imÊiÉÊÊimmm
mm
lllllill
i'Slllllï
SlIllilSBiiiiMlSll
lil#
IMaordvest 62, Sciiieda
telefoon (OIO] - 473 OS 6
telefax {OIO] - 426 9B
135 Musis
bouw zijn verwerkt. Een
aardige bijkomstigheid is dat
deze scholen als een soort
Scandinavische wiedergut-
machung konden worden
beschouwd. Zweden had
hierop ernstig aangedrongen
vanwege de Finse sympathie
voor nazi Duitsland en de
Fins-Duitse samenwerking
aan het begin van de Tweede
Wereldoorlog. Dit verhaal
ging in Schiedam een eigen
leven leiden en resulteerde
tenslotte in de kostehjke
misvatting dat de Schiedamse
Finse school het laatst
overgebleven exemplaar in
Nederland zou zijn. Derhalve
werd het gebouwtje met de
grootste piëteit afgebroken
en opgeslagen. Nodig was dit
geenszins, want de Finse
schooltjes zijn opgebouwd
uit gewoon vurenhout van
doorsneekwahteit en kennen
geen architectonische details
die als exemplarisch voor
vervaardiging,
materiaalgebruik en
vakmanschap bewaard
zouden moeten blijven.
Vastleggen van de
karakteristieken in
bouwtekeningen,
materiaalspecificaties en een
restauratiebestek had een
beter resultaat opgeleverd dan
het tot monument verklaren
van een stapel vurenhouten
planken. Maar goed.de
wethouder in de vaste
overtuiging een daad te
verrichten van historische
betekenis wilde het nu
eenmaal zo. Derhalve
geschiedde aldus en wacht
Schiedam straks het -
technisch interessante
probleem, hoe uit de
kromgetrokken delen weer
een op het oorspronkelijke
schooltje gelijkend bouwsel
moet worden opgetrokken.
Ook alleraardigst is het
gegeven dat de Finse
schooltjes van huis uit met
carbolineum werden
behandeld; een
petrochemisch uitschot dat in
geen enkel opzicht strookt
met de huidige
bouwregelgeving op het
gebied van milieu en
duurzaam bouwen. Eén ding
heeft Schiedam er wel mee
bereikt; de Nederlandse
bouw heeft er een anekdote
bij die met evenveel smaak
aan de borreltafel wordt
verhaald als de vertelling
waarin een uitvoerder te
tekening op z'n kop hield en
de palen aan de verkeerde
kant van de rooilijn liet slaan.
Maar dit allemaal terzijde.
Musis heeft echter wederom
een monument in de
aanbieding. En ditmaal een
monument van onmiskenbaar
lokaal historisch belang. In
het bezit van M. de Keizer
bevindt zich namehjk het
complete torentje dat in het
verleden het hoofdgebouw
van de Werf Gusto sierde. De
in de jaren zeventig
ondernomen pogingen om
dit monumentale
kantoorgebouw aan de
Maasdijk met z'n neo-
classistische gevel en
natuurstenen guirlandes voor
Schiedam te behouden, zijn
helaas gestrand. Ook een
initiatief dat de grote
scheepsbouwhallen met hun
markante boogvormige
ramen wilde sparen, hep op
niets uit. Zowel het
kantoorgebouw als de hallen
vielen enkele jaren voordat
bescherming van industrieel
erfgoed prioriteit zou krijgen
onder de slopershamer. Het
torentje van de Gusto werd
echter op even miraculeuze
wijze gespaard als het
torentje datYvonne
Koopman enkele jaren
geleden op het sloopterrein
van het voormalige Leids
Academisch ziekenhuis zag
staan. Alleen waren de slopers
zich beter bewust van de
monumentale waarde van het
bouwwerkje dan de slopers
in Leiden. Voorzichtig werd
het gehele bouwwerkje met
z'n koperkleurige koepel
losgemaakt van de
dakconstructie en
overgebracht naar een
veiliger oord. Zorgvuldig
werd het daarna opgeknapt
en onderhouden en na enige
omzwervingen belandde het
achter in een immense tuin,
waar het als een theekoepel
een nieuwe decoratieve
functie kreeg. Ook de
originele balustrades werden
behouden evenals de
portretbustes die het
interieur van het
bouwwerkje sierden.
Daaronder bevindt zich ook
het in geglazuurd aardewerk
uitgevoerde portret van de
oprichter van de Werf Gusto,
Augustus Smulders; de man
waarover Willem Elsschot -
die aan het begin van deze
eeuw aan de werf werkte -
zijn beroemde dichtregels
schreef; Lamme smeerlap, met
je baard, dor van geest maar
dicht behaard, die ons daar
stond aan te staren, of we
huursoldaten waren.
Indien Schiedam, of
individuele Schiedammers
belangstelling hebben, wil de
huidige eigenaar best afstand
doen van z'n bezit. De
moeite om het naar
Schiedam terug te brengen
zal het niet zijn. De laatste
monumentale rest van de
Werf Gusto bevindt zich op
nog geen tien kilometer
afstand, achter de huizen van
Schipluiden.
mmmamMËmmm