maasstad
0
'1
i
Ondernemerssocieteit
A i i
Aanmonsteren
Museale
werkplaats
Scheeps-
jongen
M/V gezocht
Maatschappelijk
project
Historisch schip
in de haven
Bezoekerscentrum
LEE
Scheepswerf 'De Delft' koppelt
herbouw aan werkerva ring project
ROTTERDAM - Zou het niet
mooi zijn: een trotse driemas-
ter op de golven van de Nieu-
we Maas? Dat beeld komt er
ook, want de herbouw van het
achttiende eeuwse linieschip
'Delft' in Delfshaven vordert
meer en meer. Maar minstens
zo belangrijk als de vorderin-
gen aan de replica is het feit
dat mensen dankzij het project
werkervaring opdoen. En met
die ervaring kunnen ze straks
de arbeidsmarkt op. Directeur
Gerard Verberne is dan ook al-
lerminst treurig over de lange
duur van het project. En als
het schip over een aantal jaren
dan toch af is? „Dan bouwen
we er nog een!", klinkt het
strijdlustig.
Hoe zat het ook al weer met die
'Delft', zult u zich misschien af-
vragen. Het herbouwproject startte
in 1998, maar de aanleiding lag
enkele eeuwen eerder. De 'Delft'
was een in Delfshaven gebouwd
oorlogsschip, dat in 1783 te water
werd gelaten. Het waren roerige
tijden, want de Republiek was in
oorlog met aartsvijand Engeland.
De behoefte aan een sterkere vloot
deed zich voelen. De Admiraliteit
op de Maze liet een serie van vier
linieschepen bouwen, waarvan de
'Delft' er een was. Het schip werd
gebouwd bij de particuliere werf
De Hoog en de Wit, pal naast het
Zeemagazijn in historisch Delfsha
ven. De 'Delft' werd aanvankelijk
voor konvooitaken gebruikt en be-
schermde onder meer Nederlandse
koopvaarders en VOC-schepen.
In navolging van de Franse Revolu-
tie grepen ook in de Republiek revo-
lutionairen de macht en zo ontstond
de 'Bataafse republiek'. Aangezien
de nieuwe republiek Fransgezind
was en Frankrijk al sinds de revo-
lutie van 1779 in staat van oorlog
verkeerde met Engeland, kwamen
Hollandse en Britse schepen ander-
maa! tegenover elkaar te liggen. In
1797 zouden de Franse en Neder
landse oorlogsvloten samen optrek-
ken en een Engelse invasie op het
Europese vasteland verijdelen. Bij
Camperduin kwam de Nederlandse
vloot in contact met de Engelsen.
De strijd bleek echter kansloos. De
Engelsen bleken superieur in de
strijd. Een aantal Nederlandse linie
schepen werd vernietigd en anderen
werden in beslag genomen. Zo ook
de 'Delft', die op sleeptouw werd
genomen naar de Engelse kust. Het
schip was echter zwaar beschadigd
en onderweg moest de prijs aan de
golven worden overgegeven.
Nadat duikvereniging Sirene twee
eeuwen later het wrak van de 'Delft'
terugvond, begon het schip aan een
tweede leven. Steeds meer voorwer-
pen doken op uit de Noordzee en
Frits Fischer schreef een standaard-
werk met de volledige geschiedenis
van het onfortuinlijke linieschip. In
de deelgemeente Delfshaven ont
stond vervolgens het idee om een
replica van de 'Delft' te bouwen.
Naast een herbouwd zeilschip zou
zo'n project ook kansen bieden voor
het opdoen van werkervaring en
voorbereiding op de arbeidsmarkt.
Sociale rei'ntegratie, dat was wat het
herbouwproject moest gaan bieden.
Nu, alweer negen jaar later, staat
dat project als een huis. Na een
aanloopperiode in het voormalige
Zeemagazijn van Delfshaven werd
aan de Schiehaven een plek ge-
vonden om daadwerkelijk tot het
bouwen over te gaan. Belangrijk
in die aanloopperiode was vooral
dat de gemeente Rotterdam zich
achter het project schaarde. Een
aantal mensen uit de wereld van
de haven vormde een stichting, die
de herbouw mogelijk moest maken
en steun kreeg van de gemeente.
Met een eenmalige Europese sub-
sidie werd in die eerste jaren een
oude fabriekshal werd heringericht
en herbergt tegenwoordig tal van
werkplaatsen, waar jong en oud
door elkaar aan onderdelen voor het
schip werken. De herbouw staat on
der leiding van scheepsbouwmees-
ter Jaap Luiting. Onder toezicht
van hem en een aantal leermeesters
wordt gewerkt in onder meer een
smederij, een beeldsnijderij en tal
van andere gespecialiseerde werk
plaatsen.
