Veranderingen in de zorg
Aanpassingen in de AWBZ vanaf 2009
fe
www.veranderingenindezorg.nl
Wat betekent het voor u?
of bel Postbus 51 0800-8051 (gratis)
5
I
Psychische en sociale
problemen
Eigen bijdrage
I1
i
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Beste lezer,
De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) gaat de komende tijd veranderen.
De grootste aanpassingen zullen gaan om de begeleidirig. Over deze veranderingen
wil ik u op deze pagina informeren,
Verandering van de AWBZ is hard nodig. De AWBZ was oorspronkelijk alleen bedoeld
voor mensen met ernstige beperkingen die lange tijd, vaak levenslang, zorg en on-
dersteuning nodig hebben. In de afgelopen jaren zijn ook zaken in de AWBZ terecht-
gekomen die niet vanzelfsprekend tot die langdurige zorg horen. Denk bijvoorbeeld
aan huiswerkbegeleiding, hulp bij de administratie en hulp bij het boodschappen
doen. Daardoor is de AWBZ erg duur geworden. Zo duur, dat het ten koste gaat van
die mensen waarvoor de AWBZ eigenlijk bedoeld is.
Ik wil weer terug naar die oorsprong van de AWBZ. Daarom zal binnenkort alleen
lemand met een matige of ernstige beperking nog begeleiding uit de AWBZ krijgen.
Ik kan mij voorstellen dat veel mensen er moeite mee hebben als hun begeleiding
daardoor wegvalt of minder wordt. Ze krijgen daarom de tijd om zich erop voor te
bereiden. Het gaat hierbij alleen om de activerende en ondersteunende begeleiding.
Alle andere zorg uit de AWBZ, zoals de verpleging en de persoonlijke verzorging,
blijft volledig beschikbaar.
Ik zie ook dat beeindiging van de AWBZ-begeleiding voor mensen met alleen een
lichte beperking positief uit kan pakken. Door een beroep te doen op de eigen verant-
woordelijkheid is te voorkomen dat iemand afhankelijk wordt van de zorg. Bij lichte
beperkingen blijkt vaak dat ook in de directe omgeving en in sociale netwerken een
oplossing te vinden is voor de begeleiding.
Daarnaast komen er bij de AWBZ ook extra middelen vrij. Bijvoorbeeld voor dagbe-
steding voor gehandicapten en eenpersoonskamers in verpleeghuizen. Deze maat-
regel past bij de verandering van de begeleiding, want met beide maatregelen wil ik
hetzelfde. ervoor zorgen dat de meest kwetsbare mensen in de samenleving ook in
de toekomst voldoende en goede zorg kunnen krijgen.
Jet Bussemaker,
Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Via uw huis-aan-huisblad informeert het ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport u over de komen
de veranderingen in de zorg in 2009. Dit is de tweede
aflevering. Hierin leest u informatie over de aanpas
singen in de ondersteunende en activerende begelei
ding (de pakketmaatregelen) die betaald wordt uit de
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).
De AWBZ-zorg kan ook uit verpleging, verzorging, be-
handeling en verblijf bestaan. Ook daarin gaan dingen
veranderen. Meer informatie daarover is te vinden op
www.veranderingenindezorg.nl.
iff
t
Vanaf 1 januari 2009 krijgen alleen mensen met matige en
ernstige beperkingen op een aantal specifieke onderdelen
nog AWBZ-begeleiding. Het aantal uren begeleiding kan
in bepaalde gevallen minder worden. Daarnaast komt er
een eigen bijdrage voor volwassenen per 1 januari 2010.
Nieuwe indicatie
Het Centrum Indicatiestel-
ling Zorg (CIZ) gaat vanaf 1
januari 2009 alle bestaande
indicaties en nieuwe aan-
vragen voor AWBZ begelei
ding op een andere manier
beoordelen. Dit betekent dat
er in 2009 misschien al iets
verandert in de begeleiding
die u op dit moment krijgt.
Wie een doorlopende indi
catie heeft (dat wil zeggen
een indicatie die niet in 2009
afloopt), krijgt daar eventu-
eel pas vanaf 1 januari 2010
mee te maken.
Het gaat bij die nieuwe be-
oordeling om de ernst (licht,
matig, ernstig) van de beper
kingen op vijf onderdelen:
Sociale redzaamheid (de
regie over het eigen le-
ven)
Bewegen en verplaatsen
(het zelfstandig voortbe-
wegen)
Probleemgedrag (agres-
sief of dwangmatig)
Psychisch functioneren
(denken, concentreren en
waarnemen)
Geheugen- en orientatie-
stoornissen (geheugen en
bewustzijn)
Op die manier krijgen al
leen mensen met matige
of ernstige beperkingen
een indicatie. Dat zijn men-
sen die zonder de AWBZ-
begeleiding de kans lopen
dat ze opgenomen moeten
worden in een instelling, of
ernstig verwaarloosd raken.
In de nieuwe situatie krijgen
mensen geen indicatie voor
begeleiding meer als het al
leen gaat om persoonlijke
verzorging, deelname aan
de maatschappij, hulp bij
het huishouden en psychi-
sche klachten zoals depres-
sie. Bij de indicatie kijkt het
CIZ ook naar het aantal uren
begeleiding dat iemand
krijgt. Voor sommige men-
sen wordt dat minder, voor
anderen blijft het gelijk. Het
gaat hier dus alleen om de
begeleiding; alle andere
zorg in de AWBZ, zoals ver
pleging en verzorging, blijft
volledig beschikbaar.
Mensen die vanwege psy
chische en sociale proble
men recht hadden op be
geleiding, kunnen vanaf 1
januari 2009 bij de gemeen-
ten terecht. Dat zijn mensen
die bijvoorbeeld thuisloos
zijn, psychiatrische proble
men hebben of verslaafd
zijn. De begeleiding van
deze groep wordt verzorgd
door de gemeente. Dat valt
onder de nieuwe Wet maat-
schappelijke ondersteuning
(Wmo).
De laatste verandering is de
invoering van een eigen bij
drage. Vanaf 1 januari 2010
geldt die voor iedere vol-
wassene die AWBZ-begelei
ding krijgt. Voor de andere
delen van de AWBZ gold die
eigen bijdrage al.
De veranderingen van de AWBZ-begeleiding hebben
voor u een van de onderstaande gevolgen:
u krijgt een nieuwe indicatie en er verandert niets
aan de begeleiding;
u krijgt een nieuwe indicatie, waarbij het aantal uren
begeleiding minder wordt;
u krijgt geen nieuwe indicatie en daarom ook geen
AWBZ-begeleiding meer.
Gewenningsperiode
Wie geen nieuwe indicatie voor begeleiding krijgt, kan
het op een andere manier regelen. Bijvoorbeeld door
hulp te zoeken in de naaste omgeving of zelf de bege
leiding in te kopen. Er is al afgesproken dat mensen
daar ondersteuning bij kunnen krijgen van MEE. Men-
sen die hun AWBZ-begeleiding in de loop van 2009
verliezen, krijgen bovendien een gewenningsperiode
van maximaal zes maanden. Zo heeft iedereen ruim de
tijd om zich voorte bereiden op de verandering.