S
Musis 352
cc
■t
i—
Uj
a:
ontgonnen werd. Zo zijn er greppels
aangetroffen die over meer dan een
kilometer lengte gevolgd konden
worden. Deze greppels die in de eerste
plaats voor de waterhuishouding
gegraven zullen zijn, kunnen mogelijk
ook gediend hebben als
eigendomsbegrenzingen. Wat het
onderzoek in ieder geval duidelijk
maakt, is dat er rond 150 na Chr. door
het gehele landschap in korte tijd over
een groot gebied sloten gegraven
worden. Deze planmatige aanpak over
een groot gebied doet een ingrijpen van
hogerhand vermoeden. Dergelijke
ontginningen zijn ook bekend uit
bijvoorbeeld Frankrijk bij steden als
Aries en Avignon en in het Engelse in
Wentlooge Level (Zuidoost-Wales). Er is
wel een verschil. Elders in het
Romeinse Rijk verloopt de ontginning
volgens blokverkavelingen, terwijl in
Midden-Delfland het natuurlijk reliëf
zelf uitgangspunt is voor de ontginning.
Een bemoeienis van de Romeinen ligt
echter ook hier voor de hand. De
Romeinen hadden namelijk baat bij een
grootschalige ontginning. De duizenden
gelegerde Romeinse soldaten in ons
land, naar schatting in de eerste eeuw
tegen de 40.000, moesten immers ook
gevoed worden. De productie van de
inheemse boeren was daar niet of
nauwelijks op ingesteld. Om te voldoen
aan de toenemende vraag aan voedsel,
lag het dus voor de hand om de
vruchtbare gronden zoveel mogelijk te
ontginnen. De grootschalige
ontginningen in de 2e eeuw, roept
herinneringen op aan de ontginning van
het Hollandse gebied door de Hollandse
graven die plaatsvonden vanaf 985. De
graven maakten volgens historische
bronnen gebruik van Friezen om het
woeste land, dat zij van de keizer in leen
hadden gekregen, te ontginnen. Ook bij
deze ontginning vormde het natuurlijk
reliëf het uitgangspunt. Of de
Romeinen ook gebruik maakten van
buitenstaanders is nog onduidelijk. Het
plotseling verschijnen van omgreppelde
boerderijen met een opvallend hoog
percentage import aardewerk rond 150
na Chr. zou daar echter wel eens op
kunnen wijzen.
We begonnen met een bewoningshiaat
rond het jaar nul. Dit is hierboven
getracht te verklaren door toenemende
wateroverlast. Dankzij technologische
innovaties van de inheemse bevolking
kon men het gebied toch goed
M
