267 Musis
bezoekers van het Passage theater zijn
goed geïnformeerd omtrent de ontwik
kelingen. Het publiek zal terugkeren
zodra rond de opening van het nieuwe
theater op het Stadserf een aantal goede
voorstellingen wordt gepresenteerd.'
De interim managing director van de
Stichting Schiedamse Theaters, Deborah
Lens, kent naar aanleiding van de slui
ting twee theorieën: 'Een aantal mensen
verwachtte dat met de sluiting van het
Passage theater de bezoekers onmiddel
lijk hun weg zouden vinden naar theater
de Teerstoof. Anderen, mijzelf incluis,
hadden als motto 'onbekend maakt
onbemind'. De Teerstoof was niet zo
bekend bij de inwoners van Schiedam.'
Dat was ook merkbaar aan de bezoek
cijfers. Lens: 'Alleen door veel aandacht
te besteden aan de promotie van de
Teerstoof zagen we langzaamaan de
bezoekerscijfers stijgen. Dat ging niet
van de ene op de andere dag. De aan
dacht voor de Teerstoof moest worden
opgebouwd.'
Nu lag dit niet geheel en al aan het
Schiedamse publiek. Jarenlang is de
Teerstoof bewust aandacht onthouden.
Het theater, zoals zovele vestzak- of zol
dertheaters, dankte z'n ontstaan aan een
idealistisch initiatief van een aantal
Schiedamse theaterliefhebbers. Bij de
opening nog werden deze luide beju
beld om hun moed, durf en doorzet
tingsvermogen om vervolgens geheel in
de kou te worden gezet toen de
gemeente besloot om het Passagetheater
aan te kopen en in de sfeer van subsidie
en promotie alle voorrang te geven. De
theorie 'onbekend maakt onbemind'
krijgt daarmee toch een bijsmaakje en
de echte liefhebbers van het kleinschali
ge theater bezien niet zonder zorgen
hoe het frêle theater nu ten dienste
wordt gemaakt van de verleden en toe
komstige grote broer.
Deze rol levert een spanningsveld op in
de programmering van voorstellingen.
Enerzijds wil Deborah Lens ook in de
overgangsperiode in haar voorstellings
keuze het specifieke karakter van de
Teerstoof behouden. Dit steunt op de
oorspronkelijke doelstellingen van de
oprichters. Deze wilden destijds een
kleinschalig en gevarieerd aanbod bren
gen. Hun idee was het 'brengen van
evenementen die in Rijnmond niet of
incidenteel voorhanden zijn: het pop
pentheater, chansons, een bepaald soort
voor vestzaktheater bedoeld cabaret,
experimentele films, klein ballet.' Al
spoedig kwamen daar de, door een actief
en breed georiënteerd bestuur gewor
ven, try-outs bij van nu bekende en zeer
bekende namen. De Teerstoof is daar
mee nogal uniek in de regio. Het
gezicht is altijd in hoofdzaak bepaald
door muziektheater en cabaret.
De huidige programmering wijkt daar
in zoverre van af dat de Stichting
Schiedamse Theaters in een nota over de
overbruggingsperiode (De 'stilte' voor de
storm, januari 1995) heeft aangegeven dat
tegemoet moet worden gekomen aan de
wens om het publiek uit het Passage
theater in de Teerstoof op te vangen.
Deborah Lens, die nu voor het derde
seizoen het theaterprogramma heeft
samengesteld, moet dus schipperen.
Ze wil tot op zekere hoogte tegemoet
komen aan de vraag van het publiek:
"Met een paar trekkers, zoals Hans
Liberg, Jules Deelder of Theo Maassen
trekje mensen over de streep die anders
niet naar de Teerstoof waren gegaan." De
keuze voor dergelijke laagdrempelige
voorstellingen heeft positieve gevolgen
voor de bezoekerscijfers en het aantal
abonnementhouders. Grote artiesten
zoals Hans Dorrestijn, Paul Haenen en
Angela Groothuizen verkopen goed.'
