EEN HOOG
VLAARDINGENGEHALTE
DICHTEN IN VLAARDINGEN
«PLilNKCN
F.
131 CV Vlaardingen
.:010-2487018
25 Musis
EMet de tiende jaargang van
Netwerk heeft de Vereniging
Vrienden van het
Visserijmuseum een bijzonder
jaarboek geproduceerd. Het zijn
de memoires van schipper Fer
van Schoor (1922-1998)
waarmee het boek 'Van
afhouwer tot schipper' een
document is geworden met het
hoogst denkbare Vlaardingen-
gehalte. Het is het verhaal van
eenVlaardingse jongen die als
achtjarige voor het eerst met z'n
vader een reis mee mocht
maken en op dertienjarige
leeftijd als afhouwer
aanmonsterde óp de visservloot.
Met een schriftelijke verklaring
van moeder, want voor een
monsterboekje was Van Schoor
nog te jong. In het voorwoord
motiveert de redactie de uitgave
met op te merken dat het een
boek is geworden dat vandaag
de dag niet meer geschreven zou
kunnen worden. De redactie
heeft gekozen voor een geheel
onbewerkte publicatie van het
manuscript dat Fer van Schoor
samen met Tiny Penders schreef.
Dus met alle eigensheden van de
Vlaardingse spreektrant.
Misschien had het toch
aanbeveling verdiend om
daaraan grammaticaal enige
aandacht te schenken. Waar
taalfouten storend worden en
makkelijk te vermijden zijn, is
de lezer met enige correctie wel
geholpen. Het stelselmatig 'kon'
laten staan waar 'kende' gebruikt
had moeten worden is voor
Vlaardingers misschien een
keertje amusant, maar lezers
buiten de regio zullen de
achtergrond van het consequent
verkeerde gebruik van het
woord kennen niet kunnen. Voor
de rest is de keuze voor het
ongevormde manuscript zeker
verdedigbaar. Het verhaal is een
minutieus verslag van een
vissersleven. De onopgesmukte
wijze van vertellen versterkt de
authenticiteit. Zoals veel
zeevarenden beschikt Fer van
Schoor over een geheugen als
een pot. Talloos zijn de feitelijke
gegevens over vaart en vangst,
over personen aan boord en over
de wijze waarop de Vlaardingse
scheepsjongen op de Franse,
Belgische en Nederlandse
zeekust de oorlog doorkwam.
Voor oudere Vlaardingers sluit
het boek aan op ervaringen en
herinneringen. En dat geldt
zeker niet alleen voor de vissers.
De gebeurtenissen waarvan Van
Schoor verhaalt, vormen met
elkaar een reeks verhalen zoals
deze door de vissers aan de
keukentafel zonder opsmuk en
dikdoenerij zullen zijn
besproken.
De redactie heeft zich overigens
terdege gerealiseerd dat de
generatie waartoe Van Schoor
behoorde, snel uitsterft. Ook
vanuit die optiek heeft men
diens manuscript geheel
ongewijzigd gelaten, maar
bovendien is aan visserijpublicist
Peter Zuydgeest gevraagd om de
vragen die het opriep te
beantwoorden en toelichting te
geven op woorden en begrippen
die aan jongere Vlaardingers niet
meer bekend zijn. Deze
verhelderende commentaren zijn
direct naast de tekst afgedrukt.
Op deze manier leert het boek
tal van wetenswaardigheden over
de huisvesting aan boord, de
haringteelt, de trawlvisserij, de
garens voor visnetten, pekelen,
de onderlinge verhoudingen, de
introductie van moderne
technieken en instrumenten en
sociale ontwikkelingen.
Natuurlijk zullen het vooral
Vlaardingers zijn, die zich het
best zullen herkennen in 'Van
afhouwer tot schipper'. En is het
niet vanwege hun eigen
herinneringen aan de visserij,
dan toch omdat het boek een
helder, documentair kader geeft
aan de verhalen van vaders en
ooms. Zo ging het eraan toe
opde Vlaardingse vloot in het
tijdperk dat de visserij van
stoom- overging op
motorschepen en het laatste
hoofdstuk geschreven zou
worden van een eeuwenoude
geschiedenis. 'Het is een ego
document geworden dat zijn
historische waarde ontleent aan
het feit dat de schrijver een van
de belangrijkste vertegenwoor
digers is van de laatste generatie
van zeevissers uitVlaardingen'
schrijft de redactie van Netwerk
in de inleiding. 'Van Schoor
maakte de enorme technische
veranderingen mee in de
eeuwenoude bedrijfstak. Hij zag
met eigen ogen dat de
Vlaardingse reders die
ontwikkeling nauwelijks konden
bijhouden en op sociaal gebied
de negentiende eeuw maar
moeilijk konden vergeten. Hij
trok daaruit zijn conclusie en
trad in dienst bij de overheid.
Een manuscript als dit zal nooit
meer geschreven kunnen
worden, omdat de wereld en het
soort mensen dat hij beschrijft,
definitief tot de verleden tijd
behoren'. HvdS
Fer van Schoor, Van afhouwer tot
schipper, Netwerk, 10de jaargang,
i'erkrijgbaar bij het Visserijmuseum
Vlaardingen en de boekhandel
Wat is het toch dat maakt dat uit
Schiedam meer journalisten en
uitVlaardingen meer dichters en
podiumkunstenaars afkomstig
zijn. Waar noeste arbeid in
Schiedam over eeuwen en
eeuwen slechts een bescheiden
bundel poëzij tot resultaat had,
telt Vlaardingen de ode's, de
bespiegelingen en epieken bij
honderdtallen. Aan te vangen
met Arnold Hoogvliet en de
dichtende baggeraar Jacob van
Dijk, aan wie een prestigieuze
erepenning werd uitgereikt voor
onder andere het dichtstuk over
de Montgolfière ofwel 'Het nut
der lugtbollen' is dit hoofdstuk
nog lang afgesloten met Levi
Wëemoedt, Cees Pons, Aat
Rolaff en Lily Touwen. Van
laatstgenoemde twee zijn in de
afgelopen maand twee bundels
verschenen; Wendingen van Lily
Touwen en Facetten 3 van Aat
Rolaff. Wendingen is een bundel
voor de liefhebber. Bespiegelend
en met veel zorg geschreven en
uitgevoerd. Een eeuwig
probleem voor dichters is de
geringe omvang van hun
publiek. Het aantal uitgevers dat
de dichtkunst een plaats gunt in