2
r - - - - -
De belofte van (inmiddels
'sint') Liduina is gelovig
Schiedam in de oren blijven
klinken. Het andere gevolg
van de stadsbrand sprak
minder tot de verbeelding. En dat ter
wijl deze verordening vóór de tweede
helft van de vijftiende eeuw gedaan
uniek mag worden genoemd. Hiermee
plaatste het alleszins bescheiden stadje
aan de Maas, zich in de rij van veel
In feite haakte het college van bur
gemeester en wethouders in op
een eeuwenoude traditie toen het
kort na de brand waarin de molen
De Walvisch in vlammen opging,
voorstelde om het monumentaal
bezit door brandpreventieve maat
regelen te beschermen. Of het er
ooit van zal komen dat er een ver
ordening komt die brandmeld- en
brandblusinstallaties, danwel dat
er een subsidieregeling op dit
gebied komt, is nog lang niet aan
de orde. Hoewel het niet de eerste
keer zou zijn, wanneer Schiedam
met de schrik van het vuur nog in
de benen, komt met een plaatselij
ke maatregel die de stad in de lan
delijke kopgroep brengt.
De aanleiding tot de eerste stede
lijke brandpreventieve maatregel
was de grote stadsbrand van 1428.
Deze leidde tot de belofte van de
toen nog levende maagd Liduina
dat zij bij voorspraak Schiedam tot
in de eeuwigheid voor een derge
lijke ramp zou behoeden en tot de
stedelijke beschikking dat alle hui
zen in het hart van Schiedam,
namelijk het grootste gedeelte van
de Hoogstraat, Dam en Boterstraat
voortaan van harde daken moes
ten zijn voorzien.
voornamere steden als Dordrecht, Utrecht
en Kampen, waar een dergelijk besluit al
eerder was genomen.
De verplichting om voortaan alleen harde
daken toe te staan markeert een belang
rijk moment in de ontwikkeling van lan
delijke gemeenschap naar een stedelijk
patroon, het moment namelijk waarna
niets anders dan de 'stedelijk' gebouwde
constructie zal worden toegestaan.
Dat dit inderdaad het geval was blijkt uit
een verordening uit 1563 waarin werd
bepaald dat 'van nu voordaen, wat huijsen
men binnen deser steede van nieuwe
optimmert, ghemaeckt sullen werden
vóór ende achter met een steene ghevel,
mitsgaeders aen weerszijde ghemuijrt en
ghedeckt met hardt dack'. In alle eenvoud
is dit een 'bouwverordening' van grote
betekenis.Vooral als men in aanmerking
neemt dat deze beslissing bijna haaks
stond op de aard van het stadje, waar zich
binnen stadsmuren nog tientallen boeren
huisvestingen bestonden. Ook voor deze
werd nergens een uitzondering gemaakt.
Alweer een koploper was Schiedam met
de aanschaf van de eerste brandspuit van
Jan van der Heyden in het derde kwart
van de zeventiende eeuw. Ook hier speel
de de herinnering aan de brand die in
1604 het stadhuis in de as legde een rol.
En, en passant nam men in 1682 ook het
besluit om de stad te voorzien van een
straatverlichting volgens ontwerp van
dezelfde Van der Heyden. Met dit nieuw
tje had Amsterdam in 1676 een wereld
primeur gehad en mocht Schiedam zich -
voor wereldsteden als Londen en Parijs-
zich rekenen tot de eerste vijf steden met
een echte, deugdelijke en onder alle
omstandigheden goed functionerende
115,5 - - Jlï".
De Ridderikhoff groep
Musis 232
