Achtergrond
OOO
r5 FR0
Brent Spar: keerpunt in het denken over schonere zeeen
Toch niet op...
Ongeluk 1
Ongeluk 2
rs MaasstadPers
10 Woensdag28juli 2010 /V ttTPkT"OT,OHfl S 19
De ontmantelingsproblema-
tiek werd met de perikelen
rond Shells Brent Spar in het
midden van de jaren negentig in een
keerduidelijk.'Toen reesdevraag:
dumpen we de handel in zee, of rui-
men we het netjes op?' zegt Jan
Meek van het Haagse offshorebe-
drijf Heerema. 'De Brent Spar was
een relikwie uit de begintijd van de
oliewinning op de Noordzee', zegt
hij. Hij omschrijft het gevaarte als
een soort grote stalen dobber. 'Die
fungeerde als drijvende opslagtank
waar de geproduceerde olie in werd
gepompt. Het enorme netwerk van
pijpleidingen lag ertoen nogniet',
zegt Meek. 'Dus af en toe kwam er
dan een tanker langs die de olie naar
de kustbracht.'
Met de komst van de pijpleidin
gen en de enorme toename van het
aantal platforms lag het ding daar
plots doelloos rond te dobberen.
Shell had alle opties afgewogen en
besloten het ding leegte maken om
hem ergens diep in zee te dumpen.
Heerema's hefschip Thialf tilt voor de Franse oliemaatschappij Elf een afgedankt platform in een keer uit het water. foto'S: heerema
druppels uit de oliebronnen te per-
sen. Meek: 'We kunnen slimmere
puttenboren, meerputtenboren, ho-
rizontaal boren en de druk meten in
reservoirs om er zo meer olie en gas
'Ze hanteerden de technocratische
aanpak', zegt Meek. 'Ze hadden som-
metjes zitten maken qua kosten en
vervuiling. Hun condusie: dumpen
was goedkoper en nog minder belas-
tend voor het milieu 00k.'
Toen Greenpeace doorkreeg wat
Shell van plan was, volgden wereld-
wijde acties, Shell werd geboycot en
de milieuvoorvechters beweerden
dat er nog heel veel olie in het ge
vaarte was achtergebleven. 'Later
bleek dat ze volledig miszaten, die
hoeveelheid olie was nagenoeg ni
hil', aldus Meek. 'En dat was natuur-
lijk helemaal niet het issue. Het was
veel simpeler. Namelijk een maat-
schappelijk probleem: jij gebruikt
onze aarde en die moet je weer net
jes achterlaten. Wij leren onze kin-
deren toch 00k dat ze geen blikjes op
straat mogen gooien. Het was dus
een kwestie van ruim je je eigen
rommelopofniet?'
En zo kreeg Heerema in 1995 na
een hoop gekrakeel tussen Shell en
Greenpeace de opdracht om de Brent
Sparte ontmantelen. Meek: 'We
hebben dat hele ding in schijven ge-
zaagd en er een kademuur in Noor-
wegen van gemaakt.'
Mede door de Brent Spar-affaire
mogen er op de Noordzee geen olie-
en gasplatformen meergedumpt
worden en werd het in Europa wet-
telijk verplicht ze te ontmantelen.
uit te halen.'
Volgens hem beginnen potentiele
ontmantelingsopdrachten vaak met
een cd-rommetje van de oliemaat
schappij die zijn gepensioneerde
platforms wil laten weghalen. 'Daar
staat alles op', zegt Meek. Tenminste,
hoe het ooit ten tijde van de installa-
tie was. En hopelijkzoveel mogelijk
van de actuele situatie. Die infomatie
is vaak niet volledig meer, dat maakt
ditwerkbijzonder complex. Ditgaat
veel verder dan wat sloperij. Het aan
tal uren dat we nodig hebben om al
les te berekenen en de werkvoorbe-
reiding is ruim 50 procent meer dan
wanneer je zo'n platform installeert.'
Hij omschrijft de olieplatforms als
een soort bouwpakketten, waaraan
in de loop der jaren vaak enorm is ge-
knutseld omdat 00k de omstandig-
heden in het olieveld veranderen. 'Als
we na veertig jaar langskomen, zijn
die dingen vaak tig keer aangepast en
verbouwd. Dat maakt het weghalen
behoorlijklastig.'
Sinds eind jaren zeventig verwi jderde
Heerema al vele tientallen olieplat
forms, maar het blijft volgens Meek
nog steeds ingewikkeld om er een
prijs op te plakken.
'Je kijkt ernaar en je doet het bij
wijzevan spreken voorhonderd mil-
joen dollar', zegt hij. 'Wanneer de
uitvoering dan tachtig mil joen dollar
kost hebben we het mooi gedaan.
Maar het gaat door omstandigheden
00k wel eens de andere kant op: dus
dat het ons ineens 120 miljoen kost.'
Met pensioen
Heerema heeft in de Noordzee net
een heel groot platform van BP weg-
gehaald. En hetbedrijfisnuinNoor-
wegen bezig om voor oliemaatschap-
pij ConocoPhillips een aantal
platforms weg te halen in het Eko-
fisk-veld. Daarnaast jaagt het Haagse
offshorebedrijf momenteel op een
mega-opdracht ten noordoosten van
Schotland. Shell gaat daar in het
Brentfield de vier grote platforms Al
pha, Bravo, Charl ie and Delta wegha
len. Ze pompten er meer dan dertig
jaar - op een waterdiepte van 140
meter - de schatkist van de oliemaat
schappij vol, maar moeten nu met
pensioen.
'Dat is voor Noordzee-begrippen
relatief diep', zegt Meek. 'Ze kijken
nu hoe dat moet en wie dat mogen
gaan doen, dus wij zijn al tijden dmk
aan het rekenen.'
Cordia van Workfox kan in zulk
diep water niet opereren. 'Dat laat ik
aan de Heerema's van deze wereld',
lacht hij. Maar in het ondiepere ge-
deeltevandeNoordzeeziethij hetde
komende jaren helemaal zitten.
'Speciaal voor dit doel zijn we met
een nieuwbouwproject bezig', zegt
hij. 'Dan moet je denken aan een in-
vestering van zo'n 200 miljoen dollar
voor een zelfvarende jack-up met
grote kranen, om tot een waterdiepte
van zeventig meter en wat ingehuur-
de expertise alles zelf te kunnen doen.
Van het dichten van de putten tot vol-
ledige ontmanteling.'
Zijn ogen beginnen te glimmen.
'Zo'n grotere unit zou ergens tussen
de 150.000 en 200.000 dollar per dag
moeten opbrengen.' O
EnCore Oil ontdekte in 2001 voor de Schotse kust een
Oveld met een miljard vaten. Onlangs sloegen ze
opnieuw toe met een veld van 300 miljoen vaten.
Inmaart 1980 stierven op de Noordzee 123
oliewerkers, doordat het drijvende hotelplatform
Alexander L. Kielland kapseisde in een zware storm.
Injulil988kwamen \67 roughnecKsomopde
Noordzee toen het Piper Alpha-productieplatf orm
van Occidental Petroleum ontplofte door een gaslek.
