26
Actueel
n
o
ooo
'Let minder op wat de Unie
kost vanwege de voordelen'
#Politiek Nederland
verschuiltzichachter
de dijken. Politici
gedragenzichalseen
stel provincialen,met
dePVVvoorop. Deze
houding is schadelijk
voordeNededandse
economieenonze
internationale positie.
Wanneerdringthet
doordatwevan Europa
englobaliseringjuist
profiteren?
Nederland is kernland
Washington rules
Guldennostalgie
MaasstadPers Woensdag 2 februari 2011
Arjan Lejour Econoom bij CPB
Waareen klein land
in kan zijn
Tekst Jan-Hein Strop
Premier Mark Rutte heeft
aangekondigd dat Neder
land zich warm gaat lopen
voor een grote strijd in Eu
ropa. Nietom Europa ster-
ker te maken, maar omdat hij geld
terugwil van Brussel. Vorigeweekwas
de WD-leider b i j de voorzitter van de
Europese Commissie Manuel Barro-
so om daar zijn hand op te houden.
Waarmee duidelijk werd dat het vi-
tale belang van Europa voor Neder-
landse burgers opnieuw is terugge-
bracht tot een ordinaire
begrotingskwestie.
Provincial isme is ook bij andere
partijen zo gewoon geworden dat
verkiezingskandidaten voor de Euro
pese verkiezingen om het hardst roe-
pen dat de macht van Europa vooral
niet mag groeien, of zelfs terugge-
draaid moet worden. Hans van
Baalen, leidervan het WD-smaldeel
in het Europees Parlement, pleit nota
bene voor een halvering van de be-
scheiden EU-begroting.
Van Baalen en Rutte zijn zich er
kennelijk niet van bewust dat Europa
veel meer oplevert dan het kost, en
dat Nederland zonder Europa weinig
te vertellen heeft in de wereld. Dat
heeft niet alleen Barroso tegen onze
jeune premier gezegd ti jdens hun ont-
moeting, allerlei adviezen voor het
buitenlandbeleid van de afgelopen
jaren (zie kader) wijzen in exact de-
zelfde richting.
Bolkestein
Maar Rutte regeerttegenwoordig met 7 fj
de PW, die zich trots verschuilt ach-
ter de dijken, zonder zich te realise- W
ren dat onze welvaart gestoeld is op
watervoorbij die dijken gebeurt. Dat
de grenzen ook weer open moeten Export
voor migranten om de welvaart op Dit was het aandeel van de Ne-
peil te houden, gaat al helemaal voor- derlandse export naar EU-lan-
bij aan de vaandeldragers van het den in 2009. Ook voor de import
provincialisme. Innieteenvandezes is Europa een belangrijkefac-
landen die de Europese Gemeen- tor: 55 procent komtervan-
schap hebben opgericht, bestaat een daan. De import uit China is de
parti j die zich vierkant richt tegen het laatste jaren snel gestegen.
wezen van Europa.
Voordat deze benauwde politiek tot
bloei kwam, waren de symptomen
ervan al zichtbaar. Het begon bij
voormalig WD-leider Frits Bol
kestein met zijn fixatie op externe be-
dreigingen. De immigratiestroom en
Europese integratie zouden een ge-
vaar zijn voor de nationale identiteit
en autonomic. Dit plaveide de weg
voor een virulent euroscepticisme,
waarbij de voordelen van de Unie uit
zicht raakten.
'Rotterdam-effect'
Oud-minister van Financien Gerrit
Zalm (WD) nam het stokje over en
presenteerde Europa jarenlang als
louter een centenkwestie. Daarbij
schrok hij er niet voor terug om het
'Rotterdam-effect' te misbruiken om
valse calculaties te maken over de
'netto afdracht' aan Brussel. Boek-
houder Zalm rekende in de netto-af-
dracht mee wat Rotterdam als grote
haven ontvangt aan douanegelden;
geld waarvan Nederland volgens Eu
ropese verdragen al decennia geen
eigenaar meer is.
Daarna kwam CDA-premier Jan
Peter Balkenende, die al die jaren niet
in staat was om Europa simpel en fiel
der uit te leggen. Maar als Washing
ton om steun kwam vragen voor mi-
fitaire avonturen stond hij als een
kwispelende hond in het Witte Huis
om zijn baasje te gehoorzamen. Vol
vuur zagen we Balkenende het oor-
logszuchtigebeleidverdedigen, alsof
Amerika belangrijker is dan Europa
bij elkaar. Dattekent pas echt de pro-
vinciaal: met heilig ontzag opkijken
naar je grote buurman overzee.