Gerard Verberne werd in 2006 di
recteur van het project. „Dankzij
dit initiatief kunnen mensen hier
werkervaring opdoen en rei'ntegre-
een keer te water worden gela
ten en is Rotterdam een historisch
zeilschip rijker. In de hal is al een
beetje te zien hoe de volgende fase
in de bouw gaat verlopen, want met
het model in schaal 1:10 wordt
vooruit gelopen op wat er buiten op
de kade wordt gebouwd. De haven
kan zich over enkele jaren opmaken
voor een spektakel van jewelste,
als daar weer een trotse driemaster
rondvaart.
ren in de maatschappij", wijst hij
op het maatschappelijke belang van
de werf. „In de eerste jaren zijn heel
veel vrienden (donateurs) geworven.
Daarna is er een bezoekerscentrum
ingericht, waar ook educatieve acti-
viteiten plaatsvinden." Veel mensen
zouden het schip sneller willen zien
groeien, maar Verberne benadrukt
dat de doelstelling van het project
tweeledig is. „Het is jammer dat
mensen de voortgang van het pro
ject soms afmeten aan de voortgang
van de bouw. De doelstelling is
vooral zoveel mogelijk mensen aan
het project te laten meewerken en
hen daarmee een kans te geven in
de maatschappij. We zijn er trots
op dat het project nu zonder enige
vorm van subsidie kan bestaan. Al-
les wordt gefinancierd door de do
nateurs en de sponsors. Het project
is eigenlijk nooit klaar, maar het
schip komt natuurlijk wel klaar."
Tegelijk krijgt Rotterdam met de
herbouw van de 'Delft' uiteindelijk
weer een historisch schip in de
haven terug. „En daar is duidelijk
behoefte aan", weet Verberne. „Het
is ook een prachtig object dat we
hier bouwen, iets dat helemaal bij
Rotterdam past. En het mooie is dat
elke bezoeker eigenlijk een beetje
meebouwt aan het schip. De entree
wordt namelijk direct gei'nvesteerd
in het project en daarmee in de
herbouw van de 'Delft'."
De werf heeft zowel vaste mede-
werkers als heel veel vrijwilligers.
„Zeven vaste mensen en wel 150
vrijwilligers", somt Verberne op.
„En verder werkt hier een grote
groep prakticanten, herintreders,
taakstraffers enzovoort. 'Scheeps
werf De Delft' biedt volop ruimte
aan mensen die zich verder willen
ontwikkelen. Er wordt getimmerd,
promotie bedreven, er zijn admi-
nistratie en horeca, je kunt hier
van alles leren. Tegen de tijd dat
het schip klaar is, hebben er mis
schien wel duizenden mensen aan
meegewerkt. Er worden al heel veel
onderdelen voor het schip gemaakt
in de werkplaatsen. Die zijn al-
leen toegankelijk voor bezoekers
van de werf te bezichtigen en niet
van buitenaf. Binnen zijn echt al
de mooiste werkstukken tot stand
gekomen."
Uiteindelijk zal de 'Delft' dan toch
Tot die tijd biedt het bezoekers
centrum de bezoekers voldoende
vermaak. Er is prachtig beeldhouw-
werk te zien, dat later werkelijk aan
boord van het schip zal komen. Her
en der staan kasten vol blokken
en mastdelen en een kanon ligt al
triomfantelijk op een nagebouwd
rolpaard.
Bovendien worden elk jaar thema-
tentoonstellingen in de grote hal
georganiseerd. In 2007 werd bij-
voorbeeld met de expositie 'Van
boom tot boot' aandacht besteed
aan het bouwproces, toen en nu. In
2008 wordt onder meer aandacht
besteed aan archeologie onder wa
ter. In een filmzaal kun je zien hoe
de 'Delft' destijds verging en na een
lange rust op de zeebodem weer tot
leven werd gewekt.
Bij speciale evenementen rukt de
historisch geklede en van oude vuur-
wapens voorziene 'Equipage' uit
om ouderwets te exerceren. En ook
buiten Delfshaven laat 'De Delft'
zich zien, door met een kraam naar
tal van maritieme evenementen af
te reizen en het publiek voor te lich-
ten over dit unieke project.
„We zien de toekomst met vertrou-
wen tegemoet", besluit Verberne
dan ook. „We voelen ons gesteund
door de vrijwilligers en de vele
bedrijven die ons sponsoren. Dit
project is echt onmisbaar voor Rot
terdam. In het verleden ging het
alleen maar over het schip, maar
dit project is echt veel, veel meer
geworden. Ik hoop dat nog heel
veel mensen De Delft zullen be-
zoeken en daarmee medefinancier
worden." En als het schip nou eens
klaar is, wat dan? Stopt het project
dan? Niet als het aan Verberne ligt:
„Dan bouwen we gewoon nog een
schip!"
