tel.:010-2487018
PLclNKCN
Rijkestraat 10
3131 CV Vlaardingen
Musis 206
WATER NAAR
DE ZEE
De passage over Schiedam
beslaat slechts enkele
pagina's. Toch is de uitgave
van Jan van der Noort en
Maili Blauw 'Water naar de
zee', ook voor Schiedam de
moeite waard. Het is de
geschiedenis van het
Waterbedrijf Europoort
1874-1999, waarin Schiedam
als afnemer een rol heeft
vervuld. Deze was, zoals wij
weten een merkwaardige.
Sedert 1886 was Schiedam in
het bezit van een eigen
waterleidingbedrijf in het
buitendijkse land bij de
Nieuw Mathenesserpolder.
Merkwaardig genoeg bestaan
er vele foto's en afbeeldingen
van de monumentale
watertoren die door de
makers als een 'Rotterdams',
of'Delfshavens' bouwwerk
werd beschouwd.
Het bedrijf bestond tot 1921
en moest het veld ruimen
voor Rotterdamse
havenaanleg. Rotterdam had
het oog laten vallen op de
Nieuw Mathenesserpolder
voor aanleg van de
Merwedehavens. Het ging
hierbij om de gehele
tegenwoordige stadswijk
Mathenesse tussen
Marconiplein, Franselaan, de
Hogenbanweg/Gustoweg en
de Nieuwe Maas (het
vroegere gemeentegebied van
Mathenesse liep door tot aan
het Koemarktplein en het
Mathenesser schooltje is
momenteel in gebruik als
kantoor van de VVV)
Na langdurig overleg werd
besloten dat Rotterdam een
deel van de
Mathenesserpolder en het
buitendijkse land kon
verwerven in ruil voor een
eeuwigdurend watercontract.
Dit stelde Schiedam tot in de
lengte van jaren drinkwater
in het vooruitzicht tegen de
-toen al belachelijk lage en
onveranderlijke prijs van
4,2 cent per kubieke meter.
Het voorstel hiertoe kwam
van Rotterdam.
Vermoedelijke redeneerde
het Rotterdamse college van
burgemeester en wethouders
dat de annexatie van
Schiedam door Rotterdam,
slechts een kwestie van tijd
zou zijn. Hiermee zou
automatisch een vroegtijdig
einde aan het
'eeuwigdurende contract'
komen. De Rotterdamse
landhonger, zo was de
algemene gedachte tot op
regeringsniveau toe, zou na
Kralingen, Hillegersberg,
Schiebroek, Overschie, Hoek
van Holland, Pernis,
IJsselmonde en gedeelten van
Capelle en Berkel, Schiedam
tot volgend slachtoffer
maken. Het liep echter
anders. Schiedam liet zich
niet inlijven en na zo'n vijftig
jaar begon Rotterdam dat
'eeuwigdurend' toch wel heel
lang te vinden. Op het laatst
moest de DWL zo'n twee
miljoen gulden per jaar
toeleggen op de
waterlevering aan Schiedam.
Dus stelde Rotterdam voor
om het contract af te kopen,
hetgeen uiteindehjk voor een
bedrag van veertien miljoen
gulden werd
overeengekomen.
De Schiedamse bevolking is
op deze wijze de enige
geweest die aan een
gedeeltelijke annexatie van
haar grondgebied flink heeft
verdiend.
Het aardige van 'Water naar
de zee', is dat het de
geschiedenis van de
waterleidingbedrijven in de
regio vanuit het
grootstedelijk perspectief
beschrijft. Alle
waterleidingbedrijven in alle
stads- en dorpskernen
worden behandeld. En
daardoor worden wat aardige
dwarsverbindingen zichtbaar
naast de vele verschillen in
opvattingen, tradities en
inzichten.
Drinkwatervoorzieningen die
door de één als
een bron van
ziekte werden
beschouwd, kon
in de visie van de
andere gemeente
een heldere put
zijn waaruit het
goed drinken was.
Maatschappelijke inzichten
en religieuze overtuigingen
hebben hun rol gespeeld in
de geschiedenis van de
drinkwatervoorziening. En
passant geeft het boek ook
toenmalige inzichten weer
op het gebied van de
volkshuisvesting en
volksgezondheid en ook
daarin blijken de verschillen
hier en daar opmerkelijk.
WaarVlaardingen in de
kwaliteit van het drinkwater
al in 1915 als ongenietbaar
en gevaarlijk voor de
volksgezond oordeelde en
warm pleitbezorger was voor
een drinkwater
samenwerkingsverband tussen
Delft, Gouda, Schiedam en
Maassluis, duurde het in
Maassluis tot 1961 voordat
daar het inmiddels volstrekt
ontoereikende eigen
drinkwaterbedrijf eindelijk
werd opgedoekt en de
Maassluizers iets beters te
drinken kregen dat brak
water, al werd dat dan in de
zomer verdund met water dat
met tankwagens uit de
duinen werd aangevoerd.
Het boek is, zoals verwacht
mag worden van een
gedenkboek van een grote
organisatie als het
Waterbedrijf Europoort, een
kloeke uitgave. De
samenstellers konden ook
putten uit een uitstekende
gedocumenteerde
geschiedenis en rijke
bronnen in de verschillende
gemeentearchieven. Een
vondst is de omslag waarop
met hedendaagse
