Economie
Ondergrondse
opslag C02 op
de lange baan
ooo
DILEMMA
Regeerakkoord
Proeven voor opslag
van CO2 worden
zojarenlang
geblokkeerd
Energie Innovatiefbedrijf maakt vervanger van steenkool
Feestvoorde
democratic
He Ruik je niks van
25
He Cramer heeft een baan
He Aftikken
MaasstadPers
Woensdag6oktober20io
Eerst een vergunning voor een
kerncentrale, dan pas C02-opslag,
staat in het regeerakkoord. Maar
komt die kerncentrale er ooit?
lan-Hein Strop
ROTTERDAM
De opvang en ondergrondse opslag
van C02 - een van de meest veelbelo-
vende manieren om emissies terug te
dringen - dreigt nog meer vertraging
op te lopen. Want in het regeerak
koord staat dat opslag pas aan de orde
is als er een vergunning voor een
nieuwe kerncentrale is afgegeven.
Dat gaat nogwel evenduren. Ener-
giebedrijf Delta, deels eigenaar van
de kerncentrale Borsele, heeft wel een
vergunningaanvraag in voorberei-
ding, maar het heeft die nog niet in-
gediend.
De andere belangstellende om een
kerncentrale te bouwen - het Duitse
RWE - is zover nog niet eens. Mocht
de aanvraag toch komen dan heeft de
vergunningverlening nog wel wat
voeten in de aarde: deTweede Kamer
moet die goedkeuren.
Het is twijfelachtig of RWE of Del
ta het voor elkaar krijgt. Er is nog
nooit een kerncentrale gebouwd die
volledig is gefinancierd door private
partijen. Er is tot nu toe altijd over-
- heidssteun nodig geweest in de vorm
van bijvoorbeeld garanties, omdat de
bouw van een kerncentrale altijd met
grote onzekerheden en financiele te-
genvallers is omgeven.
Energieconsultancy Spring Asso
ciates berekende in opdracht van
Greenpeace dat de regering 500 tot
700 miljoen euro aan garanties moet
verstrekken, wil de cent rale er komen.
Het komt erop neer dat de overheid
met belastinggeld het rendement van
private ondernemingen garandeert.
In tijden van straffe bezuinigingen
heeft het nieuwe kabinet dan wel wat
uitteleggen.
Over garanties heeft het kabinet
niets opgenomen in het regeerak
koord. Ondertussen worden proeven
voor de opslag van C02 jarenlang ge
blokkeerd. O
Pionier van groene kolenmijn
Het Nederlandse bedrijf Stramproy
Green maakt 'biokolen' van hout-
resten, als vervanging van steen
kool: een 'wereldprimeur' met grote
potentie.
lan-Hein Strop
STEENWIJK
Een tientonner komt langzaam tot
I stilstand in een dikke laag blubber.
De achterkant zwaait open en de la
ding schuift eruit: duizenden kilo's
houtresten, afkomstiguit Nederland
se bossen. Voor de een is het afval,
voor de ander - het Nederlandse be
drijf StramproyGreen - is het een
waardevolle grondstof voor een po-
tentieel revolutionair product: her-
nieuwbare 'biokolen'.
IJsbrand Galema, drijvende kracht
achter de onderneming, zegt het met
de hand op zijn hart: 'We zijn de eer-
ste en enige ter wereld die dit maakt.'
Na jaren voorbereiding en een inves-
tering van 'enkele tientallen miljoe-
nen' in een fabriek in Steenwijk heeft
hij vorige week zijn eerste kolen gele-
verd aan de Amercentrale van ener-
giebedrijfEssent.
Dit is een mijlpaal die niet onop-
gemerktzal blijven, wanter is nueen
duurzame vervanger - zij het op klei-
ne schaal - van steenkool, de meest
'vervuilende' fossiele brandstof voor
stroomopwekking. En Nederland
loopt voorop. '90 procent van alle
initiatieven op dit gebied komt hier
vandaan', zegt Galema.
Torrefactie
Bij verbranding van biokolen komt
00k C02 vrij, maar het proces wordt
gezien als C02-neutraal, omdat de
koolstofcyclus heel kort is: nieuwe
bomen of planten nemen het broei-
kasgas weer op, waarna die na afzien-
bare tijd weer als grondstof dienen.
De vormingvan steenkool daarente-
gen duurt miljoenen jaren.
In Steenwijk duurt de vorming van
kolen maar een paaruur. De houtres
ten verdwijnen in een afgesloten,
zuurstofloze slurf, waarze verhit wor
den tot 300 graden. Torrefactie' heet
dit proces, en is volgens Galema als
principe al heel oud. 'De indianen
zijn erooit mee begonnen door groe
ne koffiebonen te roosteren.' Wat er
na verhitting uitkomt, is houtskool,
geschikt om te malen en daarna sa-
men te persen tot kolen.
Torrefactie heeft grote voordelen
ten opzichte van de traditionele bio-
massa (houtpallets) die energiecen-
trales gebruiken. Galema somt op: 'Je
vervoert per kubieke meter twee keer
zo veel energie, vanwege de veel ho-
gere energiedichtheid. Dat scheelt de
helft in transportkosten. Bovendien
moet een energiecentrale voor hout-
pellets (gedroogd, gemalen en ver-
volgens samengeperst hout, red.) in-
vesteringen doen in de aanvoerli jn en
technische aanpassingen van de ke-
tel. Dat hoeft met biokool niet, om
dat het dezelfde eigenschappen heeft
als steenkool. Het kan erzo in.'
