Achtergrond
ooo
Verenigde Staten Caswinning
Inwoners van hetarme Louisiana word en van de ene op de
andere dagmiljonair. Dankzij het aardgas onder hun erf
22
Kostbaar proces
iHard
sfs Chemische cocktail
MaasstadPers
Woensdag8 december20io
De jackpot onder
drie kilometer rots
Eva Ludemann
o
p zijn nacht-
kastje ligt een
rekenmachine.
Zonder gaat
Chris Leather-
wood tegen-
woordig niet
meer naar bed, anders kan hij niet
slapen. 'Het is zo'n grote', lacht hij
met zijn vette, zuidelijke accent door
de telefoon. 'Met een mega display,
zodat ik de getallen goed kan zien.'
Op de achtergrond gilt zijn vrouw
Barbara. 'Het is je derde Chris, je der-
de!' Hij beaamt het grinnikend.
'That's right, ik heb de afgelopen
maanden al twee van die dingen ver-
sleten. Ik ben een veelgebruiker, ik
wil aldoor weten hoe rijk ik al ben. Ik
droom alleen nog maar van dollars'
Zijn nieuwe leven begon twee jaar
geleden met een roffel op de deur.
Het was ergens in de middag, weet
Leatherwood nog. Er stond een man
op zijn stoep. Of Leatherwood zijn
land wilde leasen, wilde de man we
ten. Of liever: of hij de rechten op de
mineralen onder de oppervlakte van
zijn land wilde leasen. Voor400 dol
lar per hectare, zei de vertegenwoor-
digervan Chesapeake Energy.
De in Converse, Louisiana, gebo-
ren en getogen Leatherwood (70)
deed een snelle rekensom. Niet veel
later had hij een cheque voor 434.000
dollar in handen. 'Heck of a lot of mo
ney' voor een pensionado in een plat-
telandsdorpje in hetverarmdezuiden
van de VS. Maar het kon nog beter,
hoorde hij de volgende dag van zijn
buren. Die hadden met de landman
onderhandeld en waren in een klap
miljonair geworden. Een week later
belde zijn neef Mike die uitgelaten
door de telefoon gilde dat Chesapea
ke Energy net twee miljoen dollar op
zijn bankrekening had overgemaakt.
Het is nog maar het begin van het
dollarfeest. Over vier maanden be-
gint Chesapeake Energy bij Leather-
wood en neef Mike met drillen en als
het goed is, gaat de kassa dan nog veel
harder rinkelen: ze krijgen royalty's
van 20 tot 30 procent op elke kubieke
meter gas die wordt gewonnen. Zo-
lang de boortoren productief blijft,
gemiddeld zo'n zeven jaar.
'It's the gold rush all over again', ver-
zucht Leatherwood gelukzalig. De
goudkoorts is terug, alleen gaat het
dit keer om aardgas. In gigantische
hoeveelheden, zegt Chesapeake
Energy, Amerika's grootste onafhan-
kelijke gasproducent. In de zoge-
noemde Haynesville Shale in het
noordwesten van Louisana zou twee
keerzoveel aardgas zitten als Saoedi-
Arabie olie heeft. Oftewel bijna ne-
gentig triljoen kubieke meter aardgas
- de VS verbruikten vorig jaar 8 tril
joen kubieke meter aardgas. De Hay
nesville Shale zou de VS ruim tien
jaar van energie kunnen voorzien.
Cocktail
Dat het gas er zit, was al lang bekend.
Maar het was te duur om het te ont-
ginnen. Tot oliemaatschappij Hali-
burton zo'n twee jaar geleden een
nieuwe techniek uitvond om het gas
op een minder kostbare manier te
winnen uit de shale, de keiharde, on-
dergrondse rotsformatie. Er wordt
een verticaal boorgat gemaakt. Op
zo'n drieduizend meter diepte maakt
de boor een bocht in een hoek van
negentig graden, waarna horizontaal
verder wordt geboord, ruim ander-
halve kilometer lang. Als het boren is
voltooid, volgt het hydraulic fractu
ring, oftewel hetfracking: metenorme
kracht wordt een cocktail van water,
zand en chemicalien - de fracking
fluid - in de boorschacht gepompt,
waardoor overal in de rotsmassa
haarscheuren ontstaan. Het gas ont-
snapt en wordt opgevangen.
