Wat wil je later worden?
MBO'ers kiezen 'BOL' of 'BBL'
Bachelor of Master
Leren en werken op het HBO
maasstad Schoolkeuze
nl, www.kiesjestudie.ril,
Niets is minder waar. A1 in
de tweede klas van het vm-
bo en in de derde klas van
het havo/vwo/gymnasium
moeten leerlingen een pro-
fielkeuze maken, die nodig
is voor hun toekomstige be-
roepsvorming. Het bezoe-
ken van voorlichtingsdagen
is daarbij vaak doorslagge-
vend. Komende maanden
openen vele mbo's, hbo's en
universiteiten hun deuren
om de leerlingen wegwijs
te maken in het gigantische
aanbod.
Voor veel jongeren komt die
vraag eigenlijk te vroeg. Na
amper een jaar het vak eco
nomic, natuur- en scheikun-
de gevolgd te hebben, worden
zij geacht een profielkeuze te
maken die hun studierich-
ting later behoorlijk zal be-
invloeden. Door middel van
profielkeuzelessen, het ma
ken van studiekeuzetestjes
op internet en orienterende
werkbezoeken aan mbo, hbo
en/of wo-opleidingen, kiezen
leerlingen in overleg met hun
schooldecaan halverwege het
schooljaar een profiel.
Meestal krijgen de leerlingen
vanaf havo 4/5, vwo 5/6 en
vmbo-4 een concreter beeld
over een vervolgstudie en
bezoeken dan 00k zelfstan-
dig voorlichtingsdagen. Te-
genwoordig worden die ge-
durende het hele jaar geor-
ganiseerd, zowel voor vroege
als voor late beslissers. Leer
lingen die geen keuze kun-
nen maken kunnen proef-
studeren, workshops volgen
of een dag meelopen met een
student. De school geeft leer
lingen hiervoor vrijstelling.
Ook een bezoek aan de Stu-
diebeurs in de Jaarbeurs van
Utrecht in oktober maakt
deel uit van de beroepsori-
entatie. Hier zijn bijna alle
nationale en internationale
opleidingen vertegenwoor-
digd op het gebied van mbo,
hbo en wo. Studenten maken
leerlingen wegwijs en helpen
hen met het maken van een
afspraak voor een oriente-
rend bezoek. Als je vooraf
bepaalt welke opleidingen je
in ieder geval wilt bezoeken,
houd je nog voldoende tijd
over om je verder te oriente-
ren. De jaarlijkse Skills Mas
ters en Arbeidsmarkt in Ahoy
Rotterdam is het evenement
voor vmbo'ers, mbo'ers en
jonge werkzoekenden om al-
les te weten te komen over
opleidingen, beroepen en ac-
tuele vacatures.
Het bijwonen van voorlich-
tingsevenementen is belang-
rijk. De sfeer, de docenten
en de studenten zijn vaak
doorslaggevend om voor
een bepaalde opleiding te
kiezen. De keuze voor een
studierichting moet de leer-
ling zelf maken. Door het
gigantische aanbod van op
leidingen wordt de keuze wel
steeds moeilijker. Met een
gedegen voorbereiding en
met behulp van gesprekken
met schooldecanen, ouders
en opleidingsinstituten, zal
de keuze voor iedere leerling
langzaam maar zeker helder
worden.
Een bacheloropleiding op het hbo is een be-
roepsvormende opleiding van vier jaar (soms
een verkort traject van drie jaar), waarna je
de titel Bachelor of Arts (BA) ontvangt.
Een bacheloropleiding op de universiteit is
breed, academisch vormend en duurt drie
jaar.
Elke bachelor mag direct of na een aantal ja-
ren een wo-masteropleiding volgen, die een
tot twee jaar duurt. Na het behalen van een
masterdiploma ontvang je de titel Master of
Arts (MA) of Master of Science (MSc). Ove-
rigens worden steeds meer masteropleidin-
gen in het Engels aangeboden. De Neder-
landse titels blijven daarnaast onverkort van
kracht.
Veel leerlingen die nog niet weten wat ze la
ter willen worden, kiezen vaker voor een ge-
nerieke studie, zoals ecohomie en rechten,
dan voor een specialistische opleiding, zoals
techniek en medicijnen. Proefstuderen geeft
leerlingen uit 5/6 vwo de mogelijkheid tij-
dens een of twee dagen kennis te maken met
een studie door een uitgebreid programma
te volgen met cases en opdrachten.
Niveau's en toelatingseisen:
- Assistentenopleiding (duurt 1 tot 2 jaar):
vooropleiding niet noodzakelijk.
