Een les over wat mogelijk is in de
schilderkunst
Cees Straus
Musis 170
Met de expositie van Jaap van den Ende
trok het Stedelijk Museum in Schiedam
een schilder aan die pal staat voor puur
schilderkunstige begrippen. Het
museum wil graag het patent hebben op
dit soort schilderkunst, wat dat betreft is
van den Ende geen vreemde in het
Schiedamse kunstcentrum dat de laatste
tijd gelukkig wat minder krampachtig
naar een alles samenballend onderwerp
in de kunst zoekt. Er zit ook ene
duidelijk patroon in dit soort kunst: het
gaat altijd om begrippen die een lang
leven hebben, die voor een grote groep
van kunstenaars opgaant en die ook nog
eens een belangrijke groep bezoekers
vertegenwoordigen. Door voor dit type
schilderkunst te kiezen, kun je eindeloos
variëren. Het komt er immers niet op
aan of om het jong talent of gevestigde
namen gaat. Zowel academieverlaters,
gevorderde jongeren als meer
gereputeerde avantgardisten hebben op
dit ogenblik hun ziel en zaligheid aan de
lucht van olie- en acrylverf verpand.
Terwijl een wat oudere generatie zo
langzamerhand de vruchten begint te
plukken van wat ze sinds de jaren '70
toen ze de wederopstanding van het
schilderstuk mochten meemaken,
hebben gemaakt. Juist die laatste
categorie zal keer op keer voor iets
nieuws zorgen.
Jaap van den Ende past met deze door
conservator Roel Arkesteyn
samengestelde expositie wonderwel in
het museale beleid. Hij is geboren in
1944, en al jarenlang beslist geen
'veelbelovend talent' meer. In tegendeel,
Van den Ende heeft een leeftijd dat hij
zijn ooit gestelde ambities en talenten
moet hebben waar gemaakt. Of dat zo is
- hij schildert al zo'n 35 jaar, nadat hij in
1964 van de Koninklijke Academie voor
Beeldende Kunsten in Den Haag kwam
- moet het pubhek in het algemeen
maar uitmaken, door zijn exposities te
bezoeken, zijn werk te kopen of er
gewoon zijn waardering voor uit te
spreken. Feit is dat Van den Ende met
elke expositie er voor zorgt dat zijn
werk ook daadwerkelijk gewaardeerd
kan worden, om de eenvoudige reden
dat het altijd kwaliteit uitstraalt. Altijd is
hij op zoek naar nieuwe wegen, nieuwe
vormen om zijn ideeën over de
On the road, 1991, olieverf op linnen, 40 x 30 cm
Stedelijk Museum De Lakenhal, Lelden
Schenking mr. P. Cleveringa. Foto: Frits de Ftaan
