233 Musis
klinkhamers was tot na de Tweede Wereldoorlog een bekend
geluid in deze historische omgeving.
De bebouwing rondom het Buizengat ontwikkelde zich voor
namelijk op de oude dijk die mogelijk als landweg op de wes
telijke oeverwal van de oude Vlaarding was ingericht. In de
middeleeuwen ontstaan er grafelijke hofsteden of boerderijen.
De oudste hofsteden dateren van vóór 1350, mogelijk van
vóór 1316. Later verdween de functie van boerderij en ver
schijnen er gewone woonhuizen, winkels en herbergen. Een
van de bekendste herbergen op de Kortedijk, ook wel Voorstad
genoemd, was Het Zwarte Paard. Dit etablissement was, net als
enkele andere herbergen in Vlaardingen, voorzien van een stal
alwaar paarden konden worden in- of uitgespannen. Tevens
was er een kolfbaan. (Een kolfbaan is een langwerpig, overdekt
lokaal. In het midden stond een houten paal van twee meter
hoog. De spelers moesten ballen met een kolfstok zodanig
voortbewegen dat ze de palen raakten. Sedert de middeleeu
wen was het kolfen een populaire sport in Nederland.)
Ondanks diverse protesten, zelfs tot aan de Raad van State,
werd in 1987 voor de restanten van Het Zwarte Paard een
sloopvergunning verleend. Zeer snel nadat de Raad zijn uit
spraak had geformuleerd, werd het oude gebouw gesloopt.
Twaalf jaar na dato is het er nog woest en ledig! Waarom
sloop, waarom zo snel? Deze antieke uitspanning dient, samen met
het eerder gesloopte Delflandhuis er vlakbij, te worden herbouwd. De
Kolfbaan dient als een attraktie aan de herberg Het Zwarte Paard en
het Buizengat te worden toegevoegd.
Een van de nog (redelijk) goed zichtbare restanten van de
geschiedenis van het Buizengat is Het Hof aan de Hoflaan. Op
kaartmateriaal van 1619 (en later) staat de buitenplaats van de
toenmalige ambachtsheer Van Ruytenburg, zoals gezegd gele
gen tegenover de Delflandse sluizen, duidelijk zichtbaar aange
geven. De 'overtuin' zal wellicht tegelijk met het huis in 1618
zijn aangelegd. Sindsdien is de tuin, Het Hof, in tact gebleven.
Bij een reconstructie van de Hoflaan, verdween echter een
deel van de 'gracht' van Het Hof. Deze historische tuin dient bij
de inrichting van het Buizengat te worden gereconstrueerd. Het oude
patroon van de tuin dient weer te worden aangebracht. Uiteraard dient
de plek ivaar de Buitenplaats stond duidelijk te worden gemarkeerd.
Inmiddels was de buitenplaats allang gesloopt en was de
Hoflaan van een rustieke omgeving veranderd in een indus
triegebied waar gemeentelijke diensten, een handelaar in
bouwmaterialen, een gasfabriek en een scheepswerf e.d. waren
en werden gehuisvest. Als herinnering aan de periode waarin gas in
deze buurt werd geproduceerd, dient een zijgevel van één van de te
bouwen woningen te worden voorzien van een (nagebouwd) gedeelte
van de oude gashouder.
Uiteraard kunnen er meer ideeën aan worden toegevoegd.
'Ontdemping' van de voormalige Beerhaven langs de dijk, en de her
bouw van het karakteristieke bruggetje over de Beerhaven, alsmede het
plaatsen van een beerschuit ('Beer' is wat de mens stiekem aan het
riool toevertrouwd.) zijn enkele mogelijkheden. Een wandelpad langs
het Buizengat is, net als het afmeren van historische schepen, een oud
idee maar verdient aandacht. Onnodig te zeggen dat het verleden van
de oude Haringstad steeds verder wegglijdt en steeds meer inwoners
van Vlaardingen en omgeving zich steeds minder realiseren hoe de
stad geu'orden is, zoals het nu is. In plaats daarvan krijgt asfalt en
beton de overhand. Nu een dergelijk groot project (eindelijk) vorm lijkt
te krijgen, doemen mogelijkheden op aan het verleden te appelleren en
deze blijvend vorm te geven. In plaats van gezapigheid en gelijkvor
migheid, waarvan de moderne mens zich steeds meer meester maakt,
moet er spanning en verrassing aanwezig zijn: oud (historisch) tussen
nieuw (modern). Een niet geringe uitdaging!
Het Delflandhuis op de Kortedijk. Om onduidelijke redenen moest dit
prachtige huis in de jaren zestig plotseling verdwijnen.
Het deel van de dijk dat in 1551 het noordelijke deel van het
Spuiwater afsloot van de rest. Het is van groot belang dat het zicht op
het Buizengat vanaf de dijk behouden blijft.
