Achtergrond
OOO
De onderzoekscommissie
noemde de reactie van de kerk
arrogant, incompetent, vol van
onbegrip en machtsvertoon,
ontkennend en achterbaks.
ooo
Zwitserland
•fc Malta
9jc Canada
MaasstadPers
Woensdag24november20io
En denk niet dat het bleef bij - hoe ernstig ook-
lichte ontucht. In Belgie heeft een man verteld
hoe hij als 4-jarig jongetje anaal werd verkracht.
Kinderpsychiater Peter Adriaenssens, wiens
commissie 476 klachten onderzocht, zei dat de
verhalen hem 'een maagstomp' hadden be-
zorgd. 'Wie dit gelezen heeft, kan niet volhou-
den dat het alleen om oppervlakkige betastin-
gen ging.'
Soms had het misbruik fatale gevolgen. Adri
aenssens kreeg dertien geval len onder ogen van
zelfmoord die volgens familie te wi jten was aan
het aangedane leed.
Een oud-leerling van de prestigieuze abdij-
school van Zevenkerken, waarop ook kroon-
prins Filip zat, heeft nachtmerries van een 'op-
voeder', zegt hij in De Standaard. Vier jaar lang
- van mijn 12e tot mijn 15e - heeft hij mij mis-
bruikt. Inzijn kantoortje, in mijn chambrette,
inzijn kamer. Zwaar seksueel misbmik was het,
meer details wil ikdaar niet over kwijt. In
sommige periodes zelfs dagelijks.'
Topfiguren
In Belgie ontplofte de boel toen de Brugse bis-
schop Roger Vangheluwe bekende dat hij jaren-
lang zijn neefje had misbruikt. Later lekte ook
nog een geluidsband uit waarop de Belgische
kardinaal Danneels probeert om Vangheluwe
zijn mond te laten houden.
Je kunt dus niet stellen dat het fenomeen
zich beperkt tot de lagere 'rangen'. In Nederland
heeft de Rotterdamse bisschop Ad van Luyn,
die de commissie-Deetman instelde, toegege-
ven dat hij destijds als hoogste bestuurder van
de salesianen van meerdere gevallen van mis
bmik op de hoogte was. Ook oud-bisschop Gij-
sen en kardinaal Simonis worden in verband
gebracht met ontuchtzaken.
Ze mogen vrezen voor hun positie. In het
oerkatholieke Ierland stapten vier aartsbis-
schoppen van Dublin op na een golf van kri-
tiek. Daar publiceerde een commissie onder
leiding van rechter Sean Ryan vorig jaar duizen-
den verhalen van stelselmatige mishandeling
- van fysieke, geestelijke en seksuele aard - tus-
sen de jaren vij ftig en 2004Vooral het optreden
van de kerk moest het ontgelden; dat werd 'ont
kennend, arrogant, uit op verhulling, incompe
tent, vervuld van onbegrip, vol machtsvertoon
en achterbaks' genoemd.
Neem het geval van Father Edmund. Die
misbruikte meisjes van 8 tot 11 jaar in Our La
dy's Hospital for Sick Children. Hij liep tegen
de lamp toen hij foto's van kindervagina's liet
ontwikkelen. Maar de bisschop nam genoegen
met zijn excuus dat hij uit 'anatomische nieuws-
gierigheid' handelde. Edmund zette het mis
bmik meer dan dertig jaar voort. De kerk wist
ervan, maar vond het 'a bit harsh' om hem uit
het ambtte zetten.
De hel
Beschuldigingen zijn lastig na te gaan, zeker als
de dader overleden is. Maar in de Verenigde Sta-
ten, waar de ellende voor het eerst op grote
schaalboven tafel kwam, bleekslechts 1,5 pro-
cent onjuist. Een commissie onder leiding van
John Jay, die mim tienduizend klachten onder
zocht, stelde in 2004 vast dat verreweg de mees-
te op waarheid bemstten. Niettemin werden
maar enkele ontuchtplegers veroordeeld.
Er lopen nog steeds processen. 'De trap naar
de hel.' Zo noemde John Vai uit Delaware on-
langs voor de rechter de treden die hi j als jonge
tje beklom, met knikkende knieen, op weg naar
zijn kwelgeest: priester Frances DeLuca. 'Ik
dacht dat de hel beneden was, maar hij was bo-
ven. Frank deed zieke dingen.'
Lees verder op pagina 20
In Zwitserland zijn zeker zestig claims binnengeko-
men over misbruik tijdens de afgelopen vijftien jaar.
In maart werd in Thurgau een priester gearresteerd.
Drie priesters op het eiland Malta worden beschul-
digd van het seksueel misbruiken van in totaal tien
weeskinderen, in de jaren tachtig en negentig.
De St John's Sunday Expressbrachtin 1989 een
doofpot-affaire aan het licht: meer dan 300 kinderen
waren misbmikt in het weeshuis Mount Cashel.