Die grote
geschiedenis kun je
ook als
streekmuseum
vertellen. Want er is
bij elk onderdeel altijd
wel een relatie met
Vlaardingen.
219 Musis WÊm
(hefarine.4
umsmDfia
ra;
3
eraan om te weten wat turf is. Nee, ze
moeten weten wat het heeft betekend
dat we in de jaren zestig van kolen zijn
overgeschakeld op aardgas. En datje
vroeger een ijskast had met een paal ijs
erin, die gebracht werd door een man
met een witte kap. Dat wil ik laten zien.
Om de kinderen zich te laten realiseren
in wat voor omstandigheden ze nu leven
in een tijd met centrale verwarming
en niet meer zoals toen, datje vroeger
na het opstaan eerst houtjes moest gaan
hakken. Of datje vader naar de
waterstoker moest om een emmer heet
water te halen voor een dubbeltje. En
dan ging het hele gezin in de teil in
bad, een voor een; de laatste kreeg een
keteltje warm water mee. Allemaal nog
maar zo kort geleden en toch naar het
lijkt al eeuwen her.'
Jan Anderson zegt tot het inzicht te zijn
gekomen dat het dagelijks leven van de
twintigste eeuw vele malen interessanter
is dan dat van de honderd jaar daarvoor.
'In de negentiende eeuw is de evolutie
met een postkoetsachtige snelheid
gegaan; in onze nu afgesloten eeuw ging
alles twintig keer zo snel. Als je die
ontwikkeling nu niet vastlegt is het te
laat, dan is alles voorbij. Je moet bij
voorbeeld ook proberen uit bepaalde
gebeurtenissen de wetenschap te putten
waarom wij niet zo van een volkstelling
houden en waarom wij anders tegen
illegalen staan dan in andere landen.
Dat komt omdat wij een syndroom
hebben van wat er met de joden is
gebeurd in Nederland er kan ook in
2000 nog geen dag voorbijgaan of we
verwijten het onszelf dat we de joden in
1938 en 1939 en 1940 naar Wieringen
en naarWesterbork hebben gestuurd of
aan de Duitse grens hebben laten staan
of dat we ze hun geld en effecten
hebben afgenomen. Dat vind ik
geschiedenis. En die grote geschiedenis
kun je ook als streekmuseum vertellen.
Want er is bij elk onderdeel altijd wel
een relatie met Vlaardingen.'
Beginjaren negentig begon bij
Anderson het plan te rijpen voor een
Vlaardings geschiedenismuseum van
meer allure dan hij zelf met zijn streek
museum te bieden had. 'Ik heb daarom
in 1995 tegen de gemeente Vlaardingen
gezegd: hier is mijn collectie, je mag
alles hebben om in een museum op te
stellen! Ik wil jullie vijfjaar lang 30.000
gulden huur meebetalen of driejaar
lang 50.000 gulden. In vijfjaar moet dat
nieuwe museum echter 25.000
bezoekers trekken. Lukt dat niet, dan
doen we deur weer op slot en hebben
we een aardig experiment beleefd. Maar
dan weet ik tenminste van mezelf dat ik
er van alles aan geprobeerd heb om te
zorgen dat Vlaardingen een volwassen
historisch museum krijgt.'
Het moest een museum worden waar de
stedelijke geschiedenis werd
gepresenteerd vanaf de prehistorische
'Vlaardingencultuur' tot en met de 21ste
eeuw. Anderson stelde zich voor dat het
archeologisch museum Hoogstad de
periode tot circa 1500 op zich zou
nemen en hijzelf de eeuwen daarna in
voorwerpen zou documenteren.
Er werd in mei 1996 een werkgroep
geïnstalleerd om Andersons plan voor
een historisch museum in de Vlaardingse
binnenstad op zijn haalbaarheid te
bestuderen. 'En vervolgens is er zeer
lange tijd helemaal niet meer op
gereageerd door de gemeente,' zegt Jan
Anderson. 'Pas een jaar geleden is aan
een onderzoeksbureau opdracht gegeven
een 'quick scan' te doen. Ik weet nog
steeds niet met welke uitslag. Maar ik
heb ondertussen wél begrepen dat ze
het idee hebben voor een historisch
museum waar mijn collectie met die van
het archeologisch museum Hoogstad én
van het Visserij museum worden
samengevoegd. Daar voel ik echter in
het geheel niets voor. Het moet een
apart museum worden voor de
stadsgeschiedenis.'
Zou het gebrek aan enthousiasme voor
zijn aanbod kunnen betekenen dat er bij
de stedehjke overheid heden zijn, die Jan
Anderson en zijn collectie niet zo hoog
aanslaan en hem als een museale
parvenu, een veredelde rariteiten
verzamelaar beschouwen?
Jan Anderson kijkt wat grimmig bij die
veronderstelling. Dan zegt hij:'Ik vrees
dat dit de spijker op zijn kop is: dat er
inderdaad een paar zijn die zo over mij
denken. Ik weet heus wel dat het een
manco is dat al die duizenden dingen
van mij niet goed en professioneel
beschreven staan, zij het dat ik ze wél
allemaal geregistreerd heb. Maar het is
steeds mijn voornemen geweest om,
eventueel met hulp van anderen, aan de
beschrijving van mijn collectie en het
depot te beginnen zodra ik mijn
handen vrij had.'
'Maar los van die beschrijving vind ik
zelf dat ik een uniek museum heb. Ik
durf te stellen dat niemand in Nederland
zo'n grote collectie over de Tweede
Wereldoorlog heeft of zoveel spullen uit
de vijftiger en zestiger jaren. Maar
inderdaad: kennehjk acht men mij en
mijn verzameling niet wetenschappelijk
genoeg. Anders reageer je niet zo
onzorgvuldig op mijn aanbod. Men is
zich ook niet bewust van het unieke,
van de culturele waarde van mijn
collectie. Wan dan was er in Vlaardingen,
in de politiek of daarbuiten, al lang
iemand opgestaan om te vragen hoe dat
nou zat met het aanbod van Jan
Anderson. Maar ook dat gebeurt met.
Dus denk ik de laatste tijd steeds meer:
dan moeten ze 't zelf maar weten ook.'
HtntdgHia reiteallmid. plan... Snel
y dEgffreffenfl.
bctoiiwijw!
stofzn
BEkQEMDI
UaW'
OBtfOO'WIK'
O
co
O
ageer eiker pijn
