r^a
ZWARTWIT
Almanak 2000
v?°
150 l'Lil \KC!lVOI°
3
61 Musis
voedingsmiddelenconcern
Danone dat zijn 21 Europese
glasfabrieken in 1999 van het
moederbedrijf los koppelde. In
februari 2000 krijgt de
voormalige Danone-glasgroep
een nieuwe naam. Die is nu nog
geheim, maar staat al op het
wijnglas dat alle medewerkers bij
die gelegenheid krijgen. Tot dat
nieuwe concern behoort dus
ook Schiedams eigen glasfabriek.
'In glas verpakt' is een
informatief en soms ronduit
spannend boek, geschreven door
een bevlogen allesweter. Daarom
is het jammer dat zo'n rijkdom
aan namen van personen,
bedrijven, producten en steden
geen index heeft. Het blijft nu
een 'kofhetafelboek' dat het moet
hebben van zijn forse omvang en
fraaie maar soms helaas hinderlijk
slecht weergegeven illustraties.
Vooral de prachtige tekeningen
en schilderijen van Herman
Heijenbrock hebben een
dergelijke behandeling door de
lithograaf niet verdiend. Met
weinig meer moeite van de
auteur en de uitgever had 'In glas
verpakt' gemakkelijk een nuttig
naslagwerk had kunnen zijn,
waarin een ieder die iets wil
weten over de buddies, de
apothekersfles, het kogelflesje, de
kelderfles, de beroemde
ontwerper Copier of de
legendarische Leerdamse
glasfabrikant Cochius, de pagina's
met de gewenste informatie
direct in de index kan vinden.
Het is ook jammer dat Soetens
niet verwijst naar de vindplaatsen
van de informatie die hij nogal
ongeordend over zijn lezers
uitstort. Hij heeft, onder meer,
geput uit bewaard gebleven
bedrijfsarchieven die in
verschillende
archiefbewaarplaatsen liggen en
vaak moeilijk toegankelijk zijn.
Verwijzing naar die bronnen was
weinig werk geweest en had de
bruikbaarheid van dit boek voor
verder onderzoek aanmerkelijk
vergroot. Sommige boeken
smeken om een strenge redactie.
'In glas verpakt' is er een van.
Henk Slechte
Johan Soetens, In glas verpakt;
kunst, kitsch en koopmanschap.
Uitgave De Bataafsche Leeuw. Folio.
400 pag. ill. Amsterdam 1999.
f95-
Meestal verschijnen boeken bij
tentoonstellingen. Bij het boek
van Soetens is het omgekeerde
het geval. Bij het boek is een
tentoonstelling
gemaakt. Voor het
Nationaal Glasmuseum
in Leerdam heeft
Soetens een selectie
gemaakt uit de flessen
die hij in zijn boek
bespreekt en laat zien.
Het bekijken van deze
tentoonstelling prik
kelt tot het lezen van
alle wetenswaardig
heden over de
geëxposeerde flessen,
die de auteur in zijn
boek vertelt.
Tentoonstelling 'In glas
verpakt'. 100 Jaar
verpakkingsglas in Nederland.
Nationaal Glasmuseum Leerdam.
Lingedijk 28. Leerdam.
Tot en met 17 februari 2000.
Leuk. Leuk bedacht ook om het
jaar 2000 te beginnen met een
almanak, de Almanak 2000 van
de ZwartWitte Vlaardingers. Het
is een bundel bijdragen in
woord en beeld die door de
uitgever Peter Boven de Bank
zichzelf motiveert met:
De Enkhuizer almanak geeft al
eeuwen een overzicht van wat ons
Nederlanders in het komende jaar
te wachten staat. Tegemvoordig geen
paardenmarkten meer maar
braderies, geen mooi weer maar
ozongaten, geen boerenwijsheid
meer maar grote stadspraatjes, geen
visserslatijn meer maar exacte
formules en ga zo nog maar even
door
Ook geeft de Almanak, onder
veel andere een zeer beknopt en
summier overzicht van wat er
journalistiek in Vlaardingen
n
verscheen en verdween de afgelopen
50 jaar (zonder de geringste
pretentie van compleet te willen
zijn). Van een totale
wereldbeschouwing tot een dispuut
over horeca-terrassen. Niet persé de
schuld van de nieuwsmakers, eerder
een gevolg van het overmatig
navelstaren waaraan onze natie
zich schijnt te hebben overgegeven,
en waaraan ook onze goede stad V.