Deborah Lens is nogal 'nuchter' over
vraag en aanbod in de stad: 'De
Schiedamse theaterbezoeker wil geen
experimentele voorstellingen en het past
ook niet bij het gezicht van de
Teerstoof. Ik zal niet zeggen dat ik geen
experimentele voorstellingen zal pro
grammeren, maar ik zal het niet laten
overheersen.' Maar..., de interim mana
ging director wil het publiek toch ook
een beetje opvoeden: 'Ik zou het kwalijk
vinden om volledig aan de vraag van het
publiek te voldoen. Je moet mensen ook
kennis laten nemen van iets dat net bui
ten hun gezichtsveld ligt.'
Dit is een mooi streven dat in woorden
overigens beter wordt verdedigd dan in
de praktijk. Er is veel vermaak, weinig
controverse en dan spreken we niet eens
over het experiment, want dat daaraan
in de overgangsfase nauwelijks aandacht
wordt besteedt, valt te billijken vanuit de
bijzondere doelstellingen van dit
moment. Daardoor, maar ook door
financiële beperkingen, de geringe capa
citeit van de Teerstoof en smaakkwesties
is de interim managing director
genoodzaakt concessies te doen bij het
boeken van voorstellingen. De gemeen
telijke subsidie in de overgangsperiode
verdeeld over de programmering van de
Teerstoof en de kosten van de nieuw
bouw aan het Stadserf. Het is dus niet
zo dat de Teerstoof navenant meer geld
te besteden heeft, terwijl verlangd wordt
meer bezoekers binnen te halen. Voor
een deel boekt Deborah Lens voorstel
lingen omdat ze goed verkopen. En dit
betreft dan laagdrempelige voorstellin
gen. Lens: 'Al is het niet allemaal RTL 4
en het Rad van Fortuin waar het
publiek om vraagt. Er is gelukkig een
wetmatigheid te vinden tussen de eigen
schappen 'populariteit' en 'kwaliteit'.
Hans Liberg is in zijn soort natuurlijk
goed. Alleen, humor verschilt. Wat de
een ontzettend leuk vindt, vindt de
ander vreselijk. Bij de keuze van voor
stellingen probeer ik mij te laten leiden
door wat goed is in het genre. Dat wil
niet zeggen dat ik er zelf van houd.'
Deborah Lens tobt daarnaast met het
volgende 'eeuwige dilemma': 'Ik zou
méér experimenteel toneel kunnen pro
grammeren. Op dergelijke toneelstukken
komen vervolgens vier mensen per
voorstelling. Gaat het dan beter met de
maatschappij dan wanneer met een
andere voorstelling alle 104 plaatsen uit
verkocht zijn? Daar ben ik zelf nog niet
uit.'
Theater de Teerstoof was het onderge
schoven kindje ten tijde van de glorie
dagen van het Passage theater.
Momenteel staat 'de kleine' volop in de
schijnwerpers, al is het unieke karakter
van de Teerstoof daarmee tijdelijk gepar
keerd. De Teerstoof wordt incestueus
bejegend ten faveure van de twee grote
re broers, zijnde het Passage theater en
het nieuwe theater in aanbouw. Deze
periode kan voor de Teerstoof echter
ook blijvende positieve gevolgen heb
ben. Het vestzaktheater heeft nu de kans
zich te presenteren aan een nieuwe
publieksgroep, zodat, wanneer met de
opening van het nieuwe theater de
schijnwerpers weer uitgaan, deze men
sen misschien nog eens terug zullen
keren. De interim managing director
hoopt op een eye-opener bij deze nieu
we groep bezoekers: 'Slimme mensen
realiseren zich dat ze in de Teerstoof
altijd een goede zitplaats hebben, dicht
bij het toneel. Het blijkt ook gezellig te
zijn in de foyer en de entreeprijs is laag.
Ik zou daar gebruik van maken!'
Na de stilte zal de aandacht van het
grote publiek weer verschuiven naar het
Stadserf, alwaar de Schiedamse theater-
liefhebber zal kunnen genieten van zijn
favoriete amusement. Maar misschien
blijft er iets hangen van de periode
waarin de Teerstoof het enig beschikbare
theateramusement bood. En kan de
Teerstoof opnieuw gaan wachten op de
komst van Godot.