De voedingsbodem voor een anti-
Europese houding is dus zorgvuldig
gekweekt. Daar komt nog iets bij: de
voortgaandeglobalisering, diebanen
voor laaggeschoolden heeft doen ver-
dwijnen en geleid heeft tot de vraag
welke rol de Nederlandse economie
met toenemende concurrentie in de
toekomst moetspelen. De moeizame
integratie van moslimimmigranten
en wat goedkope Poolse arbeiders
deden de rest.
Maar hoeveel angst er ook is voor
een steeds grotere wereld, waarin Ne
derland verhoudingsgewijs krimpt,
de cijfers leren dat de angst voor glo-
balisering niet terecht is. Tot nu toe
profiteren we als een van de meest
open economieen ter wereld van de
toegenomen handel met Azie. Angst
voor banenverlies blijkt nietgegrond,
nu we na de ergste recessie sinds de
jaren dertig de laagste werkloosheid
hebben van alle westerse landen.
Interne markt
Een open economie betekent dat we
sterk afhankelijkzijn van handel met
het buitenland, in het bijzonder met
andere Europese landen. We expor-
teerden in 2009 75 procent van onze
goederen naar EU-landen, de import
bedroeg 55 procent. Het Centraal
Planbureau (CPB) doet al jaren ge-
richt onderzoek naar Nederland in de
internationale economie en consta-
teerde recent nog dat bij uitstek de
'interne markt' - de economische
eenwording van Europa - aan onze
welvaart heeft bijgedragen.
Het CPB becijferde dat het wegne-
men van handelsbelemmeringen in
deperiode 1960tot2005 heeft geleid
tot een inkomen dat 4 tot 6 procent
hoger ligt dan in een situatie zonder
interne markt. Daarmeezijnde voor
delen van de interne markt voor Ne
derland twee keer zo groot als het
Europees gemiddelde, omdat we
zo'n open economie en een door-
voerland zijn. 'We hebben dat al eens
geprobeerd onder de aandacht te
krijgen', zegt internationaal eco
noom Arjan Lejour van het CPB. 'Op
basis van de aanzienlijke voordelen
zeiden we: let minder op wat de Unie
kost. Maar dat heeft weinig gehoor
gekregen.'
Xenofobie
Voor globalisering geldt ook dat we
Europa hard nodig hebben, want Ne
derland is te klein om de spelregels
van dat proces - zoals regels voor in
ternationale handel - te bei'nvloe-
den. Om mee te kunnen komen,
moeten we aansluiten bij de 'Lissa-
bon-strategie' om Europa tot de
meest dynamische kenniseconomie
ter wereld te maken. Daar staat ook
een Nederlandse handtekening on
der. Voor het slagen van de strategic
moet er niet minder, maar meer geld
naar Europa om te investeren in ken-
nis en innovatie, adviseerde de Soci-
aal Economische Raad al drie jaar te
rug. Is het huidige kabinet vergeten
dat het ook een kenniseconomie wil
stimuleren?
Voor xenofobie is in dit verband
geen ruimte meer. Hoe merkwaardig
dit ook klinkt in de oren van PW-lei-
derGeertWilders: de grenzen zullen
weer open moeten. En ja, ook voor
moslims met een diploma. Want de
kenniseconomie wordt bedreigd
door een vervelend probleem: ver-
grijzing, die verregaande gevolgen
heeft voor onze economie. Dat in-
zicht is, zoals blijkt uit het regeer- en
gedoogakkoord, helaas nauwelijks
doorgedrongen.
Door de vergrijzing gaat de ar-
beidsmarkt drastisch veranderen.
Vooral aan hoogopgeleiden gaat een
gebrek ontstaan, laat zo ongeveer ie-
dere voorspelling zien. En laat die
hoogopgeleiden nou cruciaal zijn
voor het in stand houden van deken-
Nederland is een van de zes oprichters van de
Europese Gemeenschap. Met Italie, Duitsland,
Frankrijk, Belgie en Luxemburg.
Uit pas gelekte geheime diplomatenpost
blijkt dat Nederland de VS steunt
in veel meer dan alleen oorlogen.
De PVV wil de gulden terug. Dat uittreding uit de
gemeenschappelijke munt peperduur is,
is nog niet tot Wilders doorgedrongen.
