Cultuur
TERSTALLS
JEUGDJAREN
EERSTE NOMINATES BEKEND
BROOD KRIJGT
ROCKOPERA
KTTunstall was eventjesonvindbaar,naeenflinkedepressie. Met
TigerSuit klimtzeerweeruit. En: eenstukminderstoer dan voorheen.
FILM
RECENSIE
ooo
jjjjj)'
Pop KTTunstall durft kwetsbaar te zijn
Gain berg niet
kapotte krijgen
Biografie
Wie gaan er kalveren?
Verenigde Staten
Schoentje zetten
OH, Yoko
Do it yourself
Jeanne d'Arc kan aan de kant
Arjan Terpstra
ROTTERDAM
Een stevige muzikale identiteitscrisis
hield de Schotse zangeres KTTunstall
de laatste jaren aan de kant. Er moest
een nieuwe plaat komen, maar ze
wist even echt niet meer hoe ze haar
ideeen op een plaat moest krijgen.
'De studio was al niet mijn favoriete
plek, maar ik zag ineens meer dan
normaal op tegen het opnemen van
dingen. Maarzonderplaatgeen tour,
zonder tour geen geld. Hoe moet dat
nu verder, dacht ik.'
De ban werd gebroken met een
nieuwe plaat, Tiger Suit, die vandaag
in de winkel ligt, en een stevige tour-
nee door Noord-Amerika. 'Uiteinde-
lijk ben ik in de studio gezet met pro-
ducente Linda Perry (oud-zangeres
van de 4 Non Blondes - red.en die
heeft de ban gebroken. Zij had door
dat mijn probleem niet lag bij mijn
creativiteit, maar bij het feit dat ik
nogal behaagziek ben. Ik probeer ie-
dereen te vriend te houden: familie,
vrienden, fans. Haar opmerkingen
bleken de sleutel: toen ik dat liet val-
len, kwam ineens de energie weervrij
om muziek te maken omdat dat leuk
is, los van wat iedereen ervan vindt.'
Ze omschrijft de omschakeling als
het afwerpen van een oude huid, 'als
een slang'. Tunstall was altijd al fan
van muzikanten met een opvallende
tweede huid - Bowies Ziggy Stardust,
dat werk - maar zag zichzelf als het
tegenovergestelde daarvan: de zange
res die altijd dicht bij zichzelf stond,
en haar kwetsbaarheden mee het po
dium opnam. 'Daarvan blijktweinig
te kloppen, weet ik nu. In al die jaren
op het podium bouw je als vanzelf
een podiumpersoonlijkheid op. In
mijn geval deed ikstoerderdan ikwas
en had ik een soort harnas aan. Niet
in negatievezin, als een bescherming
tegen de boze buitenwereld, maar als
een Jeanne d'Arc-achtige wapenrus-
ting die me kracht gaf.'
Vrouwelijkheid
'Het gekke is dat ik me veel kwets-
baarder opstel dan eerst, maar me
veel sterker voel. En nu zonder har
nas, maar gewapend met een soort
aardsheid die met de jaren is geko-
men. Ineens voel ik een sterke vrou
welijkheid, zonder dat er een krijgs-
haftige houding bij hoeft. Je hoort
dat ook aan mijn stem: ik focus steeds
minder op precies zingen. Ik praat
meer, als het ware, endaarmeeblijfik
veel dichterbij mezelf.'
In de studio vertaalde het nieuwe
zelfbewustzijn zich in een veel expe-
rimenteler aanpak dan we van Tun
stall gewend zijn. Je kunt haar uitte-
kenen met een akoestische gitaar om
de nek, maar op TigerSuit galmen de
synthesizers. 'Dat ik emotie in een
synth-sound zou vinden, had ik nooit
gedacht. Het lied Difficulty is het emo-
tioneelste lied op de plaat, en staat
stijfvan de synthesizers.'
'Belangri jk is dat dit een dansplaat
is geworden. Ik zocht naar iets pri-
mairs, iets waardoor ik mezelf kon
laten gaan. Tijdens mijn depressie
reisde ik langs ruige gebieden. Ik heb
toen iets oerouds in mezelf gevon-
den, iets primairs, en dat had met
drums te maken. Mijn liefde voor
'Ik zocht naar
iets primairs,
iets waardoor
ik mezelf kon
laten gaan.'
stomping blues en oude folk stuurde
me in de richting van de beat, en de
elektronica in de studio deed de rest.
Ik heb het nieuwe geluid Nature Tech
no genoemd, ook al is dat een beetje
een onzinterm. Maar waar het om
gaat, is dat de energie van de drum-
puls meteen naar je hart gaat. Of je je
voet nu op de dansvloer zet of het stof
bij hetkampvuuromschoffelt: jever-
laat je ego, en krijgt er een veel ster-
kere vorm van jezelf voor terug.' O
DIRKKOPPES
Het maakt eigenlijk niet uit of
je het universum van Arnon
Grunberg in roman-, strip-
of filmversie tot je neemt: zijn inkt-
zwarte humor komt toch wel over.
