In Hasselt is het altijd rond c
Rita Jouck
fa
Sfe
Musis 386
I Wie nog een grootmoeder of tante van voor de
v oorlog heeft en zijn wortels in Hasselt groeien,
J weet bijna zeker dat de jenever een belangrijke
rol speelde in de geschiedenis van Hasselt en
zijn inwoners.
<C 1
Ik denk aan mijn grootmoeder die voor ze
slapen ging nog een borreltje inschonk. De beloning na een
plichtsbewuste dagtaak was ongetwijfeld in haar nachtkleed
een borreltje aan haar hart koesteren. Bij de geboorte van een
kleinkind hoorde er een stookje bij. En nieuwjaarsdag werd
het ijs gebroken en met een "drupke" geklonken op een
voorspoedig jaar.
Meer dan één saai uur heeft zij opgevrolijkt met een
hartverwarmertje. Met de jeneversmaak in de genen ben ik
haar nakomeling geworden.
Generatie na generatie leerde "een drupke" drinken.
Ik herinner mij hoe grootvader bij zijn verjaardag van al zijn
kleinkinderen een fles jenever cadeau kreeg. Trots stelde hij
dan zijn verzameling te kijk en te keur. Helaas, zijn
godendrank was heilig. Een fles soldaat maken, was zonde. De
flessen moesten eerst aarden in zijn kast, een beetje ouder
worden, dan pas werd er een borreltje geschonken. Soms
vroeg hij of je nog een tweede lustte. Op één been kon je
niet lopen volgens het oude gezegde. Dan ging de fles terug
in de kast. Hij was zeer zuinig. Het oog mocht ook wat
hebben. Zijn kast was een bezienswaardige jeneverbar. Een
rijkelijk gevuld assortiment van smaken en kleuren.
De Hasseltse jeneverfeesten zijn een jaarlijkse traditie. Voor de
twaalfde keer bruist en borrelt het tijdens de oktober
jeneverfeesten. De doorsnee Hasselaar ziet ze vliegen en
proeft tot hij sterretjes in de ogen van de vrouwen ziet!
De rugpijn wordt dan even aan de kant geschoven.
Huismoeders zijn dan enkele dagen verlost van hun keuken.
De mannen zijn toch aan de borrel. Let op, de emancipatie is
er! Wij gaan net zo graag en soms langer op de zwier. Wij
zien deze dagen de borrel ook wel zitten. Wie heeft de smaak
van de heerlijke bessenjenevers nog niet te pakken?
Wij improviseren niet, recht op ons doel af schieten wij zeker
niet te kort tijdens de jeneverfeesten.
Vooral de stationsbuurt is een sfeerverslag waard. Hier
verzamelen de dagtoeristen zich na een schitterende
verkenning van de stad. Op het perron nemen ze afscheid van
een aantrekkelijke stad in al haar facetten. Met een knipoog
laten ze ons een sympathieke indruk na. Een niet te missen
hoogtepunt dat het najaar inkleurt en verwarmd voor de
komende wintermaanden zijn ongetwijfeld de Hasseltse
jeneverfeesten.
Tussen borrel en borrel doen sommige koppels water bij hun
wijn. Hier vergeten ze alles wat gisteren gebeurde. Hier zien
ze mekaar terug in de ogen en geven voor één etmaal toe dat
ze toch maar mensen zijn.
Aan een kruk, aan de toog of aan een tafel in de kroeg, loopt
menig mannengesprek over in een lawaaierige discussie over
een doelpunt van de laatste voetbalmatch. De nar komt hier
ook altijd boven met zijn gamma moppen. Fantastische
verhalen worden aangedikt en doen de ronde. Gelukkig heeft
de laatste in de rij er geen oren meer naar, hij hoort het
alleen in Keulen nog donderen.
Zoals iedere stad een mascotte heeft, zijn wij Hasselaren maar
al te fier op ons Borrelmanneke. Het manneke op de rug van
een os draagt zoveel geschiedenis met zich mee. Rond dit
standbeeld gebeurt ieder jaar "het mirakel". Het water van
"het Borrelmanneke" verandert in jenever. Dan morst men
gul met de borrels. Je mag proeven, jezelf "Lazarus" of"in the
mood" drinken.
Als men de geschiedenis van Hasselt afstoft, herinnert men
zich de oude stad als een ansichtkaart. Een winterlandschap
opgewarmd met een roodborstje, nostalgie uit een vroegere
tijd. Iedere dag leidde men de ossen door de stadskern naar de
stallen gelegen aan de stadswallen. Ze werden vetgemest. Met
hun afval bemestten ze de magere heidegronden. Die gronden
schonken op hun beurt graan. Met dat graan werd jenever
gestookt. Het afval gaf men weer aan de ossen. De cirkel van
het leven. Een boom verliest zijn blad. Het blad voedt zijn
wortels. De boom krijgt weer een blad.
Reeds in de 16de eeuw stookte men in Hasselt brandewijn
voor eigen gebruik.
Tussen 1665 en 1681 toen Hasselt bezet was door een
Hollands garnizoen verbleven honderden militairen in de
stad. Wellicht hebben zij onze borrel in de vijtde versnelling
gezet. In de 18de eeuw kende Hasselt reeds 40 kleine
jeneverstokerijen. Door de onafhankelijkheid van België in
1830 was het hoogtij voor de jenevernijverheid. Inl842 telde
Hasselt ruim 25 stokerijen. Tussen 1860 en 1869 schreef
Hasselt er 29 op zijn palmares. Hasselt was toen het
jenevercentrum van
Tijdens de jeneverfeesten tracht men in Hasselt
een cliché te geven uit dit vroeger leven. Een
boerenpaard doorkruist de Hasseltse binnenstad
beladen met een vracht graan. Mannen verkleed
in rijkswachtkledij uit lang vervlogen tijd.
Honden aan een kar gespannen. Naoorlogse
taferelen die vandaag zéér de indruk maken. Tussen het
rumoer van een overbevolkte zaterdagstraat klinken bekende
jeneverliederen en mikken meteen op "sfeer".