niet heeft weten te ontkomen-
Ondanks dit alles, ondanks het
verlies van de haringidentiteit en
ondanks de verwoede poging om
alles in Rijnmondrook op te laten
gaan is er in Vlaardingen maar
zelfs ook in Schiedam en Maassluis
- nog steeds de herkenning van een
eigenheid op verschillende gebieden.
Dat is mooi gezegd allemaal.
Een beetje onduidelijk, precies
als de herkomst van die vieze
luchten die Vlaardingen bij tijd
en wijle teisteren, maar
desondanks een taal die men in
de traditie van rederijkers en
almanakken in Vlaardingen
verwachten mag. Want neem
bijvoorbeeld de Aurora-almanak
van 1842 waarin de
onovertroffen J.J.L. ten Kate
dichtte;
Wanneer dit schrift zich uitrolt voor
uw oogen, Mijn Floris, 3 mijn
Floris! (laat my dus Ach! Licht voor
't laatst nog eens u noemen mogen!)
Dan strekke 't u ten jongsten
afscheidskus!- Ik had gewenscht,
dien op uw mond te drukken, God
wilde 't niet! Toch zweeft hy van
mijn mond, En vliegt hierby op
vleuglen van 't verrukken U in 't
gemoet van dees mijn
stervensspond!
Jaja.in
almanakkenland kent
men baas boven
baas, hetgeen al tot
uitdrukking wordt
gebracht in het
gegeven dat de
Aurora van 1842 in
fraai linnen met
vergulde hoogdruk
en goud op snee is
uitgevoerd, terwijl
de ZwartWitte
Vlaardinger-
Almanak in een
sobere ringband
wordt verstrekt.
Overigens blijft het
een amusante
uitgave, met voor de
Vlaardinger veel herkenbaars. In
journalistiek opzicht laat de
uitgave zich een beetje
vergelijken met de standup-
comedian. Er wordt veel
gelachen in de zaal, de
boodschappen worden ook leuk
gebracht en dat vergoedt veel
voor de buitenstaander, die voor
één deel het dialect niet spreekt,
voor een ander deel de pointe
niet snap en voor het verhaal te
weinig ingevoerd is om te
begrijpen waar het allemaal over
gaat. Vlaardingen is een stad van
haringkoppen en daar moeten
de Vlaardingers zelf vreselijk om
schateren. Dat althans is de
eerste indruk die uit de almanak
beklijft. Verder is het een kleine
stad die nooit groot zal worden.
Ook dat is een regelrechte
dijenkletser. Het stinkt er
bovendien, daarom is Levi
Weemoedt gevlucht. Deze
constatering zal de autochtone
Vlaardingers doen
schuddebuiken met als klap op
de vuurpijl de constatering
'Overigens moet ik toegeven dat alle
bewoners van Vlaardingen die ik
ernaar vraag, zeggen dat er in
Schiedam meer te zien en te beleven
valt, terwijl ik zelf verreweg
15 aar dingen verkies', welke
mededeling wordt opgetekend
uit de mond van...,jawel
een Belg. Je moet wel
Vlaardinger zijn om uitgerekend
een Belg te laten oordelen over
het verschil tussen Vlaardingen
en Schiedam. Welnu, de tranen
uit de ogen gewist en verder
3:
rn
l
CO
co
cc
i