Het leven is een tranendal, vindt de
New Yorkse Amsterdammer, maar
dat belemmert hem niet - in de stijl
van stadgenoot Woody Allen - die
zwaarmoedigheid lichtvoetigonder
de mensen te brengen.
Regisseur Rudolf van den Berg
kiest in zijn verfilming van Tirza niet
voor de gemakkelijke weg door Gijs
Scholten van Aschat zijn humoristi-
sche kwaliteiten te laten botvieren.
Gijs moet bij het vertolken van zijn
personage Jurgen Hofmeesterde
kelk tot de bodem leegdrinken. Te-
genspeelster Sylvia Hoeks (in de rol
van Jiirgens dochter Tirza) vertelde
vorige week in deze krant dat de re
gisseur Gijs het spelen op de lach
verbood. Niet voor niets legt de film
de nadruk op de zoektocht van Jiir-
gen in Namibie naar zijn verdwenen
dochter, waarbij hij letterlijk in het
zand bijt. Deze zwerftocht wordt
prachtig in beeld gebracht en vormt
de drijvende kracht achter Tirza.
Daarvoor moest iets ingeleverd
worden: het Amsterdamse leventje
van Hofmeester. Hoewel de Neder-
landse scenes om subsidieredenen
in Den Haag werden opgenomen,
ademen deze nog wel Amsterdam-
Zuid. Hofmeestpr wil er de ideale
vader zijn voor zijn hoogbegaafde
dochter en slooft zich voor haar uit
met zelfgemaakte sushi. Maar zijn
maatschappelijke ondergang zien
we niet, terwijl Grunberg die in zijn
boek pijnlijk duidelijk maakt. Hij be-
schrijft hoe Hofmeester op alle vlak-
ken overbodig is geworden. Zijn uit-
geverij stuurt hem vroegtijdig met
pensioen, waarna hij zijn kantoor-
uren op Schiphol slijt, in de hoop dat
zijn dochter niets merkt van zijn
ontslag. Als Tirza dan een vriendje
krijgt, slaan bij hem de stoppen
door. Die dubbele overbodigheid
ontbreekt in de film, wat het karak-
ter van Hofmeester afvlakt.
Gelukkig staat daar het weerga-
loze spel van Scholten van Aschat
tegenover, die in Tirza bewijst dat
hij veel vaker de hoofdrol moet krij
gen in vaderlandse films. O
3 Rudolf van den Berg
Tirza
MaasstadPers
Woensdag2g september20io
De Amsterdamse filmregisseur Eddy
Terstall brengt volgende week zijn
autobiografie met de titel Ik Loop of
ik Vlieg uit. Dat maakte de filmma
ker gisteren bekend. Het boek be-
staat uit een reeks korte verhalen
overTerstallsjeugdjaren in de Jor-
daan, zijn entree in de filmwereld en
zijn werk voor politieke partij PvdA.
Terstall verwierf de laatstejaren
publieke bekendheid met films als
Simon en Vox Populi.
De eerste genomineerden voor de
Gouden Kalveren zijn maandagavond
bekendgemaakt tijdens het Neder-
lands Filmfestival in Utrecht.
Dedocumentaire The Player van
John Appel strijdt in de categorie Bes-
te lange documentaire met de films
Farewell (Ditteke Mensink) en The
Rainbow Warriors ofWaiheke Island
(Suzanne Raes).
In de categorie Beste korte film is
.Daan Bakkers Bukowski de meest in
het oogspringende film. Bakkerwon
eerder dit festival de Filmprijs van de
stad Utrecht voor het beste debuut.
Gisteravond, toen deze krant he-
laas al naar de drukker was, werden
de overige Kalvernominaties bekend
gemaakt. In totaal worden er vrijdag-
avond zeventien beeldjes uitgereikt
tijdens het Gala van de Nederlandse
Film in de Utrechtse Stadsschouw-
burg.
Het Nederlands Filmfestival wordt
morgenavond afgesloten met de film
Son of Babylon van de Iraaks/Neder-
landse regisseur Mohamed Al-Dara-
dji. Meer info: www.depers.nl
12 november gaat in The Catastroph
ic Theatre in Houston Bluefinger in
premiere, een rockopera over het
leven van Herman Brood. Het ver-
haal is gebaseerd op de gelijknami-
ge plaat van Black Francis/Frank
Black, naar een idee van Pixies-bio-
graaf Josh Frank, en focust op
Broods lange carriere als muzikant
en junkie. Adviseurvoorde script-
schrijvers was Koos van Dijk, dertig
jaar lang de manager van Brood.
Animal Collective gaat in de schoenen. De bandleden
zijn druk aan het ontwerpen geslagen met kleding-
merk Keep. Schoenen zijn vanaf maart te koop.
Na een succesvolle show in Brooklyn gaat Yoko Ono
opnieuw het podium op met haar Plastic Ono Band.
Lady Gaga is een van de gasten.
Billie Joe Armstrong, voorman van punkrockband
Green Day, gaat een rol spelen in een
Broadway-musical,American Idiot.
