33
14
Actueel
G
'Sommigen slapen, het debat verzandt'
't Politiek primaat ligt
aan de overkant.
#Eerste Kamer Hetzijn rare verkiezingen vandaag. Een beetje verwachtingsmanagementaan de hand van vieraannamen.
OO0
Gedicht
Dierenliefde
Like a boss
Zieiepieten
Elske ter Veld Oud-senator voor de PvdA
Na het stemmen weten we nog niks
MaasstadPers Woensdag 2 maart 2011
Kustaw Bessems
Deri Haag
V
Ha fijn! Na vandaag weten we of
het kabinet kan rekenen op een
meerderheid in de Eerste Kamer.
Misschien. Als of rechts of links over-
tuigend wint. Maar het kan ook heel
goed dat we nog helemaal niks we
ten. Wij kiezen vandaag de leden van
de Provinciale Staten en die kiezen
op 23 mei de leden van de Eerste Ka
mer. Provincies met veel inwoners
hebben daarbij meer te zeggen dan
dunbevolkte provincies.
Dat klinkt nog vrij simpel. Maar
als de uitslag erom spant - de laatste
peilingen wijzen op een fotofinish -
kan er een heel gepuzzel ontstaan
met restzetels en strategisch stemmen
door Statenleden.
Lukt het bijvoorbeeld coalitiepar-
tijen onderling of oppositiepartijen
onderl ing elkaar aan een extra zetel te
helpen? Dat kan. En stemmen alle
Statenleden wel trouwzoals de partij-
top hen opdraagt? Neem CDA'ers die
niets zien in de politieke samenwer-
king met de PW. De vorige keer ver-
loor GroenLinks een vierde zetel in
de Eerste Kamer omdat een Noord-
Hollands Statenlid van de partij ex-
pres ongeldig stemde. Zo'n actie kan
nu cruciaal zijn. En wat doen de pro
vinciale partijen? Stemmen die voor
de Onafhankelijke Senaats Fractie of
verpatsen ze hun stem in ruil voor
een politieke gunst aan een landelij-
ke partij?
Het maakt misschien ook niet uit,
want de Eerste Kamer is toch niet
zo politiek.
Mwah. Dat imago is vrij nieuw. Het is
gecultiveerd door PvdA'er Herman
Tjeenk Willink, tegenwoordig vice-
voorzitter van de Raad van State. Als
voorzitter van de Eerste Kamer ha-
merde hij er in de jaren negentig op
dat de senaat wetsvoorstellen vooral
beoordeelde op kwaliteit en uitvoer-
baarheid en toetste aan de Grondwet
en internationale verdragen.
Maar dat was ook een beetje een
trucje omdat links destijds - onder
de eerste, flink bezuinigende kabi-
netten-Lubbers - politiek niet zo veel
klaarspeelde. Door politiek een beet
je te vermommen werden die kansen
beter. Tjeenk Willink was bovendien
bang - toen al - dat de democratische
rechtsstaat in de Tweede Kamer niet
veilig was en wilde een buffer opwer-
pen. Maar vlak voor de periode-
Tjeenk Willink had de Eerste Kamer
zich nog juist behoorlijk politiek-ac-
tivistisch opgesteld.
Dat politieke zit dan zeker in die
spectaculaire nachten die we ken-'
nen, waarna ministers of hele ka-
binetten vallen?
Dat beeld wordt ook weer wat over-
dreven. Het is vooral ingegeven door
De PvdA-fractie in de Eerste Ka
mer begint elke vergadering met
een gedicht. Meestal bestaand
(Wilmink, Gerhardt, Vestdijk)
maar Elske ter Veld - lid van 1995
tot 2003 - klom ooit zelf in de pen
en typeerde de senaat.
Hetgeluidgedempt, dikke tapij-
ten
Op de vloeren hang end aan de
wand.
't Gesproken woord haalt bijna
nooitdekrant.
Valt dat de jou ma listen te verwij-
ten?
Senatoren bespreken wetten voor
de nacht vanVanThijn (2005), toen
de Kamer invoering van de gekozen
burgemeestertegenhield en de nacht
van Wiegel (1999) toen het referen
dum sneuvelde. Beide keren ging het
om grondwetswijzigingen die een
tweederde meerderheid in de Eerste
Kamer vereisen. Op zo'n moment
kan een klein clubje ineens veel.
ons land.
Rechtmatigheid, uitvoerbaarheid
en
Mogelijke incompatibiliteiten.
Sommigen slapen, het debat ver
zandt.
Wel verschil maarnauwelijks
strijd en
Gebruikte ikmijn verstand
Zou ik de wet nu willen smijten
In hoog staatscolleges prullen-
mand.
Maar't kan niet, 'tzou de coalitie
splijten
En't politiek primaat ligt aan de
overkant.
Verder worden er elke kabinetsperi-
ode maar een handvol wetsvoorstel
len verworpen en meestal niet de
spannendste. Het politieke van de
Eerste Kamer zit'm juist in het feit dat
bijna altijd de wensen van de partij-
genoten in de Tweede Kamer worden
gevolgd. En omdat de samenstelling
van de twee kamers de laatste decen-
nia veel op elkaar heeft geleken, heb
ben kabinetten er weinig problemen
gehad.
Dat wordt anders als de oppositie
een meerderheid haalt, dan zit het
kabinet in de problemen.
Dat moeten we nog zien, het is on-
ontgonnen gebied. Het is ook de
vraag hoe partijen zich, als puntje bi j
paaltje komt, zullen opstellen. De
kleine orthodox-christelijke SGP zal
iets terug willen voor steun, maar
staat positief tegenover het kabinet.
Pensioenpartij 50plus verleent mis
schien steun in mil voor een hogere
AOW-uitkering. D66 en Christen-
Uni'e zijn kritisch, maar zullen ook
niet alles op alles zetten om het kabi
net weg te krijgen.
Als de Eerste Kamer wel een totale
blokkade opwerpt, komt deze in con
flict met de Tweede Kamer. En die is
wel rechtstreeks gekozen. Daarmee
zou de senaat zijn eigen legitimiteit
wel eens ter discussie kunnen stel-
len.
Waarschijnlijker, als de coalitie
het in de Eerste Kamer niet redt: meer
politieke strijd in de zachte banken
op hoogpolige tapijten, maar geen
volledige impasse.
Voor dit stuk is mede gebruik gemaakt
van het werk van Bert van den Braak
van het Parlementair Documentatie-
centrum Universiteit Leiden.
HetNederlandseechtpaardatLibie nietwilde
verlaten zonder hun zestien katten en twee hon-
den mag het land nutoch verlaten voor €3.500.
Uit Nederlands onderzoek blijkt dat degene die
het meeste geld in het laatje brengt toch de baas
in het gezin is en de meeste beslissingen neemt.
Ja, meeren meermannen raken
gedeprimeerd doordat vrouwliefde kostwinner
van het gezin is. Het is ook nooit goed.
WD-senator Hans Wiegel in 1999, toen de Eerste Kamer nog hordes journalisten trok. Hij had tegen het referendumvoorstel van het kabinet Kok II (PvdA, WD, D66) gestemd. anp
