Kuifje in
Afrika
Hans van der Sloot
■BH! SI
133 Musis
Zomaar een foto: twee
Zuidafrikaanse Boerensoldaten in
1899. De geweren in de aanslag,
het kampvuur zopas gedoofd en
opvallend op de voorgrond de
jeneverkruik met een overbekend etiket,
waarop schuin de letters 'Bols'.
Natuurlijk werd in Transvaal
Nederlandse jenever gedronken. Waar
ter wereld niet. De Nederlandse afstam
ming van de Zuidafrikaanders had daar
mee minder te maken dan de wereld
wijde verspreiding van de Nederlandse -
meest Schiedamse en Delfshavense -
jenever. Hoewel de exportpositie van
jenever op het eind van de negentiende
eeuw al danig was aangetast in vergelij
king met vijftig jaar daarvoor, restten bij
het aanbreken van de twintigste eeuw
nog belangrijke afzetmarkten, waarvan
de Afrikaanse landen zeker niet de min
ste waren.
De Nederlandse exportdistilleerderijen
hadden daarbij overigens minder te
duchten van produktconcurrentie dan
van politieke en protectionistische
maatregelen die in 1914 uitmondden in
de 'Geneva and Gin ordinance' die op
initiatief van de Britse Lady Astor door
het Britse Lagerhuis werd aangenomen
en bepaalde dat de import van sterke
drank in de Britse koloniën elk jaar met
tien procent moest worden verminderd
en de verordening dat invoer alleen was
toegestaan wanneer de jenever verge
zeld ging van het zogenaamde pots till—
certificate. Dit verklaarde dat het pro-
dukt was verkregen uit een viervoudige
distillatie.
Dat laatste was niet zozeer een probleem
voor de Nederlandse exportdistillateurs.
In tegenstelling tot het merendeel van
hun collega's die op de binnenlandse
markt opereerden hielden zij vast aan de
traditionele produktiemethode waarin
moutwijn de voornaamste grondstof
was. En deze werd gewoontegetrouw
verkregen in drievoudige distillatie,
waarmee voor driekwart aan de voor
waarden van het potstill-certificate was
voldaan.
Het eerste daarentegen vormde een
bron van toenemende zorg. Het afkon
digen van een verordening die de export
stelselmatig naar beneden moest brengen
was een ernstiger zaak, al bleek in de
praktijk al spoedig dat de Geneva and
Gin Ordinance een weinig effectieve
manier was om de alcoholconsumptie in
de uithoeken van het Britse
Gemenebest onder controle te krijgen.
De produktconcurrentie stelde in het
begin van de twintigste eeuw al even
min veel voor. Schotse whisky stond
nog maar aan het begin van wat later
