Het waterpeil moet
immers gereguleerd
worden, daarover
moeten goede
afspraken worden
gemaakt. Het
'poldermodel' avant
la lettre doet zijn
intrede.
a;
rn
353 Musis
bewoonbaar maken. Onder de
Romeinse overheersing breekt een grote
bloeiperiode aan. Nieuwe mensen,
nieuwe producten, nieuwe ideeën, een
groeiende bevolking en grootschalige
ontginningen waren het gevolg. Na een
periode van dik twee eeuwen voorspoed
komt rond 260 na Chr. plots een einde
aan de bewoning. Germaanse invallen
leiden ertoe dat de Romeinen het
deltagebied grotendeels opgeven, zo
beschrijft althans menig
geschiedenisboek. Opvallend is echter
dat ook van de inheemse bevolking
tussen de vierde eeuw tot ver in de
zevende eeuw na Chr. geen spoor is
terug te vinden. Waar zijn de bewoners
gebleven? Deze massale ontvolking geldt
wederom voor een groot deel van West-
Nederland. Het zal ongetwijfeld een
samenspel van verschillende factoren
zijn geweest. Een belangrijke oorzaak zal
zeker de waterhuishouding zijn geweest.
In de eerste eeuw zien we het eerste
locale ingrijpen van de inheemse boeren
in de waterhuishouding met behulp van
dammen met duikers en het uitgraven
van dichtgeslibde prielen en kreken. Na
dit succesvolle begin, komt er
waarschijnlijk door ingrijpen van de
Romeinse overheid een grootschalige
ontginning van de kleigronden in de
loop van de tweede eeuw na Chr. De
ontginning zal ook gepaard gaan met
een complex waterbeheer. Het waterpeil
moet immers gereguleerd worden,
daarover moeten goede afspraken
worden gemaakt. Het 'poldermodel'
avant la lettre doet zijn intrede. Door de
ontwatering van het landschap gaan
echter de klei- en veengronden
inklinken, waardoor het landschap daalt
en men in toenemende mate last zal
krijgen van water. Het enige antwoord
daarop, is meer greppels graven en deze
uitdiepen. Hierdoor wordt het landschap
verder ontwaterd en zal het dus verder
inklinken waardoor de greppels nog
dieper te worden. Het paard vanTroje is
in huis gehaald. Uiteindelijk zullen er
bemalingstechnieken moeten worden
ingezet. De inheemse bevolking had
daar nog geen antwoord op. De
Romeinen kenden het principe van de
molen wel al, maar er is geen bewijs dat
ze die ook in Nederland voor bemaling
hebben ingezet. Het principe van
bemaling wordt als eerste land ter
wereld in Nederland, pas in de Late
Middeleeuwen toegepast. In ieder geval
was er door de grootschalige
ontginningen in de 2e eeuw een
probleem geschapen van toenemend
wateroverlast. Door het wegtrekken van
de Romeinen uit het deltagebied door
de invallende Germanen valt de hoge
organisatiestructuur weg die de
antwoorden op de toenemende
waterproblematiek het hoofd had
kunnen bieden. Of was deze
problematiek zelf de oorzaak van het
wegtrekken van de Romeinen? Het
experimentele ingrijpen van de
inheemse boeren, de aanleg van
dammen en duikers, bood aanvankelijk
een oplossing voor een oud probleem.
Het leidde uiteindelijk tot een
onbeheersbaar watermanagement
waarvan op een aantal plaatsen in het
Maasmondgebied nog een dun
veenlaagje herinnert. Rest mij nog één
vraag. Wat zal er straks gebeuren als de
computers overspringen op 1 januari
1900?
"H
