WIJ, ALS
FIN DE SIÈCLE
HOLLANDERS,
ZEGGEN TE
HOUDEN VAN
ZO'N HAVEN
SFEER.
1
Frits Loomeijer
Musis 120
00
Uj
C3
Wat is het toch dat Nederlanders met
water hebben?
We maken er bier en jenever van en
drinken dat graag op. We halen er zoveel
mogelijk vis uit. Zoveel dat er nauwelijks
nog over is.
We zijn gek op water. We maken er films
overwijden er musea aan. We zijn dol
op verhalen over onze onverschrokken
voorvaderen die via het water de wereld
veroverden. Nederland als 'the seaborne
empire'. In de zomermaanden imiteren
we dat met onze plastic zeil- en motor
kruisers. Dan veroveren wij het Brielse
Meer, het Haringvliet of de Grevelingen.
Bij spectaculaire manoeuvres rond sluizen
en bruggen schelden we onze vrouwen en
kinderen uit op een wijze die wel gewor
teld moet zijn in de oude tradities van de
zeventiende eeuwse slavenvaart.
We zijn ook bang voor het water. En
terecht, We weten wat het betekent wan
neer de dijken breken. Mensen en vee
verdrinken. Het land verzill. De econo
mie stokt.
Kortom, vanuit liet aloude besef dat de
zee geeft en neemt is onze relatie met het
water complex. Dualistisch, in politieke
termen.
Dat dualisme vinden we terug in
Schiedam en I jaardingen wanneer wc
het over de havens hebben. Die hebben,
al jaren geledende functie waarvoor ze
ooit gegraven werden, verloren. De visse
rij in Vlaardingen is verdwenen. De
scheepsbouw en zeescheepvaart in
Schiedam zijn goeddeels verleden tijd.
Dus, we willen wat met die havens.
Hebben ze dat in Liverpool en Londen
ook niet leuk gedaan? Is het niet zo dat
een nieuwbouwappartement aan de
Vlaardingse vaart aardig mag zijn, maar
dat een 'loft' aan de KW-haven pas echt
'cool' is. De snelheid waarmee de meren
deels toch bepaald niet ruime woningen
in de Pelmolen aan de Buitenhaven van
Vlaardingen verhuurd werden, lijkt dit te
onderschrijven.
Een goede zaak. Daar waar letterlijk en
economisch ruimte ontstaat in stervende
havengebieden, vinden wij, als medespe
lers in een immer dynamische samenle
ving, een in ons tijdbeeld passende oplos
sing. In de zestiger jaren werden dit soort
havens dichtgegooid. Nu gaan we er cre
atiever mee om, vinden we. Wij, als fin
de siècle Hollanders, zeggen te houden
van zo'n havensfeer. Daarom willen we
wonen in de Pelmolen, of in nieuwbouw
aan de Maas. Dicht bij waar het gebeurt.
Daarom gooien we geen stervende havens
dicht, maar ontwikkelen er creatieve
plannen voor.
Maar, vergeten we niet wat in onze cre
ativiteit? Vergeten wc. niet te kijken, en
desnoods te zoeken, naar hel meest
wezenlijke van een traditioneel havenge
bied?
Is dat bijvoorbeeld hei feit dat er schepen
komen die, op de meest ongelegen uren,
