r
H i J
A
«■I
ostade fa.v.
Klaasse&Klaasse
Accountants en
Belastingadviseurs
u
f::f
p
kil
■Ml
t: iili»
Kiïillr
OiaisrefiJ euqo omwAAühr
J.Cfq.OIb. coêpt J OU.
.,r
s II
f
.J s
Lmmïé.
1->%*
kllililila ISf-'f
If- h
bouw- en aannemingsbedrijf
M v- 'i
Tik
k
vill
slill:
Jllll
Jlï'liil
fl.il»!
WSm
18IP
kennen. En de brute spot van de drin
kers die nog steeds offerden aan Bacchus
en zich bogen voor de valse koning
alcohol, gaf alleen maar meer kracht. De
Britse en later de Nederlandse drankbe
strijders organiseerden een heel alterna
tief gezelligheidscircuit met drankvrije
koffiehuizen en zelfs hotels. Ze stichtten
muziekverenigingen. Ze boden behalve
het gevoel onder rechtvaardigen te zijn
fi
m I I
ml Nj
:p|s ggy Tg! ||pSi,!,!-
ma
een breed pakket aan entertainment. Ze
schiepen nieuwe normen in een samen
leving waar de oude van het dorp en de
voorindustriële tijd geen antwoord meer
gaven op actuele vragen.
En daarom was de drankbestrijding zo'n
succes. Net als allerlei oude geloven,
zoals geboden door het snel groeiend
complex van gereformeerde en katho
lieke organisaties die we tegenwoordig
kennen onder de verzamelnaam
"Verzuiling". En het nieuwe van de
sociaaldemocratie.
Die gingen trouwens allemaal op hun
manier bondgenootschappen aan met de
drankbestrijding. Want ze boden allemaal
hetzelfde pakket aan vrijetijdsbesteding
met zingeving en daar was altijd wel een
plek in te vinden voor matiging of ont
houding, waar het alcohol betrof.
In ons Fin de Siècle echter lijken poli
tiek of het gezamenlijk bestrijden van
wat als wortel van een sociaal kwaad
worden gezien, geen geschikte funda
menten om nieuwe maatschappelijke
verbanden of bruikbare normen en
waarden op te baseren. Dat heeft te
maken met een belangrijk verschil tus
sen de industriële en de elektronische
revolutie. De eerste was er een van mas-
saproduktie en standaardisering. De
elektronische is er juist een van speciali
satie en maatwerk. Wie een produkt
aanschaft, gebaseerd op technologie uit
de industriële revolutie, de Telegraaf van
hedenochtend, krijgt nauwkeurig het
zelfde produkt als de 750.000 overige
kopers. Klikt U de homepage van het
zelfde dagblad aan, dan kunt U zelf uit
een breed aanbod een selectie maken en
alleen die in het geheugen van de com
puter opslaan. Mensen zijn er ook aan
gewend geraakt om er verschillende
levensstijlen op na te houden: de keuri
ge medewerker bij de PTT kan in het
weekend schitteren op de house party,
waarin - aldus de betrokkenen - je juist
jezelf kunt zijn. En niet onderdeel van
een massa gelijkgezinden. Dat klopt: het
is niet direct een reidans op de house
party. Ieder danst op zichzelf. Ieder
maakt zijn eigen programma. Absolute
keuzes zijn niet aantrekkelijk meer.
Blijft dat zo? We staan nog maar aan het
begin van de elektronische revolutie. We
weten net zo min als James Watt wat we
allemaal aan het teweegbrengen zijn.
Eloe onherkenbaar wellicht de maat
schappij over enkele decennia is.
Maar met de oude technieken komt een
succesvolle drankbestrijding niet meer
terug
NIEUWBOUW
RENOVATIE
VERBOUWINGEN
ONDERHOUDSWERK
Willem Barentszstraat 1, 3124 LC Schiedam
Tel. 010-471 50 00
Schiedamseweg 53
3134 BB Vlaardingen
Te!. 010-4357311
Fax 010-4600667
Koekoekslaan 39
3121 XJ Schiedam
Tel. 010-4705466
Fax 010-4703220
Newtonweg 14
3208 KD Spijkenisse
Tel. 0181-617857
Fax 0181-621768
109 Musis
