Maffia Italie stokt en dat ligt niet aan Berlusconi
De maffia is niet alleen een - ondanks de crisis - goed
draaiende multinational. Het is ook de reden waarom
zelfsjonge, moderne en goed opgeleide Italianen
nooit een stap verder komen in het leven
Napels in cijfers
He Bijnamen
jjs Schietschijf
He De miljonair
MaasstadPers
Woensdag 10 februari 2010
Kail Groothuizen
Ukent ze wel, die
berichten: Itali-
aanse maffiabaas
gearresteerd
Soms zelfs drie
per week. Het
maaktweiniguit,
zo'n arrestatie. Want volgens de Itali-
aanse werkgeversorganisatie Cofeser-
centi floreert de maffia als nooit tevo-
ren. Zo steeg de omzet met 3,7
procenttot 135 miljardeuro; de crisis
deert het misdaadsyndicaat in het ge-
heel niet.
Natuurlijk, 'maffia' is een bulkbe-
grip. Buiten Italie staat het op z'n best
voor de geoliede machine van ge-
heimzinnige codes, foute handel en
grote winsten, overgoten met een
zweem van (film)romantiek, dat 00k
nog. Het is een anonieme grootheid,
het is ver weg, afrekeningen vinden
plaats binnen het criminele circuit,
toeristen hebben nergens last van.
In Italie zelf weten ze wel beter.
Achter de facade van/a do/ce vita, inde
schaduw van het vaak adembene-
mende decor in het ideale vakantie-
land, gaat een bikkelharde samenle-
ving schuil waarin je niets, maar dan
00k niets voor elkaar krijgt als je niet
meebuigt met het wetteloze systeem
van vriendjespolitiek, corruptie en
beschermgelden.
Jonge, modemeengoedopgeleide
Italianen komen geen stap verder in
het leven, en dat is niet eens per se de
schuld van premier Berlusconi. Het is
niet duidelijk of Italie economisch,
politiek en sociaal tot stilstand is ge-
komen door de grote invloed van de
maffia, of dat de maffia er juist zo
groot kon worden doordat een fat-
soenlijke staat ontbreekt. Feit is dat
alles muurvast zit en dat zelfs de
meest ambitieuze Ital ianen niets op-
schieten. Maar erover praten, dat
doen ze niet zo graag: zo gaan die
dingen nu eenmaal.
Matrassenverkoper
Massimo Vivenzopraat wel. Hijtrekt
de voordeur achter zich dicht. De
wallen onder zijn ogen zijn elke dag
dikker. 'Een leven van stront!' Hij is
midden veertig en samen met zijn
vrouw Anna werkt hij sinds zijn acht-
tiende alsverkoper. Eerst van compu-
teronderdelen, toen van pannen en
nu van matrassen. Anna gaat koffie
zetten en zet de pan voor de pasta met
wi tte bonen vast op het vuur. Ze ki j kt
hem met liefhebbende ogen aan.
Massimo ademt gespannen en steekt
de ene na de andere sigaret op. Hij
moetvanAnnaeigenlijkbij het open
raam roken, maar soms vergeet hij
dat en zij laat hem. Op dagen zoals
deze.
Vandaag was weer zo'n dag, met
een paar afspraken in Secondigliano,
waarover de ondergedoken schrijver
Roberto Saviano van het verfilmde
boek Gomorra zo intens berichtte.
Misschien wel Europa's slechtste
wijk, centrum van camorristi, en vol-
ledig terend op de drugshandel.
'Een stel snotneuzen maande me
te stoppen. Zo'n dag, waarop je denkt:
ik vind mijn leven niet leuk meer.'
Het gebeurde in het buurtje dat,
hoe toepasselijk, 'de Derde Wereld'
heet, het centrum van de clan Di Lau-
ro, een van de machtigste families in
Napels.
"Wie ben je? Wat moet je hier? Wat
zit er in je kofferbak?' Dat alles in het
zware dialect van de straat.
'Ik antwoordde dat ik matrassen
verkoper was, en als mensen via Tel-
sell een afspraakbij het bedrijf in Mi-
laan maken, dat ik dan langskom in
mijn Kia. Voor een demonstratie.'
