HEILIGEN ZIJN
ALS GLAS IN LOOD
61 Musis
We krijgen hier wel eens mensen aan de deur van de Add WsgGnaST
kerk,' zegt pastoor P.M.Vismans, 'die van heel ver
weg, op zoek naar Liduina's oorsprong, in
Schiedam terecht zijn gekomen. Het blijkt dan dat
de verering van Sint Liduina over de hele wereld is
verspreid. Dat komt, denk ik, omdat Schiedam altijd een tame
lijk roomse stad is geweest met heel veel priesterroepingen
waaruit nogal wat missionarissen zijn voortgekomen. Door
hen is de naam van Liduina ook in Afrika en Azië bekend
geworden, met het gevolg dat er in de huidige Derde Wereld
nog steeds meisjes naar Liduina worden vernoemd. Zo werkt
er bij voorbeeld nu diep in Tanzania een zwarte zuster met de
naam Liduina. Met de opbrengst van de jaarlijkse Vastenactie
heeft onze parochie eens een keer iets voor haar kunnen doen,
net als eerder voor het Liduinakerkje dat we ergens in
Indonesië hadden ontdekt.'
De kerk van Sint Liduina en Onze Lieve Vrouwe Rozenkrans
aan de Singel toont al vele jaren met bepaald als een godshuis
dat wel een omweg waard is. Het gebouw heeft een grauwe
uitstraling, de omgeving is rommelig en binnen is meer dan de
helft van het middenschip met zeildoek afgedekt. Maar al die
armetierigheid strekt uiteindelijk ten goede; het duidt erop dat
er zowel buiten, binnen als onderaards flink wordt gewerkt aan
verbetering en verfraaiing van de Singelkerk.
Want adeldom verplicht: sinds 1990 is de Singelkerk een basi
liek. Dat is een eretitel voor kerken die een bijzondere ver
bondenheid hebben met de hoofdbasiliek van de rooms-
katholieke kerk: de Sint Jan van Lateranen in Rome, bis
schopskerk van de Paus. De bekendmaking van het voor
rooms-katholiek Schiedam heuglijke decreet viel in 1990
nagenoeg samen met de honderdste verjaardag van de
pauselijke toestemming om Liduina als heilige te vereren.
Men is in Rome bij de Congregatie voor de Geloofsleer en
de Sacramenten erg zuinig met de titel van basiliek; er moet
dus een zeer bepaalde reden voor zijn om hem te verlenen;
aldus pastoor Vismans. 'In ons geval hebben we de bouwstijl
van onze kerk aangevoerd, de neo-gotiek die nog geheel intact
is. Het tweede argument was de ouderdom van de kerk en het
derde argument, maar tevens het voornaamste, was dat we de
bedevaartskerk van Sint Liduina zijn met wie we bovendien
een heilige van eigen grond hebben. Want dat is toch bijzon
der bij een heilige: de onze, Liduina, is in Schiedam geboren,
gestorven en begraven. En ze ging naar een kerk waar we van
de Singelkerk uit nu nog steeds naar kunnen kijken, zo dicht
bij staat de Grote Kerk.'
De kerk van Onze LieveVrouwe Rozenkrans is tussen 1878
en 1881 gebouwd naar tekeningen van architect E.J. Margry.
Pastoor Vismans werd de nieuwe zielenherder van de parochie
toen de Singelkerk honderd jaar in gebruik was. In de vijftien
jaar die sindsdien zijn verstreken is er nauwelijks een dag
voorbij gegaan waarin de pastoor het niet op enig moment
van de dag over de restauratie van zijn kerk had. Bij zijn komst
in 1981 moest pastoor Vismans constateren dat vooral de fun
dering in erbarmelijke staat verkeerde waardoor de kerk zich
zelf langzaam van haar eigen grondvesten aan het schuiven
was. Bepaalde stadsvernieuwers kwam dat verval eigenlijk wel
goed uit want op hun tekeningen van het nieuwe stedelijke
hart van Schiedam stond de kerk lelijk in de weg.
Maar de Singelkerk heeft de afgelopen jaren alle bouwplannen
voor haar naaste omgeving overleefd en verwierf er zelfs een
niet onaanzienlijke plaats in.Vandaar de voortvarendheid waar
mee nu aan het herstel wordt gewerkt. Dankzij subsidies van
rijk, gemeente en bisdom, schenkingen, legaten en de
opbrengst van collectes is er een flinke pot waaruit de kostbare
werkzaamheden kunnen worden bekostigd. In augustus 1994
is het herstel van de fundering begonnen en de verwachting is
dat de totale restauratie in 1999 voltooid zal zijn.
Als pastoor Vismans vertelt over het omvangrijke karwei dat
nog verricht moet worden, verheft hij opeens zijn stem van
wege gesnerp en gedreun dat uit de kerk tot de pastorie door
dringt. Ergens beneden de kerkvloer wordt pneumatisch een
klus geklaard en in de voorkamer van de pastorie beginnen
aan een muur twee naast elkaar hangende schilderijen door
het onderaards geweld te bibberen. Zo lijkt het also! de ernsti
ge man op het ene en de evenmin vrolijk kijkende vrouw op
het andere paneel een beetje tot leven komen. Het zijn de
heer en mevrouw Van de Burg, een kinderloos boerenechtpaar
van over de Schie, dat in de vorige eeuw de grond schonk
waarop de Singelkerk kon worden gebouwd. Later hebben ze
tevens het geld voor de toren gefourneerd en toen de kerk
zijn voltooiing naderde schonk het godvruchtige echtpaar Van
de Burg ook nog eens de preekstoel en de Kruiswegstatie.
Tot de overige wandversiering van de ruime pastoriekamer
hoort het nogal naturalistische schilderij waarop paus Leo de
Dertiende in de Sint Pieterskerk in Rome een delegatie uit
Schiedam ontvangt. De groep vrome Schiedammers wordt
aangevoerd door de knielende pastoor Van Leeuwen die de
paus een aantal getuigenissen aanreikt. Daaruit blijkt dat
Liduina sinds onheuglijke tijden als heilige wordt vereerd en
dat de bisschop van Utrecht in die verering heeft toege
stemd.
Paus Leo heeft na het klemmende beroep van de Schiedamse
delegatie in 1890 een bul verstrekt waarmee hij de bede
honoreert en zijn toestemming geeft dat het meisje uit mid-
