Over dat ontwerp is binnen de her
vormde gemeente destijds echter heel
wat af gediscussieerd. Vanwege de kosten
moesten de oorspronkelijke plannen
worden aangepast. Het eerste voorne
men van Bakema om kerk en zalen
gelijkvloers onder te brengen, kon van
wege de hoge grondkosten geen door
gang vinden. De keuze werd gemaakt
voor een gebouw met twee verdiepin
gen, zij het dat de ligging tegen de hel
ling van de Vlaardingerdijk goed werd
benut met een grote praktische bruik
baarheid van de benedenzalen.
Onontkoombaar nadeel was echter dat
er zowel vanuit het exterieur als interi
eur trappen moesten komen. Voor oude
ren en gehandicapten werd dat een toe
nemende last, die gedeeltelijk verholpen
werd door een stoellift en het bevestigen
van leuningen aan de buitentrap.
Door alle commotie over de ontwerpen
werd de plaats voor het orgel glad ver
geten. Prof van den Broek ging hieraan
in zijn toespraak bij de overdracht van
het gebouw gemakshalve voorbij, maar
door de gemeente werd dit als een pijn
lijk gemis ervaren. Later is toch een
orgel gekocht; dat van de tot sloop
gedoemde Gereformeerde Kerk in Oud
Mathenesse. Dit orgel is momenteel
hard aan vervanging toe.
Dominee de Lang ervaart de
Opstandingskerk als een kerk die zich
als het ware keert tegen z'n voorganger.
Deze staat op een hoge kansel, die ook
nog eens op een verhoging staat, terwijl
de gemeente hiervan verwijderd zit. Zo
wordt er afstand geschapen tussen de
predikant en zijn gemeente. Een ander
nadeel is dat de liturgische elementen
vastliggen: de avondmaalstafel en het
doopvont rusten op betonnen sokkels.
Deze kunnen dus niet worden ver
plaatst. Ook hier wordt een onwenselij
ke afstand geschapen doordat beide
eveneens op de verhoging zijn aange
bracht. In het artikel over de
Opstandingskerk werd hervormd
Nederland al attent gemaakt op deze
fout met te zeggen; 'zodat deze tafel ter
nauwernood gebruikt zal kunnen worden bij
de daadwerkelijke viering van het Heilig
Avondmaal. Toen ik (ds. Overbosch) de
kerk bezocht, trof ik de koster in de weer met
het versjouwen van banken en het opstellen
van....en andere tafel. Men heft zich blijk
baar te weinig gerealiseerd, wat men met de
sacramentsbediening nu eigenlijk wilde en
wat men er precies van verwachtte'Ook nu
nog viert men daarom het Heilig
Avondmaal aan een op de begane grond
geplaatste tafel.
De tand des tijds heeft aan het gebouw
geknaagd en dat is goed te zien.
Oorspronkelijk was de akoestiek voor
treffelijk. De voorganger kon bijna zon
der microfoon spreken. Waarschijnlijk
door de uitdroging van het plafond ver
wordt het geluid thans tot holle en doffe
klanken.
Op het ogenblik wordt de kerk ook
geteisterd door betonrot, die mede ver
oorzaakt wordt door constructiefouten
die bij de bouw gemaakt zijn. Ook het
mooie kruis dat buiten de kerk staat en
goed te zien is van binnenuit de kerk, is
aangetast door de tand des tijds. Ooit
was het kruis bekleed met Italiaanse
steentjes, die er echter af gegaan zijn of
verweerd. Daarom is het kruis nu don
ker geverfd. Dit haalt het echter niet bij
de oorspronkelijke staat. Doordat er
regelmatig ruiten worden ingegooid
(een hopeloos gevecht vanwege de
geringe sociale controle) is er gewapend
glas aangebracht. Dit is een weinig fraaie
oplossing en doet afbreuk aan de open
heid.
Deze litanie die zeker niet volledig is,
maakt het noodzakelijk dat grote inves
teringen gedaan zullen moeten worden,
wil het gebouw weer in goede staat
gebracht worden. Voor het allernoodza
kelijkste meent De Lang dat al twee
honderdduizend gulden nodig zal zijn.
Dit, zo benadrukt hij, gaat de draag
kracht van de hervormde gemeente te
boven. Het aantal kerkgangers is dras
tisch teruggelopen. De kerkzaal, die wel
zeshonderd bezoekers kan herbergen,
herbergt op de zondagochtend gemid
deld zo'n honderd bezoekers en door de
Ooit was het
kruis bekleed
met Italiaanse
steentjes, die
er echter af
gegaan zijn of
verweerd.
sterke vergrijzing zal dit aantal waar
schijnlijk nog verder teruglopen. Een
speciaal daartoe ingestelde commissie
heeft de mogelijke ontwikkelingen in
hervormd Schiedam onderzocht. Eén
van de beleidsaanbevelingen waartoe
deze commissie kwam, is om de
Opstandingskerk te sluiten. Financieel is
het beheer van de kerk domweg niet
meer op te brengen. Alle diensten zullen
geconcentreerd worden in de Grote
Kerk. Dominee de Lang
onderschrijft deze conclusies, al is het
met pijn in z'n hart. Ook hij is inmid
dels doordrongen van de grote emotio
nele waarde van deze kerk voor vele
mensen van wie de levensgeschiedenis
vergroeid is met dit opmerkelijke
gebouw. Het is te hopen dat de kerk
een passende bestemming zal krijgen in
de godsdienstige, sociale of culturele
sfeer. Dit is echter bepaald niet zeker,
maar ook de burgerlijke gemeente beseft
de monumentale waarde van dit monu
ment van het nieuwe bouwen en heeft
er zelfs het metrotracé voor aangepast.
Hoe het ook zij: in alle voorlopigheid is
de laatste dienst nu gepland op zondag 1
september 1996. Als de verwarming het
ten minste houdt van de winter. Anders
valt het doek al eerder. Waardig zal het
afscheid in ieder geval wel worden.
Daarvoor heeft de kerk voor te velen te
veel betekend
33 Musis
