aan de Oostelijke Handelskade
blijft bestaan, deels
gecombineerd met nieuwbouw
die de bestaande
monumentale bebouwing als
het ware een nieuwe bedding
geeft. Hier wordt onder andere
voor de complexe
vraagstukken een oplossing
gevonden in een
optimalisering van het
grondgebruik door stapeling
van functies. Spectaculair is
bijvoorbeeld de wijze waarop
de Javabrug, die Javaeiland
verbindt met de stad, dwars
door het bestaande gebouw
'De Zwijger' is geprojecteerd.
Afgemeten op de schaal van
het Amsterdamse Plan
Openbare Puimten, zou de
Koningin Wilhelminahaven
één van de deel plannen
kunnen zijn. Kees van Puijven
en Michael van Gessel,
bezagen het Vlaardingse
havengebied ook vanuit die
optiek.
155 Musis
Amsterdam, INGVastgoed en
stedenbouwkundige Rem Koolhaas in
megalomanie vastliep. Alle ballast uit die
periode is overboord gezet. Gekozen is voor
een ontwikkeling die het ontstaan van
monoculturen vermijdt door menging van
wonen en economische- en culturele functies.
Bedrijven uit de e-commerce, design,
architectuur hebben belangstelling naast
traditionele ondernemingen als het
advocatenkantoor Clifford Change, de Bank
Labouchère de AEX en het Sweelinck
Conservatorium. Hierdoor ontstaat een gebied
met een geheel eigen identiteit die zich
duidelijk onderscheidt van andere
grootschalige planontwikkelingen in de
hoofdstad.
Het ontstaan van een monocultuur zien beide
als de grootste bedreiging voor het Vlaardingse
havengebied, naast ontkenning van de
bestaande activiteit. Wie er wil komen wonen
moet kiezen voor het uitdrukkelijke karakter
van het havengebied. In de sturing van het
herontwikkelingsproject, moet de nadruk niet
hggen op de geografie maar op het simuleren
van het proces. De aandacht moet uitgaan naar
bedrijven en bedrijfjes. Bedrijven die uit het
gebied willen vertrekken moet daartoe de
gelegenheid worden gegeven. Maar hun
vertrek behoeft niet persé te worden gevolgd
door een neerstrijken van projectontwikkelaars
die de opengevallen plaatsen op hun manier
opvullen. Ook bedrijven moeten de
gelegenheid krijgen om zich aan de Koningin
Wilhelminahaven te vestigen. De ontwikkeling
van horeca kan een stimulans zijn, mits de
horeca het beeld niet gaat overheersen en de
haven het karakter gaat krijgen van een
uitgaansgebied. De gemeente zal zich
duidelijke doelen moeten stellen en de
beleidsuitvoering stevig in handen moeten
houden.
Het idee van Kees Bokx om een werkgroep in
het leven te roepen die de economische
ontwikkeling van het gebied moet begeleiden
en zelf initiatieven neemt om terreinen te
verwerven en een initiërende rol te vervullen
in de herontwikkeling van het havengebied,
spreekt zowel Van Ruijven als Van Gessel aan.
'Het is het mooiste als de herontwikkeling
vanuit plaatselijk initiatief in gang kan worden
gezet. Dat houdt de zaken beheersbaar en
de manieren waarop bedrijven en
woonfuncties met elkaar in overeenstemming
worden gebracht. Een strakke regie is
belangrijker dan een gedetailleerd plan,
toestaan van individuele initiatieven meer
essentieel dan een overleg zoeken met
projectontwikkelaars. Er moet gewerkt worden
aan een visie, de detaillering ontstaat vanzelf.
De stoerheid van het gebied moet volgens Van
Gessel het kernpunt blijven. Het moet gaan
om grote volumes. In de bestaande maat
passen geen kleine eenheden. Frutsels moeten
achterwege blijven. Gekozen moet worden
voor behoud van het industrieel karakter. Dat
betekent grote woongebouwen en
herontwikkeling van bestaande panden tot
verzamelgebouwen voor een veelheid van
stuurbaar. Bovendien kunnen zaken volgens
deze werkwijze op korte termijn worden
gerealiseerd'. Om een duidelijk begin te
maken schatten beide een termijn van enkele
jaren twee, hooguit drie haalbaar. Alle
voorwaarden zijn immers aanwezig. Er is
ruimte, er staan grote complexen leeg en noch
logistiek noch economisch zijn er belemmeren
om de herontwikkeling van het havengebied
meteen in gang te zetten. 'Stoer' is een
sleutelbegrip in dit alles en bij een voormalige
vispakkerij wijst Van Ruijven op de bordjes
die de aanwezigheid verraden van
reclamemakers, grafische dienstverleners en
een creatief textielbedrijlje. 'De ontwikkeling
heeft zich al in gang gezet. En die kant moet
het trouwens ook op'.
CD
