R
S
...dat een stijlvolle
herdenking zou kun
nen bijdragen aan
een beter contact
tussen de autoch
tone bevolking en
de nieuwkomers en
dat deze laatsten
een beter begrip
voor en inzicht in
het verleden van
hun nieuwe woon
plaats zouden
krijgen
Musis 238
cc
co
Q
cc
beter contact tussen de autochtone bevolking
en de nieuwkomers en dat deze laatsten een
beter begrip voor en inzicht in het verleden
van hun nieuwe woonplaaats zouden
krijgen".
Het is frappant dat de laatste alinea van
dit artikel, die ik aan het papier toe
vertrouwde zonder kennis te dragen van
deze passage, dezelfde duiding geeft aan
het herdenken van het huidige
jubileum.
HetVlaardingse Stadsarchief neemt met
een langdurige tentoonstelling het leeu
wendeel van deze bescheiden viering
voor zijn rekening. Hoe kan het ook
anders, want daar worden de 'ouder-
domspapieren' en de schriftelijk neerslag
van de daaropvolgende geschiedenis
bewaard.
De expositie, die duurt van 14 mei tot
en met 30 oktober 1998, bestaat uit drie
onderdelen.
Allereerst is uit de kaartencollectie een
kleine selectie gemaakt, waarmee de
ontwikkeling van de stad visueel wordt
gemaakt, zodat in één oogopslag te zien
is wanneer welk stukje Vlaardingen erbij
kwam.
Van een prehistorische en een 14e
eeuwse reconstructie via 1570, 1619,
1632,1750,1890,1901,1908, 1917,
1925, 1941 tot de meest recente platte
grond van 1998.
Verder is een viertal vitrines gevuld met
de oudste Vlaardingse charters (gezegel
de perkamenten akten) die bewaard
gebleven zijn.
Een beknopte opsomming:
1275 - Floris V, graaf van Holland, begif
tigt Gerard van Wateringen met het
alleenrecht van de visserij voor de
Vlaardingse sluizen;
1388 - Aelbrecht, ruwaard van
Henegouwen, begiftigt de vrouw van
Gerrït van Egmond met hetzelfde recht;
1407 - Deken en capittel van de St.
Nicolaaskerk van IJsselstein geven een
afschrift van de akte van 1275;
1417 - Deken en capittel van OLV-Kerk
van Geervliet: idem;
1482 - Maximiliaan I, aartshertog van
Oostenrijk (later Duits keizer), verplicht
diverse Hollandse en Zeeuwse steden,
waaronder Vlaardingen, bij te dragen in
de kosten van het uitrusten van oorlogs
schepen ter bescherming van de haring
vaart en de koopvaardij tegen de Franse
koning met wie hij in oorlog is;
1547 - Karei V, geeft de Staten van
Holland toestemming om belasting op
de netten te heffen ter bekostiging van
het uitrusten van oorlogsschepen ter
bescherming van de haringvaart;
1580 - Philips II, stelt regels vast omtrent
de rechten en plichten van stuurlieden
en bootsgezellen op de haringvaart.
De in het kader van het 725-jarig
jubileum belangrijkste akte noem ik
hier apart.
Het is een enorm charter (80 x 72 cm.)
uit 1560, waarin burgemeesters, schepe
nen en raden van Dordrecht verklaren
dat zij in dat jaar diverse oude akten
onder ogen hebben gehad, die weliswaar
beschadigd waren, maar waaruit toch
duidelijk werd dat de stad Vlaardingen
sinds lang beschikte over bepaalde privi
leges. Om te voorkomen dat door het
teloorgaan van de oude akten bepaalde
steden hun rechten niet meer konden
aantonen, ontstonden vidimi (meervoud
van vidimus). Een vidimus (Latijn voor:
wij hebben gezien) is een akte, waarbij
degene die hem uitvaardigt, verklaart
een bepaalde andere akte te hebben
gezien en in zijn verklaring de tekst van
die akte integraal opneemt, zodat die
vaak belangrijke tekst voor de belang-
hebbende(n) bewaard blijft.
Eén van de oorzaken van het aftakelen
van oude charters was de gewoonte om
bij het gevaarlijk naderen van de vijand
de belangrijke papieren van een stad
(zoals stadsrechten) te begraven in de
grond. Dit is ook met de Vlaardingse
archivaha gebeurd.
Dankzij de Dordtse actie beschikken we
gelukkig nog steeds over de oorspronke
lijke (Latijnse) tekst van de 725 jaar
geleden verleende stadsrechten.
Het derde onderdeel van de expositie is
wellicht het meest aansprekende.
Hierm is een selectie uit het enkele
jaren geleden ontwikkelde
'Calendarium'van Vlaardingen (een uit
gewerkte jaartallenlijst van 3.000 v.C-
heden) gevisualiseerd.
Vanzelfsprekend is hierbij sprake van
'fantasieprenten' voor de oudste periode
en van prenten en tekeningen voor de
periode daarna tot het midden van de
19e eeuw. Daarna wordt getoond dat
het Vlaardingse vanaf dan voornamelijk
m.b.v. fotografie kon worden vastgelegd.
Uiteraard is er ruime aandacht voor de
