Behalve in het stratenplan, dat op zichzelf tamelijk bijzonder is, is er nauwelijks sprake van collectieve opzet en uitwerking. Bijna elk huis is een op zichzelf staande eenheid, een individu. 7 Musis Met de plattegrond van de Oostwijk is overigens iets heel merkwaardigs aan de hand. De straten aan de Oosthavenkade, volgen namelijk de zichtlijn van de oude straten aan de Westhavenkade. Alsof de bewoners van de 'nieuwe' stad, de belangrijke karaktertrekken krijgt. Waartoe veronachtzaming voor het grondplan kan leiden, zien we momenteel in de Vlaardingse Westwijk, het Liesveld in Vlaardingen, de Westblaak in Rotterdam en de Boomgaardbuurt in Schiedam. Liesveld en Westblaak zijn gapende wonden die nooit, maar dan ook nooit meer litteken zullen worden, in Schiedam is de structuur van de oude binnenstad definitief gemold door een plak rechte straatjes en pleintjes zomaar in het centrum neer te kwakken. Wie aan de plattegrond morrelt, sleutelt aan het stedelijk dna-profiel en mag een monster terugverwachten. oude stad in spiegelbeeld wilden kopiëren. Het is een onwillekeurig vasthouden van een vertrouwd beeld. Opening is tegenover opening geplaatst en gevelwand tegenover gevelwand. De hierdoor ontstane verkaveling is als het ware afgeleid van de bestaande structuur en vormt hiermee een geheel, ook al worden beide stadsdelen doorsneden door een brede haven, die daarmee inplaats van zijhaven een echte levensader werd, met de scheepswerven aan het Buizengat logisch in het beschermde verlengde. Hetzelfde geldt voor de Vetteoordsepolder waarin de straten verlengingen zijn van het alleroudste stratenplan. Dat de Stadsvisie spreekt over Vlaardings-eigen stadsuitbreidingen, wordt dus niet alleen uit de geschiedenis van de vissersstad, maar ook uit het stratenplan verklaard. Het valt de opsteller van het stuk slechts euvel te duiden, dat hij zijn uitspraak noch ergens motiveert, noch leven inblaast door achtergronden, typeringen en dateringen te geven en zodoende een historisch kader te scheppen. Het is terecht dat Ben van Haren cs. hem daarvoor gevoelig op de vingers tikken. Een tekortkoming is overigens ook dat niet dieper wordt ingegaan op zowel de maatschappelijke als historische structuren binnen de wijken. Voor de Oostwijk geldt dat deze - in het bouwkundig bezit - een belangrijk potentieel vertegenwoordigt. Juist als moeite zal worden gedaan om de oorspronkelijke wijk weer zichtbaar te maken. Overwogen zou minstens kunnen worden of de bestaande verkeersbelemmeringen met plantenbakken, versmalde en verspringende rijstroken, in de straat gelegde bielsen, hobbels, bobbels en drempels, uit de lijn geplaatste bomen en andere leukigheden die het aanzien van de buurt bijna even erg aantasten als het daarin geplaatste of rijdende blik, niet door een slimmer systeem van verkeerssluiting kunnen worden vervangen. Hoe authentieker het aanzien, hoe waardevoller het geheel. Waarom de Binnensingel en Hofsingel als meer chic worden ervaren dan de Arnold Hoogvlietstraat heeft minder te maken met de welstand en grootte van de huizen daar dan met het feit dat de Binnensingel grotendeels zichzelf is kunnen blijven en het eigenlijke karakter van de Arnold Hoogvlietstraat in de macramé van struiken en onooglijke stukken hout om zeep is geholpen. De straten eenvoudigweg halverwege afsluiten voor doorgaand verkeer, lijkt een draconische maatregel, maar heeft als voordeel dat het originele negentiende eeuwse straatbeeld gehandhaafd kan blijven. Ook een verordening die stelt dat samenvoegen van boven- en benedenwoningen kan worden toegestaan mits de voordeuren, voordeuren blijven, kan heilzaam zijn, evenals een buurttoezicht dat bewoners ervan weet te overtuigen dat het handhaven van het plaatselijk traditionele kleurengamma, een grotere meerwaarde realiseert dan een afwijkend palet, wat de Gamma en hele prullaria van woonprogramma's op de televisie ook beweren. Vlaardingen zou er goed aan doen zich te realiseren dat de Oostwijk als geheel een tamelijk bijzonder en redelijk tot goed bewaard cultureel erfgoed vertegenwoordigt. De betekenis van de Oostwijk en de Vetteoordsepolder is groter dan de som van de waarden van het daar aanwezige onroerend goed en de daaraan verbonden grondprijs. De Stadsvisie had er goed aan gedaan om zich op dat punt uit te spreken en te vertellen waar het eigenlijk om begonnen is. Een woordenstrijd over eigen- en oneigen leidt de aandacht namelijk alleen maar af, al kan scherpslijpen over een enkele tekst in de stadsvisie-exegese misschien even Vlaardings worden genoemd als haring en schelvispekel. Over heel wat mindere onderwerpen is de stad in het verleden wel in rep en roer geraakt. Met een eeuwenlange nasleep als gevolg.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Musis | 2000 | | pagina 7