- Basisberoepsopleiding (duurt 2 tot 3 jaar):
toelating met vmbo-basis beroepsgerichte
leerweg
- Vakopleiding (duurt 2 tot 4 jaar): toelating
met vmbo- theoretische, gemengde of ka-
derberoepsgerichte leerweg of een over-
gangsbewijs naar 4-havo/vwo.
- Middenkader- of specialistenopleiding
(duurt 3-4 jaar): vooropleiding vmbo-
theoretische, gemengde of kaderberoeps-
gerichte leerweg of een overgangsbewijs
naar 4-havo/vwo.
Leerwegen:
Je kunt kiezen voor leren op school (BOL) of
leren in de praktijk (BBL). Kies je voor een
Beroepsopleidende Leerweg zit je vijf da
gen per week op school en loop je daarnaast
20-40 weken (onbetaald) stage. Je hebt dan
recht op studiefinanciering.
Kies je voor een Beroepsbegeleidende Leer
weg, dan kies je voor de combinatie leren/
werken. Dan werk je vier dagen per week
bij een bedrijf en zit je een dag per week op
school. Je ontvangt een leerling-salaris en
vaak betaalt de werkgever je opleiding. Je
hebt dan geen recht op studiefinanciering.
Een niveau-4 diploma geeft toegang tot het
hbo.
Sectoren:
Opleidingen in de sectoren Zorg en Welzijn,
Techniek en Economie kun je volgen bij een
Regionaal Opleidings Centrum (ROC). Op
leidingen voor de sector landbouw kun je
volgen bij een Algemeen Opleidings Cen
trum (AOC). Daarbij horen ook opleidingen
op het gebied van plant- en dierverzorging,
groene vormgeving, voeding, natuur, re-
creatie en milieubeheer. Er zijn scholen die
zich richten op een branche, zoals bijvoor-
beeld de grafische sector of de scheepvaart
en logistiek.
Alle mbo opleidingen combineren leren op
school met leren in de praktijk. Om een zo
goed mogelijke aansluiting te garanderen op
de arbeidsmarkt onderhouden zij contacten
met het regionale bedrijfsleven, gemeenten
en maatschappelijke organisaties.
Steeds meer leerlingen kiezen voor een
duale leerweg. Voor sommige leerlingen is
deze leerstijl aantrekkelijker dan leren uit
boeken. Een ander voordeel is dat je werk-
ervaring opdoet en daardoor beter voor-
bereid op de arbeidsmarkt komt. Bij duaai
studeren moet je je zowel op de werkplek
als bij de opleiding volledig inzetten. De
studie duurt gemiddeld een half jaar lan-
ger omdat je naast je opleiding bijna een
full time baan hebt. Er zijn verschillende
vormen van duaai onderwijs. Je kunt af-
wisselend een half jaar werken en een half
jaar studeren, na de propedeuse drie dagen
per week werken en twee dagen per week
studeren of een/twee jaar een voltijdstudie
volgen, waarna je twee jaar de duale vari
ant volgt.
De duale leervorm is ook populair bij werk-
nemers op mbo-niveau, die zich willen bij-
scholen tot hbo'er. Als je duaai studeert kun
je in aanmerking komen voor studiefinan
ciering, maar daarbij valt je salaris bij de
werkgever wel onder de bijverdienregeling.
Relevante informatie over dit
onderwerp is te vinden op:
www.studiebeurs.schoolweb.
ill, www.skillsmaster.
studiekeuze123.nl,
www.werkeninhetmbo.nl.
Misschien lijkt de keuze
van een studierichtinq na
het voortqezet onderwijs
noq ver weq.
Met inqanq van 2002/2003 is de bache-
lor-masterstructuur in alle opleidinqen
van het hbo en wetenschappelijk onderwijs
doorqevoerd. De opleidinqen zijn daardoor
internationaal erkend en beter verqelijk-
baar. Alle opleidinqen bestaan teqenwoor-
diq uit een bachelor en een master.
Het Middelbaar Beroeps Onderwijs kent
vier niveau's, twee leerweqen en vier
sectoren.
Ook in het hbo-onderwijs kun je kiezen
voor de combinatie werken en leren. Er
worden al zo'n 550 opleidinqen duaai
aanqeboden. De verdelinq werken/le-
ren verschilt per opleidinq, maar samen
vormen ze een studiebelastinq die over-
eenkomt met een voltijdopleidinq. Duaai
leren is veel meer dan staqe lopen. Je
krijqt een opdracht vanuit school die je
op je werkplek uitvoert. De werkervarinq
die je hierbij opdoet komt teruq in de op
leidinq en bepaalt een qroot deel van de
benodiqde studiepunten.
