r
309 Musis
Broersvest en ook het Land van Belofte
omvat. Dit is geen verlenging zonder
meer. Op deze wijze wordt aan het -
overigens discutabele - benadrukken van
de zichtas tussen Grote- en Singelkerk
in ieder geval op belevingshoogte een
breder en ruimtelijk kader gegeven. De
van het stadsbeeld zou dan een min of
meer evenwichtig vormrepertorium
ontstaan dat de passant in ieder geval het
gevoel kon geven dat hier iets meer
bijzonders aan de hand was. Aan de
Singelzijde van het plein voorzag
Ruijssenaars in een enigermate herstel
ejt-p
'j jpjj 1*
7*1
rffk-
14
Mi,
U A
veel uit. Duidelijk is aangegeven dat de
gemeente haar eigen dienst zou
inschakelen voor de laatste fase van het
project. Gesuggereerd is echter - ook
aan de raadscommissie - dat de oor
spronkelijke uitgangspunten gehand
haafd zouden blijven. Ruijssenaars maakt
er derhalve terecht bezwaar tegen dat
van zijn pleinontwerp nagenoeg niets
overeind is gebleven. Integendeel, er is
in zijn optiek gekozen voor een geheel
ander en nieuw plan, waarmee het
totaalontwerp ernstig is verminkt.
Maar..., is dat ook zo?
Wanneer we de mediterrane wierook
van 'een plein waarmee Schiedam zich
voor de toekomst een nieuwe
monumentahteit heeft verworven' even
wegvuiven, dan zien we een plein dat in
zoverre 'mediterraan' mag worden
genoemd dat de gekozen
monumentaliteit er één is die vanaf
Gibraltar tot diep in Turkije in
honderden, zo niet duizenden varianten
voorkomt. De speciale studies die ervoor
zijn verricht hadden dan ook
gevoegehjk achterwege kunnen blijven.
Een vijfdaagse last-minute-trip naar om
het even welke vakantiebestemming aan
de Zuideuropese kust was van dezelfde
waarde geweest. Het is een plein met
een kerk, een café, een paar winkels de
schouwburg en het stadhuis. Waarbij de
semiotiek - de communicatie vanuit
tekens en oriëntaties - wel een heel
merkwaardige en ondoordachte is.
Terwijl de gezamenlijke ingangen van
bibliotheek, archief, stadskantoor,
stadswinkel en theater zich verschuilen
in de gevel en het grand-café dat toch
enigzins de broek van het geheel zou
moeten ophouden ook al geen echte
ingang heeft en het historische anker
van dit gehele concept z'n plaats moet
delen met een brandtrap, de laaddeur
van het theater, de eindhalte van de
tram, een parkeerterrein en de daar
logischerwijze geplaatste vuilcontainers,
wenkt de kerk pleinbreed z'n tiental
bezoekers.Voor de rest verwijst geen
enkel oriëntatiepunt, geen enkele
verwijzing naar de historische betekenis
van deze plek en - nog het ergste van al
- geen enkele zichtbare binding met de
stad zelf naar de gezochte en zo luid
verkondigde functie van stedelijke
huiskamer.
De vraag mag natuurlijk worden gesteld
of het ontwerp dat Ruijssenaars
indertijd presenteerde die functie wel
had vervuld. We nemen er de tekening
nog even bijIn het oorspronkelijke
definitieve plan waaraan de raad zijn
goedkeuring had gehecht, valt op dat
het stadserf niet ophoudt bij de
opening van het stadserf zou op deze
wijze tevens een driehoekig plein
vormen met een visuele ontmoeting van
het oude en het nieuwe Schiedam. In
zijn plan betrekt Ruijssenaars op de
hoek van de Broersvest een ronde vorm
die met enige fantasie het beeld
terugroept van de molenstomp van de
Batavier die op de hoek van de
Broersvest en de Lange Kerkstraat
generaties lang het beeld domineerde.
Met de torenachtige rondingen in het
complex van Rijnboutt en op de hoek
.4 4.—
van de vroegere bomenrij. Deze zou de
contouren van de Singelkerk verzachten
en tegehjk tegemoet komen aan het
oorspronkelijk karakter van de
omgeving waarin deze kerk ontworpen
is: in het front van een parkachtige
omgeving waarin zich de oude
begraafplaats en tot na de Tweede
Wereldoorlog de door bomen
beschaduwde Joodse begraafplaats
hebben bevonden. Vanaf de Singel
gezien had zich op deze wijze tussen de
hoge gebogen gevelwand van het
