Ruyter ingericht. Gedu- rende de zomermaanden is eens per maand op zondag een stads- wandeling door Hellevoetsluis te volgen waarbij alle plekken wor den aangedaan die van belang zijn voor de geschiedenis random De Ruyter. In het bezoekerscentrum van Droogdok Jan Blanken aan de lndustriehaven is een tentoonstel ling ingericht van de boeken van de Brielse schrijver Joh. H. Been. 'Paddeltje, de scheepsjongen van Michiel De' Ruyter' is een van die boeken. Daarnaast is in dit bezoe kerscentrum een grote collectie fo- to's met afbeeldingen van schepen met de naam Hr. Ms. De Ruyter te bezichtigen. In de Koopvaardijhaven van Hel levoetsluis ligt het museumschip 'Lichtschip 12 Noordhinder'. Hier vinden gedurende het gehele her denkingsjaar diverse activiteiten plaats. Michiel zal hier in zijn blauwgeruite kiel laten zien hoe hij aan het grote wiel draait maar de goede verstaander weet dat hiermee wordt bedoeld dat een touwslager uitleg geeft over de fabricage van touw. Op zaterdag 5 mei wordt het Groot Dictee gehouden. Dit dictee staat geheel in het teken van de herdenking van Michiel De Ruyter. In de loop van het seizoen zal historicus Arie van den Ban een lezing geven over Michiel De Ruyter in Hellevoetsluis. Het De Ruyterjaar wordt in Hellevoetsluis in de museumnacht op 13 oktober afgesloten. Tot die tijd vinden er talloze activiteiten plaats waarbij de Nederlandse zeeheld een promi- nente plaats inneemt. Voor informatie en aanmeldingen voor de stadswandelingen kan contact worden opgenomen met Droogdok Jan Blanken, tel. 0181- 310197, e-mail: info@droogdok.nl. Voor informatie over de musea van Hellevoetsluis: www.museahelle- voetsluis.nl. Algemene informatie: www.400jaarmichielderuyter.nl.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Maaspost / Maasstad / Maasstad Pers | 2007 | | pagina 17