I
3
Binnenkort gaat een
gevestigde traditie
doorbroken worden.
Jarenlang was het gebruik
om in de Grote Kerk te
Vlaardingen cantatediensten
te houden waarin
uitsluitend cantates van
Johann Sebastian Bach te
beluisteren vielen. Die keuze
is niet zo moeilijk. De
cantatediensten zijn gewone
kerkdiensten, maar tevens
bestemd voor een groeiend
niet kerkelijk publiek dat
kiest voor de zorgvuldige,
uitvoering van deze
bijzondere composities in
hun originele kader. Toch
gaat de traditie om alleen
cantates van Joh. Sebastian
Bach uit te voeren,
doorbroken worden. Op 8
april zal in de Grote Kerk de
Matthaeus- Passion van
Georg Philipp Telemann ten
gehore worden gebracht.
De uitvoerenden zijn
dezelfden als anders: het
kamerkoor Magister Cantat,
het Westnederlands
Bachorkest, en dirigent Arie
Eikelboom.
Geb van Doornik
5
ed
87 Musis
zijn: een uur aan het begin van de
zaterdagavond. Verder wordt de
Matthaeus van Bach al gedaan in
Vlaardingen door anderen die wij niet
in de wielen willen rijden, en vergeet
ook niet; dit is een mooie gelegenheid
om ook eens minder bekende
passiemuziek uit te voeren.
Voor de oorsprong van de 'Passion'
moeten we ver terug naar het begin van
de eredienst in de Christelijke kerk.
Natuurlijk werd in die eredienst het
evangelie gelezen, en het spreekt vanzelf
dat die gedeelten gelezen werden die
pasten in de tijd van het jaar. Tegen
Pasen werd dus het verhaal van het
lijden en sterven van Jezus gelezen, en
dat gebeurde uitvoerig. Geen letter werd
overgeslagen! Al heel vroeg was men
gewoon om in de Stille Week, de week
die aan Pasen voorafgaat, uit alle vier de
evangeliën te lezen. Op Palmzondag (de
TELEMANN IN
VLAARDINGEN
Hiermee wordt ook de
geschiedenis aardig op z'n kop
gezet. Bach werd in Leipzig
benoemd omdat de elegante,
even gemakkelijk wereldse als
kerkelijke muziek schrijvende Telemann
te begrotelijk was. Bach componeerde
naar ons bekend - twee passionen die
vanaf hun eerste uitvoering een richting
zouden geven aan de ontwikkeling van
de Europese muziek. Stukken die
ondanks hun lengte en hun complexiteit
tweehonderdvijftig jaar repertoire
hebben gehouden. Telemann
componeerde zo tussen neus en lippen
door 46 passiespelen, die vrijwel
allemaal vergeten zijn.
Waarom nu Telemann? We hadden
natuurlijk ook de Matthaeus van Bach
kunnen uitvoeren, maar om te beginnen
is dat een groot 'avondvullend' werk,
terwijl onze cantatediensten altijd kort
zondag voor Pasen) het verhaal uit
Mattheus, op dinsdag uit Markus, op
woensdag uit Lukas, en op de Goede
Vrijdag uit Johannes.
Bij het toenemende aantal
kerkbezoekers moet dat lezen weldra
een zingend reciteren geworden zijn.
Immers, zingende kun je veel meer
mensen bereiken. Gewoon voorlezen
was ontoereikend bij een groot publiek.
Maar al die verhalen zingen was ook
weer heel wat, en zodoende ontstond er
een rolverdeling: een verteller zong het
verhaal, en de verschillende rollen in het
verhaal (Jezus, Pilatus, Petrus, Kajafas)
werden door anderen gezongen. Dat
moet wel gebeurd zijn om de
voorzanger, die anders wel heel veel te
doen had, te ontlasten. Maar dit gebruik
moet ook geboren zijn uit de behoefte
om te dramatiseren: het verhaal werd op
deze manier afwisselender, levendiger en
spannender: het werd meer een
O
CD
