Achtergrond
OOd
Een
zelfvoldane
kliekvan
hoger
opgeleiden
kijktneerop
op'gewone'
Nederlanders,
enminacht
hun onvrede.
ooo
Juf! Juf!
Kunt u dat herformuleren?
Ga jij maar fijn tekenen!
MaasstadPers
Woensdagi2januari20n
De sociale zekerheid is duur en moet
op de schop (daar maken ze zelf toch
geen gebruik van), en de instroom
van niet-westerse immigranten is
'goed voor de economie'.
De groeiende onvrede onder de
lageropgeleiden, over stedelijk ver-
val, criminaliteit, vreemde culturen
en niet te vergeten: over de arrogante
elite zelf, wordt door de opleidingse-
lite het liefst psychologisch geduid
als het rancuneuze gezeur van losers
die de snelle veranderingen in de glo-
baliserende samenleving niet bij
kunnen houden. (Maar wat wil je
ook, met die starre vmbo's die oplei-
den voor een enkel verouderd be-
roepZe weigeren die kritiek, en dan
met name de 'islamofobie', serieus te
nemen. Het gaat om uitingen van
'frustratie' die beantwoord moeten
worden met een beroep op 'toleran-
tie' (de elite heeft toch ook geen last
van allochtonen?) of, zoals het CDA
een tijd heeft geroepen, een Sterke
Leider die de oproerige massa kan
temmen en leiden. Balkenende zou
hij heten. En onder zijn leiding bra-
ken dedijken.
Wie de opkomst van de PW wil
begrijpen, moetopnieuwkijken naar
opleiding. Deopleidingskloofisook
in deTweede Kamerzichtbaargewor-
den. Laagopgeleiden, eenderde van
het electoraat, zijn massaal gegaan
voor nieuw rechts, dus de WD of
PW. De WD maakte enige angstige
momenten mee met het vertrek van
Geert Wilders, maar heeft dankzij
een hard standpunt op het gebied
van immigratie de weg naar het laag-
opgeleide electoraat gevonden.
Eigen partijen
Hoogopgeleiden, ook eenderde, zoe-
ken hun toevlucht in toenemende
mate bij GroenLinksen D66. De elite
heeft daarmee haar eigen partijen: de
helft van de academici in ons land
stemt GroenLinks of D66. Aan de an-
dere kant van het spectrum trekt de
PW onder die groep hooguit drie of
vier procent. Maar onder laagopge
leiden is de PW inmiddels met ge-
mak de grootste partij, terwijl de
'linkse' stemmers daar in hoog tem
po uitsterven.
De resterende groep met een mid-
delbare opleiding heeft op dit mo
ment geen thuis. Ze kiest voor een
van beide extremen - een politiek
midden is er niet meer. De grote
volkspartijen PvdA en CDA, partijen
die nog dateren uit de tijd van de ver-
zuiling en die traditioneel in staat
waren om hoog- en laagopgeleiden
te verbinden door middel van een
overkoepelend geloof of ideologic,
zijn weggevaagd. Beide zwalken
stuurloos rond en politicologen
voorspellen dat ze, wanneer ze op de
'brede' ideologische basis verder
gaan, terug zullen vallen op een ver-
gri jsd kemelectoraat dat goed is voor
hooguit tien zetels.
De kiezer kiest niet meer volgens
zijn geloof, laat staan uit naam van
'solidariteit'. Hij kiest voor zichzelf,
dat wil zeggen, voor de partij van ge-
lijkgestemden, van zijn opleidingsni-
veau.
Slingerbeweging
Gaat het hier om een tijdelijk ver-
schijnsel? Zullen de lageropgeleiden
weer tot rede komen en zal de samen
leving temgkeren naar 'hoe het vroe-
ger was', zoals de elite al jaren stille-
tjes hoopt? In hun studie Farewell to
the Leftist Working Class, uit 2008, we-
zen de Rotterdamse cultuursociolo-
gen Dick Houtman en Peter Achter-
berg er enerzijds op dat de 'ruk naar
rechts' een mondiaal verschijnsel
was, maar volgens hen was er sprake
van een slingerbeweging: zodra er
een economische crisis zou komen,
zouden de laagopgeleiden, uit angst
voorde aantastingvan hun inkomen,
weer naar links bewegen. Maar in
middels zitten we al twee jaar in een
diepe crisis, en de beweging naar
links is uitgebleven.
In de NRC van juni wijt Houtman
dit aan een behoorlijk doorzichtige
move van Geert Wilders: 'Hij is wel-
bewust gaan schuiven, waardoorzijn
partij nu alles heeft wat laagopgelei
den willen: economisch links en cul
tured rechts.' Maar dat kan niet het
hele verhaalzijn. Inmiddels is duide-
li jk dat Wilders wellicht 'economisch
links' kan praten, maar op dat vlak
niets kan bieden. En toch blijven de
kiezers hem trouw. Laagopgeleiden
willen niet alleen gehoord worden,
ze willen niet alleen hun straat en
hun land terug, ze zijn blijkbaarook
bereid daarvoor te betalen.
De PvdA en SP hebben dat niet
door. Die hebben al hun kaarten ge-
zet op de 'onvermijdelijke' sociale
onrust. Maar die onrust zou wel eens
heel goed achterwege kunnen blij
ven. Het lijkt er op dat de sociaal-eco-
nomische thema's hebben afgedaan.
Het gaat niet om de centen. Het elec
toraat is niet gek, ofzieliggefrustreerd
door de globalisering. Het gaat om
hoe Nederland eruit moet zien. Als
de opleidingselite dat niet inziet, gaat
zij harde confrontaties tegemoet. O
Kinderen met een beperktere woordenschat worden
door leerkrachten systematisch 'minder intelligent'
gevonden dan kinderen die veel woorden kennen.
Onlangs stelden psychologen vast dat een veel
gebruikte IQ-test, vanwege de daarin gebruikte taal,
allochtone kinderen 7 IQ-punten te weinig toekent.
Wanneer een leraar enkele kinderen laat merken dat
hij verwacht dat ze slechter zullen presteren,
dandalenhun resultaten ook fors.