Eet meer Haring! - Gezond - Voedzaam - Goedkoop
Musis 226
1 3J V L
■Èdfutt %3lLmitdu>
ulïl^ld JÜw.
iJhi-liwi Üwl 1 ..1[oUti- ik li. li» iilii.../L
bekend, maar er zijn er maar zeer weinig door de eeuwen
heen overgeleverd. Het meest sprekende voorbeeld is wel de
haringkroon. Welgeteld één exemplaar is, voor zover bekend,
bewaard gebleven. Een oplettende medewerker van het
Visserijmuseum plukte dit sierlijke voorwerp uit een berg weg
te gooien voorwerpen en papierwerk van een voormalige
rederij en haringhandel. De beschilderde metalen kroon werd
aan de gevel van haringhandels gehangen en zodra de nieuwe
haring door de haringjager (het schip dat de eerste vangst van
zee naar de thuishaven vervoerde) was binnengebracht werd
de houten haring in de kroon naar beneden getrokken, zodat
deze vrolijk kon bungelen. Koning Haring was
weer in het land en een nieuw
seizoen was
aangebroken.
De doorbraak van de
dag- en weekbladen in
het midden van de 19e
eeuw opende uitgebreide
mogelijkheden voor
reclame. Hoewel er door
de haring- en vishandelaren
al snel gebruik werd
gemaakt van dit medium,
kan zeker ook gesteld
worden dat dit geen
standaardprocedure was.
De uitvoering van de reclames
was ook tot diep in de 20e
eeuw erg sober. Maakten andere
bedrijfstakken al snel gebruik
van beeldmateriaal, lange tijd
werd dit als overbodig gezien.
Een reden hiervoor ligt
waarschijnlijk in het feit dat het
aanprijzen van vis als voedsel op
zich niet zo nodig was men at
toch wel vis maar dat vooral de
prijsstelling een rol speelde. De (inter-) nationale handel
laat zich overigens mooi volgen aan de hand van
advertenties. Het ontbreken van veel bedrijfsarchieven
wordt op deze wijze eenvoudig gecompenseerd.
Een opvallend gegeven in de reclamegeschiedenis van
haring en vis is dat in de vijfenzeventig tot honderd jaar
vooral de handelaren zelf hun waren aanprijsden. Naast
advertenties gebeurde dit vooral in de vorm van prijs
couranten, annonces, een enkel affiche en, al vroeg, recepten
boekjes.Van enige samenwerking binnen de branche avant la
lettre was lange tijd geen sprake. De 'Reedersvereeniging voor
de Nederlandsche Haringvisserij' was één van de eerste
krachtenbundelingen binnen de visserij en het was dan ook
deze organisatie die in promotionele zin iets van zich het
horen. De brochure 'Eet meer haring' (1930) bood niet alleen
informatie over de Nederlandse visserijbranche en de
voordelen van de haringconsumptie, ook volgden enkele
eenvoudige bereidingswijzen voor gemarineerde, gekookte,
gebakken en zure haring. Maar ook de Rijksoverheid Het van
zich horen. Rond dezelfde tijd publiceerde de Visserij
inspectie een brochure met de titel 'Eet Visch', waarin vooral
aspecten voor de volksgezondheid aan de orde kwamen. Later
volgde het Voorlichtingsbureau van de Voedingsraad, afdeling
vis (opgeheven 1964), die enkele decennia voorlichting gaf en
promotie maakte voor het product. Steeds meer trad
er echter een bundeling van de krachten vanuit
het visserij-bedrijfsleven op. Het is met name
het Bedrijfschap voor Visserijproducten (tot
1956) en later het Produktschap voor Vis en
Visprodukten (1956-1984) geweest die
structureel en specifiek vispromotie bedreven.
Al snel na de Tweede Wereldoorlog
ontplooiden zij hun activiteiten, gesteund
door de aangesloten reders en handelaren.
Speciaal voor de promotionele activiteiten
werd een aparte promotiecommissie
benoemd met vertegenwoordigers uit de
branche. Jaarlijks verschenen er nu
affiches, raamstroken, brochures,
receptenboekjes en werd acte de presence gegeven op
jaarmarkten, beurzen en andere massabijeenkomsten. Een
bijzonder fenomeen was de 'rijdende keuken'. Deze zware
vrachtwagen met een demonstratieruimte als oplegger reed het
land door om de huisvrouw de kneepjes van de visbereiding
bij te brengen. Sinds een vijftiental jaren zijn de mobiele
