Musis 392
maar antiquarische kranten uit Schiedam,
een Duitse stafkaart van Maassluis uit
1942 en een plattegrond van Scyedam
uit 1632 behoren tot het unieke, veel
zijdige bezit van superverzamelaar
Anderson in casu de stichting die zijn
museum exploiteert.
Zijn drijfveer achter de tentoonstelling
'De groeten aan de buren' is om de drie
steden nader tot elkaar te brengen. Zelf
vindt hij begrip voor elkaar, belangstel
ling voor elkaar, al een prachtig resultaat.
Voor Jan Anderson hoeft het niet tot
fusie te komen. Daar is hij te vriendelijk
voor. 'Samenvoeging zou keiharde finan
ciële voordelen hebben,' zegt Reinier
Scheeres, burgemeester van Schiedam.
'Samenvoeging biedt efficiencyvoor-
delen. De uitkering uit het Gemeente
fonds zou voor een fusiegemeente veel
hoger zijn dan de optelsom van de drie
uitkeringen die we nu krijgen.'
Scheeres wijst erop dat Schiedam,Vlaar-
dingen en Maassluis vergelijkbare sociaal-
economische problemen kennen en
vergelijkbare binnensteden, met een
identiteit ontleend aan een lange en rijke
historie en met havens die de Nieuwe
Maas en Nieuwe Waterweg met de
stadscentra verbinden. Veel gemeenschap
pelijks dus. Maar moetje dan komen tot
één gemeentebestuur dat het herstel en
het toerisme in de drie binnensteden
initieert? Hij is er niet voor. 'Dan zal het
met alle drie slecht aflopen,' zegt
Scheeres. Hoewel hij financiële voor
delen van samenvoeging ziet, is hij erop
tegen omdat dan alle drie de binnen
steden naar de knoppen gaan. 'Dat kun
je nu al zien in gemeenten die samen
gevoegd zijn,' zegt hij. 'Als er een nieuw
gemeentehuis moet komen, zal er een
compromis
worden
gezocht. In de
Broekpolder.
Maar daar gaan
zich dan ook
ondernemingen
vestigen. Dat
gaat ten koste
van de
bestaande
stadscentra.'
De drie steden
hebben een
eigen identiteit,
een eigen
karakter, en dat
moeten ze
uitbuiten. Dat
neemt niet weg
datje een aantal
diensten en
zorgtaken samen
kunt doen. Eén
brandweerkorps. Eén GGD. Een fusie
van ziekenhuizen Holy en Schieland.
Eén streekmuziekschool.Volgens
Scheeres komt de efficiencywinst dan
toch binnen bereik, zonder dat het de
stedelijke identiteit aantast. En als er dan
een regionaal bestuur blijft - de
Stadsregio Rotterdam - dan is er een
orgaan voor overkoepelend bestuur,
waardoor er geen enkele reden meer is
om gemeenten tegen hun wil samen te
voegen. Scheeres: 'Een Schiedammer kan
zich dan Schiedammer blijven voelen,
eenVlaardingerVlaardinger en een Maas-
sluizer Maassluizer. Daarnaast zullen er
meer mensen zijn die zich Rijnmonder
gaan voelen, of, maar dat mag je eigen
lijk niet hardop zeggen, Rotterdammer.'
De Zuidbuurt is voorVlaardingen en
Maassluis wat de Hogenbanweg voor
Schiedam en Rotterdam is. De Zuid-
buurt scheidt twee steden van elkaar.
Maar de Zuidbuurt is een groene buffer
van behoorlijke omvang en de Hogen
banweg is gewoon een brede straat met
een plein. Rotterdam en Schiedam lopen
in feite naadloos in elkaar over. Maassluis
ligt wat ver, als je het over samenwerking
of samenvoeging hebt. 'En zeker als het
rekeningrijden wordt ingevoerd en de
tol op rijksweg 20 tussen Vlaardingen en
Maassluis komt te staan, dan gaat er geen
Maassluizer meer naar Vlaardingen, laat
staan naar Schiedam,' zegt Janny Sterken-
burg-Versluis, burgemeester van Maassluis.
Dan wordt Maassluis op zichzelf
teruggeworpen. Een goede buur? Je zou
eerder zeggen: een verre vriend.'
Maar dat zal tijdelijk zijn, voorspelt ze.
Een volgend kabinet schaft het reke
ningrijden meteen weer af, omdat
ingezien wordt dat het de maatschappe
lijke tweedeling vergroot. De drie
Watersteden vergrijzen en op natuurlijke
wijze doet zich in alle drie een
vegonging voor, waardoor de horizontale
verbanden tussen de drie steden sterker
worden: families en netwerken worden
subregionaal. Ook Sterkenburg ziet, zij
het gekscherend, één Waterweggemeente
ontstaan. Met een gekozen burgemeester:
Achmed Vural. 'Hij is de zoon van één
van onze meest enthousiaste gemeente
raadsleden,' zegt Sterkenburg. Tegen die
tijd zullen burgemeesters Scheeres, Stam
en Sterkenburg al lang met pensioen zijn.
HetVSB-fonds Schiedam Vlaardingen
maakte de expositie bij Jan Anderson
mogelijk. Speciaal voor de tentoonstel
ling werden luchtfoto's van Roel
Dijkstra uitvergroot. Je kunt de hele
streek in een paar oogopslagen aan
schouwen. En vooral: je kunt erop zien
dat de binnensteden een stedebouwkun-
dige eenheid vormen, dat de vooroor
logse stadsuitbreiding er als een ring
omheen ligt en dat de naoorlogse wijken
er onhandig tegenaan 'geplakt' liggen.
Zonder eigen centrum, zonder pijlsnel
openbaar vervoer naar de oude binnen
stad, zonder samenhang. Je kunt aan de
luchtfoto's van Roel Dijkstra zien
waarom bewoners van nieuwe woon
wijken geen binding hebben met het
centrum van hun eigen stad. Ze gaan net
zo gemakkelijk naar Delft en Naaldwijk
of naar Rotterdam en Den Haag. Als
die samenwerking tussen Vlaardingers en
Schiedammers, en wie weet Maassluizers,
vorm krijgt, dan is het pas tijd voor een
bestuurlijk antwoord hierop. Dan pas
kun je mijmeren over samenvoeging.
Maar zolang het in de gemeenschap niet
leeft, moetje er niet over beginnen. Dat
is de les die bestuurders kunnen trekken
uit de rise and tall van de stadsprovincie
Rotterdam. Gemeentebestuurders
kunnen beter inhoudelijk hun grenzen
verleggen en meer investeren in samen
levingsopbouw. Dat is harder nodig.
Dus doe ze vooral de groeten. Zolang
Schiedam geen Vlaardingen is, kun je de
buren de hartelijke groeten doen. Jan, de
groeten terug!