De jongens openden zijn koffer
bak, bevalen Massimo uit te stappen.
Ze fouilleerden hem om te kijken of
hij wapens droeg. Daarna mocht hij
verder.
En, heeft hi j 00k nog iets verkocht?
"Wat denk je? In het appartementen-
complex probeerden ze me te beste-
len. Ik zou ze de matrassen geven en
zij zouden op afbetaling betalen. Na
Werkloosheid
31,9 procent heeft geen baan.
Terwijl hetgemiddelde in Italie
rond de 11 procent ligt.
Jeugdwerkloosheid
50 procent van de jongeren tussen
de 20 en 34 is werkloos.
Armoede
28,3 procent haalt het eind van de
maand met moeite. Gemiddelde in
Italie: 17 procent.
Moorden
65, het laatste jaar waren de helft
van de moorden maffiagerela-
teerd. Ter vergelijking Rome: 39.
Roof
11.173 aangiftes.
Ter vergelijking Rome: 4.246.
een belletje met het hoofdkantoor
bleek dat ze helemaal niets mochten
kopen, diep in de schulden zaten en
overal bedragen hadden openstaan.
Maar ja, zelfs een deurwaarder durft
daar niet langs te gaan.'
Als Massimo geen matrassen ver-
koopt, verdient hij niks. Zo'n drie
dagen per week trekt hij de voordeur
gesloopt achter zich dicht. Zijn buren
vragen vriendelijk: 'lets verkocht?'
'Nee, niks' is veel te vaak het ant-
woord. Massimo wil best, maarkomt
niet uit de impasse die zijn hele va-
derland in de greep houdt.
'Mijn pa heeft me geleerd dat stu-
deren je hier uiteindelijk niet helpt.
Als je geen vriend van een vriend van
een vriend bent van die ene persoon
met politieke macht, of die camor-
rista, dan is het extreem lastig een
goede baan te vinden. Als je niet over
de juiste lijntjes beschikt, wordt je
sollicitatie niet eens in behandeling
genomen. En als je dan al binnen-
komt, zonder iemand te kennen, be-
reid je dan voor op onmogelijke
werkti jden en slechtbetaald werk. Op
mijn achttiende begreep ik dat en
werd ik zelfstandig verkoper. Met
goede overredingskunsten zou ik het
moeten kunnen redden hier, maar ja,
de realiteit is anders.'
Zie hier, het leven van de gewone
burgerman in Napels, de stad die ze
liefhebben en haten. 'Wij Napolita-
nen zijn koppig, we lachen wel erg
veel om de wanorde en de chaos. In
werkelijkheid is het niets anders dan
een masker, waarachter we een groot
verdriet verstoppen
Moederskindjes
Een legaal kamertje was onvindbaar.
Bleek dat in een van de beruchtste
wi jken van het centrum woonruimte
vrij was. In het Quartieri Spagnoli,
ergfolkloristisch, overal waslijnen en
rondcrossende scooters. Ook erg Na-
politaans: onvermurwbare huisba-
zinnen die de hele dag tijd hebben
om in pannen roeren, omdat hun
mannen met duistere zaakjes genoeg
geldbij elkaar verdienen.
Toen Roberta Galeano de kamer
betrok en een huisgenootje een week
later wegging, begreep ze meteen
waar ze aan toe was. De huisbazin
maakte onomwonden duidelijk dat
Roberta de huur van de leegstaande
kamer moesten ophoesten en een
nieuwe huurder moest gaan zoeken
(in hartje zomer, terwijl heel Italie
dan vakantie viert). Anders kon ze
inpakken.
Volkomen
De maffia werkt met bijnamen. Om angst op te
roe pen of de echte naam te doen vergeten.
Berucht zijn: 'de Miljonair'en 'de Katteneter'.
Antonio Carlo D'Onofrio werd 'o mangiavatf (de kat
teneter) genoemd, omdat hij als kleine jongen leerde
schieten door katten als schietschijf te gebruiken.
Paolo Di Lauro wordt '0 millionario' genoemd,
omdat hij tijdens een pokeravond honderden
bankbiljetten uit zijn jaszak liet vallen.