Een ton biokool is nog wel duur-
derdan een ton steenkool, maarvoor
Essent niettemin aantrekkelijk. Het
energiebedrijf betaalt geen emmisie-
rechten voor het verbranden van bio
kolen en ontvangt er subsidie voor.
'Essent verdient hierop', zegt de groe
ne ondernemer.
Met de installatie in Steenwijk kan
Stramproy 90.000 ton per jaarpro.du-
ceren; een fractie van wat Nederland
jaarlijks verstookt. Met het Neder
landse aanbood van biomassa is nog
wel groei in productie mogelijk, maar
om een serieus deel van de steenkool
te kunnen vervangen is expansie in
het buitenland nodig. 'Naar plekken
waar veel hout is', stelt Galema. "We
zijn in Canada met partijen in ge-
sprek; daarbestaatveel belangstelling
voor wat wij doen.'
Hij is dringend op zoek naar inves-
teerders. Buiten meldt de volgende
vrachtwagen zich alweer aan de
poort. 'Ruikt lekker, dat hout.' O
NATASJAVAN DEN BERG
Volgens peilingen (enja ik
weet het, het zijn 00k palin-
gen) heeft het eerste bijzon-
dere meerderheidskabinet-Rutte 1
de onverdeelde steun van 45 pro-
cent van de Nederlanders. Dat ter-
wijl de partijen die dit kabinet vor-
men, zowel in de Tweede Kamer als
in de peilingen een kleine meerder-
heid hebben. Er zijn zeker bij de CDA-
kiezers redelijk wat mensen die prin-
cipiele moeite hebben met de samen-
werking met de PW. In die zin was
het congres zaterdag een goede af-
spiegeling van wat de kiezers van het
CDA vinden. Het is juist de fractie die
mindergoed representees water
leeft bij kiezers en leden van het CDA.
Maar de fractieieden zijn zonder
lastgekozen. Hoewel, maar enkele
van die leden haalden de kiesdrem-
pel. Alleen Balkenende, Verhagen,
Klink, Bijleveld, De Jager, Atsma en
Uitslag kregen een direct mandaat
van kiezers. De anderen zijn in de Ka
mer beland omdat het CDA-congres
hen geschikt vond voor die plek. De
kiezer had daarover geen oordeel.
Wie moeten zij dus dienen? De CDA-
kiezer of het CDA-congres? Leuke vra-
gen voor achter het bureau. Het zijn
gedachtespinsels die eigenlijk gaan
over de vraag wat democratie bete-
kent. Ik lees in de reacties de afgelo-
pen dagen op het congres van het CDA
allemaal verschillende invuilingen
van die term. De ene keer is het stem-
men bij meerderheid, respecteren van
de minderheid (anders verwordt de
mocratie tot dedictatuur van de
meerderheid), representatieve de
mocratie, vrijheid van volksvertegen-
woordigers, virtuele meerderheden
serieus nemen. En de grap is altijd dat
de gekozen definitie de meping van
die persoon ondersteunt.
Democratie functioneert als
schaamlap. Dat illustreert volgen mij
een van de problemen die veel wes-
terse landen nu hebben. We hebben
geen gedeelde definitie. We geven
democratie niet dezelfde betekenis.
Voor mij betekent het verant-
woordelijkheid nemen voor de poli-
tieke gemeenschap waarvan wij lid
zijn. Ik heb er al vaker over geschre-
ven dat ik van mening ben dat meer
mensen lid moeten worden van een
politieke partij. Nu 1,4 miljoen men-
sen hebben gezien hoe het er aan toe-
gaat op partijcongressen, zijn zij mis-
schien gei'nspireerd om lid te worden.
Je mening vormen, luisteren naar
argumenten van anderen, samen
een visie formuleren en samen een
claim doen op de politieke macht,
dat is wat partijen doen. Ik hoop dat
alle mensen die de moeite hebben
genomen om mee te doen aan polls,
of op internet hun meningte geven,
00k de moeite nemen om lid te wor
den van een partij. Ik denk dat er
veel moet veranderen in dit land, en
aan onze politieke partijen. Maar
dan zou het fijn zijn als meer dan 2
procent van de bevolking lid is. O
Natasja van den Berg is freelance
gespreksleider en schrijver van o.a. het
boek Praktisch Idealisme.
De gemeente Arnhem zoekt een partij die een
fcl systeem kan aanleggen om energie uit het riool te
benutten: 's zomers koelen, 's winters verwarmen.
Demissionair VROM-minister Jacqueline
Cramer is benoemd tot hoogleraar Duurzaam
innoveren aan de Universiteit Utrecht.
Energie wordt vanaf 2013 duurder. Dan gaan we
©volgens het regeerakkoord een opslag betalen op de
energienota voor opwekken van groene stroom.
IJsbrand Galema is trots op zijn biokolen. AVij zijn de eersten en enigen die dit maken.' pepijn van den broeke