Scheepswerf De Delft is geopend
op dinsdag tot en met vrijdag van
10.00 tot 16.00 uur en tijdens week
ends en vakanties van 11.00 tot
17.00 uur. Schiehaven 15, telefoon
(010) 276 01 15. Zie voor meer in-
formatie ook www.dedelft.nl.
Na de gemeentelijke subsidie in de eerste jaren
moest Scheepswerf De Delft uiteindelijk zijn eigen
broek zien op te houden. En dat lukt tegenwoordig
uitstekend. Het aantal sponsors is groter dan ooit.
Zo groot, dat er in 2006 een Ondernemerssocieteit is
opgericht. De societeit verenigt de sponsors die achter
'De Delft' staan, en organiseert tegelijkertijd evene
menten die het onderlinge netwerk versterken. Zo
vonden in 2007 onder meer een Nieuwjaarsreceptie
en een vlootschouw met barbecue tijdens de Wereld-
havendagen plaats. Directeur Gerard Verberne schoof
persoonlijk aan achter een enorme barbecueplaat, om
de sponsors van hun hartige hap te voorzien. Meer
dan honderd sponsors zijn momenteel al lid van de
societeit. Ze hebben zich voor drie jaar aan het pro
ject verbonden.
Wilt u ook Vriend van De Delft
worden? Of sponsor? In beide
gevallen kunt u aanmonsteren.
Zo steunt u de herbouw van een
historisch schip dn een werk-
gelegenheidsproject dat mensen
een betere kans geeft op een suc-
cesvolle loopbaan. Voor meer
informatie kunt u bellen met de
Stichting Historisch Schip De
Delft, Schiehaven 15 in Rotter-
dam-Delfshaven. Telefoon (010)
276 01 15, fax (010) 244 03 62,
e-mail info@dedelft.nl.
De scheepswerf is te bezoeken
op dinsdag tot en met vrijdag
van 10.00 tot 16.00 uur en op
zaterdag, zondag en feestdagen
van 11.00 tot 17.00 uur. Wist u
trouwens dat 'De Delft' ook uit-
stekende vergaderfaciliteiten ter
beschikking heeft? Informeer
naar de mogelijkheden.
Internet: www.dedelft.nl.
Tal van groepen doen bij
Scheepswerf De Delft ervaring
op. Zo is 'De Delft' om te
beginnen een erkend leerbe-
drijf. Dat wil zeggen dat zowel
de Stichting Hout als Metaal
Kenteq de werf erkennen als
een plek waar stagiaires erva
ring kunnen opdoen. Ook is
het keurmerk horeca verkregen.
Stages slaan goed aan, zo blijkt
bij de leerlingen. Ze leren na de
theorie op school hier het echte
vak onder de knie te krijgen.
Naast de stagiaires werken bij
'De Delft' ook werkzoekenden,
die via reintegratiebureaus op
de werf weer aan regelmatige
arbeidstijden wennen. De werf
streeft er naar deze deelnemers
aan het project een opleidings-
traject te laten volgen en naar
vast werk te begeleiden.
Tenslotte werken bij 'De Delft'
ook jongeren via de reclasse-
ring. Ze komen zo weer in een
normaal werkritme, voor ze in
de maatschappij terugkeren en
hun eigen leven weer oppak-
ken.
Wie de jeugd heeft, heeft de
toekomst. Als dat motto op
Scheepswerf De Delft waar-
heid wordt, zit de toekomst
wel goed. Want de werf biedt
tal van activiteiten voor jonge
bezoekers. In samenwerking
met de SKVR werd in 2005
het project Ketelbinkie opge-
zet. Tegenwoordig heet het
jeugdprogramma 'Kruitloper',
naar de jongens die vroeger
aan boord de kardoezen met
kruit naar de kanons moesten
sjouwen.
Het jeugdprogramma wordt
uitgevoerd door medewerkers
van de werf en activiteiten
vinden daarom alleen op af-
spraak plaats. Er zijn arran-
gementen voor kinderfeestjes,
kinderspeurtochten voor ver-
schillende leeftijdsgroepen,
maar ook programma's voor
bijvoorbeeld schoolbezoeken.
Hoe dat werkt, blijkt als een
school op bezoek komt. Zodra
de leerlingen uit de bus komen,
worden ze stevig gedrild door
de Equipage. Goed in de rij
staan en niet klooien, want dan
zwaait er wat.De achttiende
eeuwse discipline wordt hele
maal uit de kast gehaald. Maar
dan volgt een programma op
de werf, waarbij de leerlingen
onder meer kruiden ruiken,
met blokken hout sjouwen, en
de basisprincipes van het na-
vigeren leren. Heel educatief,
en nog spannend ook! Na twee
uur worden de leerlingen weer
uitgezwaaid, door een equipage
die inmiddels-lang niet meer zo
streng lijkt. Scheepswerf De
Delft is gewoon leuk!