VRIJE
ACADEMIE
ZATERDAG
VLAARDINGEN
10.00 - 16.00 UUR
OOSTHAVENKADE 42
Musis 138
Medici-kapel inspireerden haar
tot lange series tekeningen, van
letterlijke natekeningen tot
relatief abstracte werken. De
vrouwenportretten naar
Rubens konden gelden als
directe voorlopers van haar
latere diva's.
De spaarzaamheid en het kleine
formaat maakten allengs plaats
voor grotere tekeningen met
een overvloed van lijnen, alsof
de schetsen en de voltooide
tekening over elkaar heen
gelegd zijn. Het werden
myriaden van dikke en dunne,
half weggeveegde en zwaar
aangezette krijt- en houtskoollijnen, soms half verborgen of
juist geaccentueerd door een halftransparante laag verf.
Nieuwe modellen, vooral uit de wereld van de film en het
toneel, deden hun intrede en zij namen kleur en detail met
zich mee. Nog wel werden hun lichaamsdelen geregeld
uitgewisseld om tot een 'supermodel' te komen. Marlon
Brando, Anjelica Huston en Marilyn Monroe, weliswaar vaak
ietwat door elkaar gehusseld en daardoor soms wat
tweeslachtig, maar in ieder geval
compleet van lijf en ledenen. Of
overcompleet, want de onderliggende
schetsen onthulden vaak meerdere
sets armen en benen.
Ook de literatuur vormde een bron
van inspiratie en vooral de literatuur
die beroemde laatste woorden tot
onderwerp had. De werken uit deze
periode kunnen worden samengevat
onder de titel Famous last words. Het
zijn niet zo maar de laatste woorden
van een sterveling en overigens
meestal niet eens de woorden die hij
werkelijk heeft uitgesproken. Het zijn
in verreweg de meeste gevallen
slotakkoorden van mensen die tijdens
hun leven al een plaats in de
geschiedenis hadden verworven. En
aangezien beroemdheden natuurlijk
niet wordt toegestaan om met een
toevallige onbenulligheid naar gene
zijde af te reizen, zijn famous last
words in de regel postuum aan de
gestorvene toegedicht, dan wel door
hemzelf bij leven en welzijn
gecomponeerd.
Christina de Vos heeft in befaamde en
minder befaamde laatste woorden de
poëzie van het stervensuur gezocht,
en de ultieme naaktheid van de mens
op het randje van de dood. Dat zij
vooral oersaaie plechtstatigheden is
tegengekomen, heeft haar eerder
geboeid dan ontgoocheld. Het is een
zelfde fascinatie als met diva's, die
hun alledaagse persoonlijkheid
maskeren met poses en pretenties:
niet alleen de levende legende, maar
ook de stervende VIP houdt de
OPEN
DAG
wereld tot het uiterste op afstand met standsverplicht
toneelspel. De werken uit Famous last words zeggen echter
eerder iets over de etiquette van het sterven, dan over de mens
in extremis.
Tussen de beroemde laatste woorden en de fascinatie door het
theater ligt maar een heel kleine afstand. Christina de Vos
overbrugde deze in haar werken die het fenomeen 'diva' tot
onderwerp hebben. De diva lijkt haar alledaagse
persoonlijkheid afgeschud te hebben. Haar performance stopt
niet in de coulissen, maar loopt dusdanig door in haar privé-
leven, dat het nauwelijks is voor te stellen dat wij haar in de
supermarkt tegenkomen. De diva is ogenschijnlijk één en al
pauw, hoewel wij heus wel weten dat zij heimelijk óók een
huismus is. Die mus is echter onbenaderbaar: de diva houdt
het publiek op afstand en onderwerpt het met haar spel van
illusies en pretenties.
De diva's van. Christina de Vos zijn, zoals het diva's betaamt, op
tournee geweest. In drie Nederlandse theaters heeft de
kunstenaar een portrettengalerij met haar geliefdste diva's
tentoongesteld. Het is een heuse hommage aan deze
goddelijke vrouwen geworden, echter niet zonder hun
gespletenheid aan het licht te stellen. De diva schittert dan wel
in vol ornaat, maar onder de bonte laag verf, dus onder de
make-up en de haute couture, schuilen zwarte krijtlijnen die
een soberder en menselijker portret schetsen.
Na de exposities in Nederlandse theaters
kreeg Christina de Vos de gelegenheid
om haar diva's groots uit te pakken in het
Hamburgse Schmidts Tivoli. Een halfjaar
lang is dit theater omgetoverd tot een
tempel voor de 'godinnen', en voor
evenzeer fatale vrouwen zoals de Sirene
en de Sfinx. Er zijn wand-, venster-,
kassa- en garderobediva's, een
portrettengalerij met de vaste bespeelsters
van het Tivoli, en ook diva-accessoires als
de pump en het bontje zijn niet vergeten
Ter gelegenheid van het
tweehonderdvijftigste geboortejaar van
Johann Wolfgang Goethe, maakte
Christina de Vos een tentoonstelling voor
het Rotterdamse Goethe-Institut. Een
kolossale onderneming, niet alleen omdat
het hier de allerkolossaalste Duitse
dichter betreft, maar eens te meer omdat
zij zijn allerkolossaalste werk als thema
heeft uitgekozen: Faust.
Onder de titel "Ich bin nur durch die
Welt gerannt",is Christina de Vos
allesbehalve door het magnum opus
gerend. Niet dat zij uitvoerig heeft
stilgestaan bij de intellectuele aspecten
van het toneelstuk: als beeldend
kunstenaar heeft zij vooral naar het werk
gekeken, naar de beeldende
zeggingskracht van Goethes taal en naar
de soms komische, maar meestal tragische
lotgevallen van Faust, Mephisto en
Gretchen, de kijker ook binnen dit
dramatische thema verbazend met die
mengeling van schuchterheid die door
alles heen zichtbaar blijft en het
uiteindelijke resolute, zelfverzekerde
beeld dat daaroverheen tenslotte het
schijnbaar eerst zichtbare resultaat is.