W-
s:
Teun Koolhaas Associates
is met name bekend om zijn
ontwerpen voor stedelijke
waterfronten, zoals de nu in
uitvoering zijnde Kop van
Zuid in Rotterdam, waar
TKA het masterplan voor
opstelde. Maar ook zijn de
ontwerpen gemaakt voor de
Drechtoevers, Zaanstad en
Doesburg en voor de
waterfronten van de
nieuwe steden Almere en
Zeewolde van zijn hand.
Almere en Zeewolde zijn in
hun stedebouwkundige
opzet en voor een deel ook
op het niveau van
uitwerking in woonwijken
door hem ontworpen en
TKA heeft ook getekend
voor een spectaculair
ontwerp voor de waterstad
in het IJmeer, IJburg.
Ipy.i1:
Musis 156
Uj
3;
—j
Teun Koolhaas ziet de ontwikkeling van
de Koningin Wilhelminahaven niet als
geïsoleerd project dat zich beperkt tot
de havenkom alleen. De sluis vormt
voor hem een middelpunt van een
groter geheel als het meest actuele raakpunt
van de rivier en het beschutte binnenwater.
Stedenbouwkundige ontwikkeling op de
raakvlakken tussen stad en water, met alle
daarbij behorende tegenstellingen tussen
drukke scheepvaart en de stilte van de weidse
oever, de menging van het industriële
landschap met woongebieden en de leegte van
verlaten gebieden behoort tot de specialiteiten
van Teun Koolhaas Associates.Talrijk zijn de
plannen van zijn hand die de ontwikkeling
van het waterfront tot uitgangspunt hebben.
De masterplannen voor de Rotterdamse Kop
van Zuid en Almere, zijn medewerking aan de
ontwikkelingen waterfront van Djakarta,
Hongkong en Manhattan, zijn slechts enkele
voorbeelden.
Aan de Koningin Wilhelminahaven spreekt hij
slechts zijdelings over de gegevenheden van
het gebied. De brede kaden, de stukken ijzer
die bij de shredder uit de hapgrage bek van de
grijper zijn gevallen, de verlaten drogerij en
rokerij, het landschap van de tanks en
industriële installaties aan de overzijde van het
water vormen voedsel voor herinneringen aan
zijn jeugd, die hij steeds in de nabijheid van
water en havens heeft doorgebracht. Hij geeft
z'n mening over de latere presentatie van de
havenplannen als belangrijk element in het
richting geven aan de ontwikkeling van de
plannen. Je promoot geen vestigingsbeleid of
een gebied, maar verkoopt de emotie van het
willen wonen en werken aan de haven. Je
moet de geur van het water, van olie en ijzer
bij wijze van spreken ruiken. De rest is bijzaak.
Die wordt ingevuld op het moment dat de
bouwplannen ter tafel komen. Het gaat om
geloof, niet om regels en voorwaarden.
De directe aanleiding tot deze beschouwing is
een oponthoud voor verkeer en voetgangers
als een - bij een verkeersongeluk zwaar
beschadigde - vloeistoftank, in een achterstraat
als een reusachtige cocon zonder omhaal de
poort van oud-ijzerhandel wordt binnen
getrokken. Met een beeld zoals dit moet
Vlaardingen de boer op. Het
Wilhelminahavengebied zal geen buurt zijn
die het werken ontkent. Integendeel. WaarVan
der Windt spreekt over een haven voor
zeegaande jachten, ruikt Koolhaas zelf
schipper op een oud zeilend binnenschip de
lucht van getaande dekzeilen, olie en menie.
Op de kade van de sluis verbaast hij zich over
de reservedeur die op stutten onder de brug is
weg geborgen. Zo'n deur hoort voor iedereen
zichtbaar in de open lucht. Het is toch een
fantastisch object. Een lust om naar te kijken
met dat zware paswerk en enorme hengsels.
Zonde.
Sluis, Koningin Wilhelminahaven en station
vormen voor hem één geheel. Dit is het
buitendijkse land van Vlaardingen. Sinds een
aantal jaren nog benadrukt door het verhogen
van de zeedijk die als een eigenwijze ril in
flauwe bochten de spoorlijn volgt. Met het
gebied rondom de Koningin Wilhelminahaven
moet ook de zuidzijde van het oude
spoorwegemplacement worden ontwikkeld.
Daarmee worden dan tegelijk de harde,
wanordelijke lijnen verdoezeld van de
nieuwbouwcomplexen tussen spoorweg en
Nieuwe Maas. De ontwikkeling van de
Koningin Wilhelminahaven zal niet kunnen
zonder flinke overheidsinjecties. Wil
Vlaardingen dat hier bijzondere dingen
gerealiseerd worden, dan zal het over de brug
moeten komen door versoepelen van
regehngen en tegemoetkoming in de
grondprijs. Vanzelfsprekend kan een deel uit
provinciale of rijkssubsidies worden
teruggehaald. Er zullen echter plannen op tafel
komen die de stad graag gerealiseerd wil zien,
