Berusten en inschikken
I
17 Musis
wandeltempo. Dat wekt geen argwaan. De tegenstander ziet
pas watje van plan bent, als je al halverwege bent, of verder.
Dan is het voor hem te laat om nog tegenmaatregelen te
nemen."
Achteraf bleek dit een juiste analyse van de door
Rijkswaterstaat gekozen werkwijze. Aanvankelijk leek het, dat
rijksweg 19 was gedegradeerd tot een stukje van de rondweg
bij Den Haag, waaraan later terloops een weg naar Rijswijk
werd vastgeknoopt en weer later een verbindingsweg naar
Delft. Toen het asfalt Delft-Zuid had bereikt, werd iedereen
duidelijk welk spel er was gespeeld en drong het besef door
dat die laatste, fel omstreden paar kilometers nu ook niet meer
tegen te houden waren.
December 2001. Als Nederland in het klein. Zo ziet het De la
Marplein in Woudhoek er uit op deze koude maandagmorgen.
Zou het op andere dagen anders zijn? Waarschijnlijk niet. De
auto's zijn keurig tussen de witte streepjes geparkeerd, de
betonnen vuilcontainer staat heel democratisch precies in het
midden van het plein. Aan de ene kant wordt de ruimte
begrensd door sociale woningbouw van de betere soort, aan
de andere kant door een rijtje twee onder één kap
eigendomswoningen uit het duurdere segment.Veel huizen
maken, doordat de gordijnen nog zijn gesloten, een slaperige
indruk. De schooljeugd fietst brallend voorbij, de boompjes
staan keurig in het gelid en tussen de kale takken scharrelen
nerveuze koolmezen. Boven dit alles hangt een kille grijze
lucht en in die lucht gonst een mengelmoes van lawaai.
Verkeer, vliegtuigen, boormachines. Geuren zijn er niet.
Misschien ruikt het vaag naar een schoonmaakmiddel.
Straten die 'plein' worden genoemd zonder dat ze die
ruimtelijke belofte werkelijk waarmaken, vind je alleen in
Nederland. Het land waar alles zijn plaats heeft en alles een
paar maten kleiner is dan elders, zelfs de menselijke geest.
De oostzijde van het De la Marplein grenst aan het talud van
de toekomstige A4. Tussen de tuinen en het tracé ligt een
niemandsland van een meter of veertig, bestaande uit een
wandelpad, een smalle singel en de klinkerweg naar
tenniscentrum Ketelhage. Links torent boven de bomen de
rechthoek uit van een flat inVlaardingen-Holy. In dit
landschap vol rechte lijnen valt het zandlichaam met zijn
slordige vormen lelijk uit de toon. De klinkerweg ligt aan de
voet van de met gras en struiken begroeide zandbulten die al
veertig jaar hun best doen te verwilderen, tegen beter weten
in, omdat op een dag onvermijdelijk de bulldozers en
asfaltwagens zullen verschijnen om korte metten te maken met
alle natuurlijke aspiraties.
Tot dusverre ontbrak het de politiek aan de moed de snelweg
daadwerkelijk aan te leggen, maar het toeval heeft de
bestuurders nu een bruikbaar argument in handen gespeeld
om de laatste schakel van de A4 alsnog te smeden.
Dat argument is de gezondheid van de inwoners van
Overschie, die omkomen in de stank en de herrie van de A13,
een verkeersriool stinkend naar de uitlaatgassen van 200.000
auto's dagelijks. Beweerd wordt, dat de overlast op dit punt pas
zal afnemen als de A4 er ligt. Zo zijn er naast economische, nu
ook humane redenen om haast te maken met een weg
waarvan het nut tientallen jaren omstreden was.
Van het rijtje twee onder één kapwoningen op het De la
Marplein, staat Never Mind te koop, maar volgens buurvrouw
De Leeuw houdt dat geen verband met de snelweg. Voor een
uitgebreid gesprek vindt zij het te vroeg in de ochtend, ze
loopt nog in haar kameijas. ,,U moet maar eens terugkomen
als mijn man thuis is. Die heeft wel een mening over de weg."
Wim de Leede, gepensioneerd administrateur, is een
vriendelijk en praatgraag mens die de onverwachte gast
spontaan binnen noodt en koffie aanbiedt. Hij behoort tot de
bewoners van het plein die zich al hebben geschikt in het
onvermijdelijke. Want die weg -tja, hij wist waaraan hij begon
toen hij een jaar geleden dit huis kocht. Hij is een rasechte
Schiedammer en in Schiedam wordt immers al jaren over de
A4 gepraat. „Maar ik laat me er niet door opnaaien. Ik denk
dat hij zo wordt ingekapseld, dat we er weinig last van zullen
hebben," zegt hij hoopvol. Verzet? Waarom? „Je kan er wel