Het gemeentehuisje van het dorp-
je Mansfield, niet ver van Converse,
barst elke dag verder uit zijn voegen.
Steeds meer landmen van steeds meer
energiemaatschappijen verdringen
zich om er het kadaster door te ploe-
gen, op zoek naar mineral rights. 'Het
is een gekkenhuis', zegt manager
Sonny Stone )r lachend. 'De landmen
bieden almaar hogere bedragen om
de documenten te mogen inzien, we
krijgen nu 450 dollar per dag.'
Het aardgas is een zegen voor het
arme Louisana dat nog altijd niet is
hersteld van orkaan Katrina, die New
Orleans vijf jaar geleden ernstig ver-
minkte. En dit voorjaar trof een gi
gantische milieuramp de staat toen
door een fout van oliemaatschappij
BP vlak voor de kust een half miljoen
ton ruwe olie in zee lekte. Louisiana
kan de miljarden die de gasbusiness
opbrengt, goed gebruiken. Vorig jaar
zorgde het gas voor een injectie van
bijna zes miljard dollar in de staat.
Terwijl heel Amerika steeds dieper
wegzakte in de recessie, werden in het
noordwesten van Louisiana 57.000
nieuwe banen gecreeerd. In de regio
verrijzen de komende jaren in totaal
mim tienduizend boortorens, waar
door enkele van de armste gemeen-
ten in heel Amerika in een klap over
een vette bankrekening beschikken.
'Ik heb net weer een Corvette ver-
kocht!', jubelt John Adams door de
telefoon. Het gaat goed metzijnzaak
Auto World aan de hoofdstraat in het
nu keurig aangeharkte dorpje Mans
field. Veel nieuwe shalewnaires, zoals
de slia/e-gasmiljonairs worden ge-
noemd, kopen bij hem het nieuwste
model Buick, Chevrolet of Cadillac.
Champagnekleur is favoriet.
Vijftig meter lopen van Auto World
houdt financieel adviseur Gus Hall
kantoor, dat zijn klantenbestand fiks
heeft zien toenemen. Hall heeft zelf
ook de mineral rights onder zijn grond
geleasd aan Chesapeake. Hoeveel hij
al aan zijn contract heeft verdiend,
wil hij nietzeggen. 'But it's darn much
money, I'll tell you thatl'
De ene landeigenaar krijgt een be
ter contract dan de andere. 'De land
men en de oliemaatschappijen ver-
malen regelmatig inwoners van
Louisiana in hun hebzucht', klaagt
advocaat Walter Johnson in het pro-
vinciehoofdstadje Shreveport. Hij
vertegenwoordigt tientallen landei-
genaren die zich hebben verenigd in
de Haynesville Shale Landowners Asso
ciation om gezamenlijk het hoofd te
bieden aan de gasmaatschappijen.
'Ze stellen contracten op die niet deu-
gen, houden informatie achter en
rekenen hun transportkosten op de
landeigenaren door. Maarbegrijp me
niet verkeerd, de gaswinning is goed,
het helpt ons uit de armoede.'
Aardgas is in de VS altijd heUstief-
broertje geweest van olie en steen-
kool. De olie- en koollobby's hebben
veel politieke invloed, voor aardgas
liep tot nu toe geen Amerikaan warm
Maar door een combinatie van om-
standigheden is gas nu Amerika's
'redding': nieuwe technologieen,
toekomstige tekorten aan grondstof-
fen, massa-import van kostbare olie
en milieuverontreiniging door C02-
uitstoot. Bij gasverbranding komt
bijna de helft minder C02 vrij dan bij
steenkool en olie, en geen lood.
'Dit is het antwoord op Amerika's
energiecrisis', zeggen Chesapeake
Energy en zijn concurrenten. Ameri
ka kan onafhankelijk worden van de
OPEC en hoeft niet langer een mil
jard dollar per dag uit te geven aan de
Het boren van een gasbron in shale duurt ruim een
©maand en kost zo'n 8 miljoen dollar; twee keer zo lang
en zo duur als een traditionele bron.
De rotsformatie van de Haynesville Shale is
Ozeker honderd meter dik en ligt op zo'n drie-
tot vierduizend meter onder de grond.
Acht grote bedrijven hebben He Environmental
Protecion Agency verteld wat in hun fracking fluid
zit. Alleen Haliburton weigert de informatie te geven.