Schilderen,
beeldhouwen,
dansen.
Het Bericht
Nicole Hermans
Musis 190
werd omgegaan. Wordt tegenwoordig
geen fles zonder meer weggegooid, in
het verleden werd alles dat niet langer
nodig was in de beerput, de waterput,
langs de weg of in de sloot gedumpt.
Voor geïnteresseerden in de archeologie
van het gewone is de tentoonstelling in
het streekmuseum een feest. Al was het
maar vanwege de verbazing over hoe
gemakkelijk men zich vroeger van z'n
spullen ontdeed of hoe toch kostbare
zaken zodanig zoek kunnen raken dat ze
pas een paar eeuwen later weer in de
bodem - en vaak bij toeval worden
teruggevonden.
Streeksmuseum Jan Anderson, Kethelweg 50
Vlaardingen. Elke zaterdag en eerste zondag
van de maand van 1.3.00 tot 16.00 uur
geopend. Tot 1 juli 2001.
Fascinerend is het hoe drie Hongaarse
kunstenaars, die elkaar niet kenden door
de kunst bijeenkomen in de recent
geopende galerie dutch-art.nl aan de
Coolhaven in Rotterdam. Hun
gemeenschappelijkheid bestaat erin, dat
ze alledrie uitgaan van het feit, dat het
lichaam het denken zijn waarde geeft.
Maakt Krisztina de Chatel dit zichtbar
in de dans, dan fascineert Beaty Czetö,
doordat zjj lichamen tekent alsof zij een
beeldhouwster is en fascineert Mari
Mészaros doordat zij beelden maakt alsof
zij een schilder is. Krisztina de Chatel
maakte voor de opening een
choreografie waarin twee dansers de
kunstwerken interpreteerden.
Zo vanzelfsprekend en mysterieus als het
elkaar lichamelijk ontmoeten of elkaar
lichamelijk verlaten dag en nacht
gebeurt, op alle plekken van de aarde,
zonder onderscheid in ras of leeftijd, zo
vanzelfsprekend en mysterieus zijn de
getekende en geschilderde in elkaar
verstrengelde, bewegende en elkaar
ontmoetende lichamen van Beaty
Czetö. Ze maken contact. Ze voelen of
vluchten van dat gevoel. Uiterst plastisch
en virtuoos zijn ze in hun primaire
eenvoud in beeld gebracht. Kiezen voor
een dergelijk thema is kiezen voor
universele eenvoud en innerlijke
intimiteit. Dat is bijna een daad van
verzet in deze ingewikkelde
maatschappij, waar sensaties van voelen
verloren dreigen te gaan.
Beaty Czetö (1958) toont sinds het
begin van haar carrière tekeningen,
etsen, schilderijen en beelden die te
maken hebben met het verschijnsel
mens. Voor deze tentoonstelling maakte
zij een serie bewegende, elkaar rakende
lichamen.
En hoewel artistiek gezien het
schilderen van hchamen iets van het
bekende binnen het bekende is (de
naakte mens is door alle eeuwen heen,
vanaf de klassieke oudheid via de
maniëristische houdingen tot in onze
dagen in de schilderkunst en vooral in
de beeldhouwkunst, nu ook in film en
andere media een geliefd onderwerp in
de kunst geweest), toch presteert Beaty
Czetö het om hiermee eigenzinnig
overeind te blijven. Het zijn zuiver de
mogelijkheden en onmogelijkheden
binnen het 'menselijk contact' waarover
de schilderijen van de uit Hongarije
afkomstige Beaty Czetö vertellen.
Ontmoeten is hier meer dan iemand
tegenkomen of bij elkaar zijn waarbij
het mysterieus blijft waarom het contact
soms niet of nauwelijks tot stand komt.
Dit mysterie is wat Beaty Czetö bezig
houdt en waarover zij ons bevraagt via
haar schilderijen. Zoals een echte
ontmoeting raakt en sporen nalaat, zo
raken ook de tekeningen van Beaty
Czetö.
Voor de tentoonstelling in galerie
dutch-art.nl heeft Beaty Czetö nieuwe
werken gemaakt met acryl en
houtskool. De serie van 21 werken is in
drieën benoemd: een zwart-witte
'Diamond white energy', en twee
kleurenversies 'Very ice compactness' en
Red silence relendess'.
Er zijn maar weinig beeldmakers, die zo
openhartig de genese van hun werk
tonen in dat werk zelf als van de in
Nederland wonende en werkende
Hongaarse kunstenares Mari Mészaros
(1949). Ze werkt in series, om de
mogelijkheden van het variëren met en
het bevechten van één thema, dat haar
op dat moment mtens bezig houdt, na
te trekken.
Aanleiding hiervoor kunnen
gebeurtenissen zijn uit haar dagelijkse
bestaan, zoals onlangs nog de dood van
haar vader; maar ook kunnen het
mensen zijn, die ze opmerkelijk vindt,
maar het kunnen ook anonieme foto's
zijn uit andere tijden, waarbij zij de
figuren weer tot leven wil brengen als
een cynisch, technologisch en artistiek
spel. Hierbij gebruikt zij glas alsof het
geschept papier is, dat reliëfinatige
structuren kan aannemen en tegelijker
tijd schildert, kerft, zaagt en naait zij met
brokstukken glas zoals een materie
schilder dit doet. Mensgrote transparante
en opake bustes, holle en krachtige
torsen, dan weer lichaamsbrokstukken,
aangezichten en fragmenten van
mensfiguren vormen de beeldinventaris
Penselen, noch beitels vond Mészaros
geschikt om dit te bereiken. Ook
modelleren leverde niet op wat zij voor
ogen had. Zij koos bewust voor het
koude glas, dat door hoge hitte, warmte
en vuur, vloeibaar en kneedbaar wordt
en dan aaibaar stolt in unieke, niet-
alledaagse beelden. Zo ontdekte ze op
een dag, dat zij het glas ondergeschikt
kon maken aan haar bedoelingen, door
het reliëfmatig in brokstukken te laten
vervloeien over modelmallen, door het
te snijden, te trekken, te klieven, te
zagen, nu en dan alsof er een trein
overheen walst en dan weer alsof zij er
een extra feest mee wil realiseren.
Haar werken zijn dan ook, niet alleen
resultaat, maar ook verslag van een
werkwijze.Alle glas smelt op andere
temperaturen, zoals ook mensen op
verschillende temperaturen ontdooien.
Het blijft spannend tot op het laatste
moment en het vergt heel wat om dit
stadium te bereiken. Dat wat niet precies
beantwoordt aan wat ik wens, gooi ik
weg', aldus Mészaros. Hoewel er een
wisselwerking is tussen haar en de
gebeurtenissen of personen, toch maakt
zij op de keeper beschouwd alleen maar
zelfportretten, die de toeschouwer
overrompelen en spiegelen kunnen.
Opmerkelijk is, dat de spanning niet
alleen in de vorm, in het spel van licht
en donker, of van beeld en schaduw en
de fraaie glastextuur zit, maar juist in de
mysterieuze expressie en de enscenering
in de ruimte.
Daarbij komt nog, dat zoals een mens
ieder moment kan bewegen, zo kan een
beeld van Mari Mészaros elk moment
bewegen onder invloed van het
opvallende licht. Glas is een mysterie op
zichzelf.
Voor de tentoonstelling in galerie dutch-art.nl
heeft Mari Mészaros nieuwe werken
gemaakt, naast levensgrote ook kleinere
plastieken.
Dutch-art.nl, Coolhaven 50-52, Rotterdam
De tentoonstelling loopt van 29 april t/m
20 mei 2001
